كشورهاي اسلامي بر ضرورت رفع توقيف دارايي‌هاي ارزي مردم افغانستان تاكيد كردند
دولت فراگير، شرط بازگشت افغانستان به سازمان همكاري اسلامي
شهاب شهسواري
روز يكشنبه وزراي خارجه كشورهاي عضو سازمان همكاري اسلامي در هفدهمين نشست فوق‌العاده اين سازمان، وضعيت افغانستان و راه‌هاي كمك به مردم اين كشور براي حل و فصل بحران جاري در افغانستان را بررسي كردند. ايران و بسياري ديگر از كشورهاي شركت‌كننده در اين نشست، بار ديگر بر لزوم تشكيل حكومتي فراگير در افغانستان تاكيد كردند. در اين نشست هر چند به دعوت دولت پاكستان، سرپرست وزارت خارجه امارت اسلامي (حكومت خودخوانده گروه شبه‌نظامي طالبان در افغانستان) حضور داشت، اما از آنجا كه هيچ يك از 56 كشور ديگر عضو سازمان حاضر به شناسايي حكومت اين گروه نشده‌اند، ميز افغانستان در سازمان همكاري اسلامي خالي مانده بود. تشويق هيات حاكمه كنوني افغانستان به تشكيل حكومت فراگير، كمك‌هاي فوري بشردوستانه، آزادسازي دارايي‌هاي بلوكه شده افغانستان و مشاركت كشورهاي عضو سازمان براي حل مشكلات افغانستان، چهار پيشنهاد مطرح شده از سوي وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران در اين نشست بود.كشورهاي عضو سازمان همكاري اسلامي همچنين از ابتكارهايي براي كمك به مردم افغانستان خبر دادند و ميزان كمك‌هاي بشردوستانه ارايه شده به افغانستان و آمادگي خود براي ارايه كمك‌هاي بيشتر را اعلام كردند. كشورهاي عضو سازمان از جمله ايران، تركيه، عربستان و پاكستان خواهان آزادسازي دارايي‌هاي ارزي مسدود شده افغانستان توسط امريكا شدند. در اين نشست امير خان متقي، سرپرست وزارت خارجه امارت اسلامي (حكومت خودخوانده طالبان) هم سخنراني كرد و از كشورهاي عضو سازمان خواست كه طالبان را به رسميت بشناسند و سفارت‌هاي خود را در افغانستان بازگشايي كنند. وي مسدودسازي دارايي‌هاي افغانستان را نقض حقوق بشر توصيف كرد. متقي در حاشيه اين نشست ديدارهاي متعددي با مقام‌هاي كشورهاي اسلامي و هيات‌هاي خارجي شركت‌كننده داشت.
اميرعبداللهيان: اميدواريم ميز افغانستان خالي نماند
وزير خارجه ايران در سخنراني خود چهار پيشنهاد براي كمك به مردم افغانستان مطرح و تاكيد كرد كه اميدوار است با تشكيل يك حكومت فراگير در افغانستان در نشست بعدي سازمان همكاري اسلامي، ميز افغانستان در اين سازمان خالي نماند. حسين اميرعبداللهيان كه در راس هياتي بلندپايه ديپلماتيك، بامداد روز يكشنبه براي شركت در هفدهمين نشست فوق‌العاده وزراي خارجه سازمان همكاري اسلامي وارد اسلام‌آباد شد، روز گذشته در سخنراني خود در اين نشست با اشاره به اينكه جمهوري اسلامي ايران، امنيت پايدار و ثبات سياسي و اجتماعي در افغانستان را در راستاي منافع جمعي منطقه ارزيابي مي‌كند، گفت: «ما معتقديم امنيت پايدار و ثبات سياسي و اجتماعي در افغانستان تنها از طريق مشاركت جمعي واقعي و حكومت فراگير و موثر كه همه اقوام و مذاهب در آن نقش داشته باشند، ميسر است.» وي تاكيد كرد: «تاخير در [تشكيل حكومت فراگير]، به دشمنان مردم افغانستان فرصت خواهد داد تا با گسترش تروريسم (داعشي) و مشكلات اقتصادي و شرايط بحراني در معيشت و بهداشت و نيازمندي‌هاي اوليه زندگي، شبكه وسيعي از مجرمان اجتماعي را فعال كرده و هرج و مرج، فقر و قحطي را پس از 20 سال اشغالگري و نابودي هرگونه زير ساخت، گسترش داده و ناكارآمدي را بر مقامات كابل و مردم اين كشور تحميل كند.»
وزير امورخارجه ايران ضمن اشاره به ميزباني ايران از ميليون‌ها مهاجر افغان و تاكيد بر ورود روزانه 5 هزار مهاجر جديد به دليل وضعيت بحراني افغانستان گفت: «آشتي ملي، انسجام ملي و مشاركت فراگير در حكومت و حكمراني، در كنار خيرخواهي و مساعي جميله كشورهاي همسايه و منطقه و كشورهاي اسلامي در مبارزه با تروريسم و ناامني و بي‌ثباتي و كمك‌هاي بشردوستانه، فوري‌ترين اقدام براي حمايت از مردم افغانستان و تضمين آينده‌اي روشن است.» اميرعبداللهيان با اشاره به كمك‌هاي ايران به مردم افغانستان در طول يكصد روز گذشته گفت: «طي صد روز گذشته بيش از 13 محموله كمك‌هاي انسان‌دوستانه را به شهرهاي مختلف افغانستان ارسال و مساعدت وسيعي را در قبال دولت و مردم افغانستان در راستاي مبارزه با كوويد 19 ازجمله واكسيناسيون اتباع افغانستاني مقيم جمهوري اسلامي ايران به عمل آورده است.»
وي در ادامه چهار پيشنهاد ايران براي بهبود وضعيت افغانستان و كمك به مردم اين كشور را برشمرد و گفت: «نخست، كشورهاي اسلامي، هيات حاكمه سرپرستي افغانستان و همه طرف‌ها را به تشكيل دولت فراگير تشويق كنند. دوم، مردم افغانستان نيازمند كمك‌هاي فوري بشردوستانه هستند. تشكيل صندوق مالي بين كشورهاي اسلامي براي اين هدف ضروري است. سوم، آزادسازي دارايي‌هاي مالي افغانستان يك ضرورت است. چهارم، بي‌ترديد دول عضو سازمان ملل متحد و دبيركل آن مي‌توانند نقش مهمي در كمك به تشكيل دولت فراگير و كمك به مردم افغانستان ايفا كنند و مانع از بروز يك فاجعه انساني جديد شوند.»
عمران‌خان: تبعات مشكل افغانستان به ايران و پاكستان محدود نمي‌ماند
عمران‌خان، نخست وزير پاكستان روز يكشنبه در مراسم افتتاحيه نشست اضطراري سازمان همكاري اسلامي خواستار اقدام فوري جامعه جهاني براي كمك به مردم افغانستان شد. عمران خان با اشاره به فشاري كه مشكلات افغانستان بر دوش كشورهاي همسايه گذاشته است، تاكيد كرد: «تبعات تشديد نابساماني در اين كشور تنها محدود به جمهوري اسلامي ايران و پاكستان نخواهد بود.» عمران‌خان تاكيد كرد: «پيش‌شرط تعيين كردن براي حاكميت موقت در افغانستان روند تامين كمك‌هاي بشردوستانه به مردم اين كشور را دشوار خواهد كرد.» وي خطاب به امريكا گفت كه بايد در رويكرد خود بازنگري كند، زيرا زماني كه افغانستان به دارايي‌هاي خود يا سيستم بانكي دسترسي نداشته باشد، چگونه قادر به رفع بحران اقتصادي و اجتماعي در داخل خواهد بود.
كمك عربستان سعودي به افغانستان
فيصل بن فرحان، وزير خارجه عربستان سعودي در نشست سازمان همكاري اسلامي در اسلام‌آباد تاكيد كرد كه وخامت روزافزون وضعيت انساني در افغانستان بر ثبات منطقه تاثير خواهد گذاشت. به گزارش العربيه، اين مقام سعودي گفت: «از جامعه جهاني مي‌خواهيم كه جلوي فروپاشي افغانستان را بگيرد.» بن فرحان از مردم افغانستان خواست تا در پايان دادن به تراژدي كه كشورشان را گرفتار كرده است، مشاركت كنند. وي افزود: «بايد اطمينان حاصل كنيم كه افغانستان به پناهگاهي براي تروريست‌ها و گروه‌هاي افراط‌گرا تبديل نمي‌شود.» بن فرحان تاكيد كرد كه پادشاهي سعودي حملات تروريستي داعش در خاك افغانستان را محكوم مي‌كند.بن فرحان همچنين خبر داد كه عربستان سعودي يك دالان هوايي براي رساندن كمك‌هاي بشردوستانه به افغانستان ايجاد كرده است. به نوشته اكسپرس تريبون پاكستان، بن فرحان در سخنان خود وعده كمك يك ميليارد ريال سعودي براي افغانستان را اعلام كرد.
چاووش اوغلو: تحريم‌ها نظام مالي افغانستان را فلج كرده است
مولود چاووش اوغلو، وزير امور خارجه تركيه در نشست سازمان همكاريهاي اسلامي در پاكستان گفت كه جلوي فروپاشي اقتصادي در افغانستان بايد گرفته شود. وزير امور خارجه تركيه بيان كرد كه تحريم‌ها، نظام مالي افغانستان را فلج كرده است. وي تاكيد كرد كه بايد از فروپاشي اقتصادي افغانستان جلوگيري شود، «وعده‌ها بي‌معني خواهد بود، مگر اينكه اين پول به دست مردم افغانستان برسد.» وزير خارجه تركيه بر ثبات در افغانستان نيز تاكيد كرد و گفت: «براي دستيابي به ثبات، همكاري با طالبان در كنار آن فراگيري حكومت، رعايت حقوق بشري، به ويژه حق آموزش و كار براي دختران و زنان ضروري است.»
متقي: افغانستان به كمك فوري نياز دارد
اميرخان متقي، سرپرست وزارت امور خارجه حكومت طالبان كه در نشست وزيران امور خارجه كشورهاي عضو سازمان همكاري اسلامي در پاكستان صحبت مي‌كرد، گفت كه مسدود كردن دارايي‌هاي افغانستان، به مردم افغانستان آسيب وارد كرده است. به گزارش خبرگزاري آناتولي، وي گفت: «از آنجايي كه افغانستان از لحاظ تاريخي يكي از اعضاي موسس سازمان همكاري اسلامي بوده است، ما همچنان مي‌خواهيم عضو فعال سازمان همكاري اسلامي باقي بمانيم. همه ما يك موجود هستيم و هيچ كس نمي‌تواند ما را از هم جدا كند.» اميرخان متقي با اشاره به فعال بودن ادارات دولتي گفت: «پانصد هزار كارمند دولت پيشين همانند گذشته به وظايف خود ادامه مي‌دهند و هيچ كس در ادارات مورد تبعيض و تلافي قرار نگرفته‌اند.» اميرخان متقي با تاكيد بر اينكه «انزواي سياسي افغانستان به نفع هيچ كس نيست»، ابراز اميدواري كرد كه كار روي پروژه‌هاي منطقه‌اي به زودي آغاز شود و نيمي از پروژه‌هاي آغاز شده با كمك جامعه جهاني تكميل شود. سرپرست وزارت امور خارجه طالبان در اين نشست بيان كرد كه تحريم عليه افغانستان و مسدود كردن پشتوانه مالي افغانستان از سوي امريكا، مردم افغانستان را آسيب مي‌زند. متقي خاطرنشان كرد كه منجمد كردن ميلياردها دلار از سرمايه‌هاي افغانستان توسط ايالات متحده، همچنين نقض آشكار حقوق بشر و دشمني با تمام ملت افغانستان است. او افزود: «ما به عنوان يك دولت مسوول و نماينده شهروندان افغانستان، تامين حقوق بشر، حقوق زنان و مشاركت شخصيت‌هاي شايسته از اقشار مختلف، در دولت را مسووليت خود مي‌دانيم و دراين زمينه كارهاي زيادي انجام داده‌ايم و متعهد به دوام آن هستيم.» اميرخان متقي با اشاره به راه‌حل بحران كنوني در افغانستان با كمك كشورهاي اسلامي و سازمان‌هاي بين‌المللي كمك‌كننده، افزود: «ما در كوتاه‌مدت به كمك‌هاي فوري نياز داريم و هموطنان ما براي حفظ ارزش پول (افغاني) و رفع نيازهاي اوليه خود به پول نقد بيشتر از كالا نياز دارند. خوشبختانه افغانستان اكنون داراي يك دولت مسوول و بدون فساد بوده و متعهد است كه افغان‌ها را از مشكلات در آينده رها خواهد كرد. از آنجا كه تحول جديد است و ما با تحريم‌هاي ناعادلانه مواجه هستيم، مردم ما به كمك شما نياز دارند.»
ديدارهاي ديپلماتيك اميرعبداللهيان
حسين اميرعبداللهيان، وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران كه با همراهي سيد رسول موسوي، مديركل آسياي غربي وزارت امورخارجه و حسن كاظمي قمي، نماينده ويژه ايران در امورافغانستان به اسلام‌آباد سفر كرده است در بدو ورود به پاكستان با وزير خارجه و نخست‌وزير پاكستان ديدار و رايزني كرد. در اين ديدار اعضاي هيات سياسي ايران، مشاور امنيت ملي پاكستان و همچنين سيد محمدعلي حسيني، سفير كشورمان در اسلام‌آباد حضور داشتند. نخست وزير پاكستان با يادآوري ديدار دوجانبه خود با آيت‌الله رييسي رييس‌جمهوري كشورمان در حاشيه اجلاس سران سازمان همكاري شانگهاي گفت: «پاكستان اهميت بالايي براي روابط خود با جمهوري اسلامي ايران قائل است.» طرفين آخرين تحولات مرتبط با همكاريهاي دوجانبه، تجارت مرزي و توسعه بازارچه‌هاي مرزي ميان دو كشور را بررسي كردند. عمران‌خان با اشاره به اوضاع افغانستان، خواستار هم‌افزايي موثر ميان بازيگران منطقه‌اي و بين‌المللي براي كمك به غلبه بر بحران انساني و اقتصادي اين كشور همسايه شد. وي بر نقش مهم جمهوري اسلامي ايران و پاكستان براي پيشبرد صلح و ثبات در افغانستان تاكيد كرد. وزير امور خارجه كشورمان در اين ديدار گفت: «دولت سيزدهم مصمم به توسعه روابط با همسايگان به ويژه پاكستان است و از هر ابتكاري براي افزايش مناسبات ميان دو همسايه استقبال مي‌كند.» اميرعبداللهيان همچنين در حاشيه اين اجلاس با وزراي خارجه تركيه، جمهوري آذربايجان، كويت، سيرالئون، فلسطين و دبيركل جديد سازمان همكاري اسلامي ديدار و گفت‌وگو كرد. وزير امور خارجه در ديدار با احمد ناصر الحمد الصباح، وزير امور خارجه كويت، با تاكيد بر توسعه مناسبات دو كشور و تلاش براي رفع موانع كنسولي و تسهيل تردد اتباع دو كشور، آمادگي تهران را براي برگزاري كميسيون مشترك و كميته‌هاي كنسولي و مرزي اعلام كرد. اميرعبداللهيان روابط دو كشور را مبتني بر برادري و همسايگي دانست و سلام سيد ابراهيم رييسي رييس‌جمهوري كشورمان براي اميركويت را به وزيرخارجه اين كشور ابلاغ كرد. وزير امور خارجه كويت نيز در اين ديدار با ابلاغ سلام اميركويت به مقام معظم رهبري و همچنين رييس‌جمهوري اسلامي ايران گفت: كميته‌هاي كنسولي و مرزي دو كشور به زودي برگزار خواهد شد. وي در اين ديدار ضمن گفت‌وگو در خصوص تحولات منطقه‌اي و مناسبات دوجانبه از وزير امور خارجه كشورمان براي سفر به كويت دعوت كرد. وزراي امورخارجه جمهوري اسلامي ايران و سيرالئون در حاشيه نشست وزراي امورخارجه سازمان همكاري اسلامي در اسلام‌آباد درباره مناسبات دوجانبه رايزني و تبادل نظر كردند. همچنين وزير امور خارجه سيرالئون در هفته جاري به كشورمان سفر مي‌كند. اميرعبداللهيان همچنين با جيحون بايرام اف وزير امور خارجه جمهوري آذربايجان ديدار و گفت‌وگو كرد. در اين ديدار طرفين از روند رو به رشد روابط ابراز خرسندي كردند و همچنين آخرين تحولات مربوط به همكاريهاي دو كشور را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند. وزير امور خارجه جمهوري آذربايجان در اين ديدار دعوت از وزير امورخارجه كشورمان براي سفر به باكو را تجديد كرد. وزراي امور خارجه دو كشور ضمن ابراز رضايت از ديدار روساي جمهوري اسلامي ايران و جمهوري آذربايجان در عشق‌آباد، سلام روساي جمهور دو كشور به طرف مقابل را ابلاغ كردند. حسين اميرعبداللهيان وزير امور خارجه در ديدار با حسين ابراهيم طاها دبيركل جديد سازمان همكاري اسلامي، در حاشيه نشست وزراي امورخارجه اين سازمان در اسلام‌آباد با تبريك انتصاب وي به اين سمت بر نقش OIC و دبيركل اين سازمان در كمك به حل مشكلات و بحران‌هاي موجود در جهان اسلام از جمله افغانستان و فلسطين تاكيد كرد. حسين اميرعبداللهيان و مولود چاووش اوغلو وزيران خارجه جمهوري اسلامي ايران و تركيه در حاشيه نشست وزراي امورخارجه سازمان همكاري اسلامي در اسلام‌آباد ديدار و گفت‌وگو كردند. وزيران خارجه دو كشور در اين ديدار درخصوص تحولات منطقه رايزني و تبادل نظر كردند. مولود چاووش اوغلو با ابلاغ سلام اردوغان رييس‌جمهور اين كشور به مقامات و مسوولان ايراني، روابط دو كشور را دوستانه و ممتاز بيان كرد. گفت‌وگو در خصوص سفر آتي اردوغان به تهران از جمله ديگر موضوعات مورد گفت‌وگو بود.
وزير امورخارجه كشورمان امروز همچنين در ديدار با وزير خارجه فلسطين، حمايت ايران از مردم فلسطين و آزادي قدس شريف را مورد تاكيد قرار داد و تداوم جنايات رژيم صهيونيستي در سرزمين‌هاي اشغالي را محكوم كرد.
رايزني‌هاي گسترده نماينده طالبان
روز گذشته، اميرخان متقي، سرپرست وزارت خارجه امارت اسلامي (حكومت خودخوانده گروه شبه‌نظامي طالبان در افغانستان) كه بنا به دعوت دولت پاكستان در نشست وزراي خارجه كشورهاي عضو سازمان همكاري اسلامي شركت كرده است، ديدارهاي متعددي را در حاشيه اين نشست با مقام‌هاي كشورهاي اسلامي برگزار كرد. متقي علاوه بر ديدار با وزير خارجه پاكستان، شاه محمود قريشي، با وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران، وزير خارجه تركيه، وزير خارجه اندونزي، وزير حمل و نقل جمهوري ازبكستان و نماينده ويژه آلمان در امور افغانستان ديدار و رايزني كرد. امير خان متقي، در گفت‌وگوي اختصاصي با خبرنگار خبرگزاري ايلنا در خصوص انتظارات طالبان از نشست سازمان همكاري اسلامي گفت: «الحمدلله اجلاس خوبي بود و همچنان جريان دارد و ما اميدواريم كه نتايج خوبي داشته باشد. انتظار ما اين است كه دنياي اسلام روابط خود را با ما عادي كرده و سفارتخانه‌هاي خود را در كابل بازگشايي كنند و ما هم در كشورهاي مسلمان سفارت داشته باشيم.» وي افزود: «همچنين انتظار داريم كمك‌هاي بشردوستانه به افغانستان اعطا شود و ممالك اسلامي در افغانستان سرمايه‌گذاري كنند.»بر اساس تصويري كه از سوي عبدالقهار بلخي، سخنگوي وزارت خارجه طالبان در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر شده است، امير خان متقي، سرپرست وزارت خارجه گروه شبه‌نظامي طالبان در حاشيه نشست وزراي خارجه سازمان همكاري اسلامي، در كنار حسين اميرعبداللهيان، وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران ديده مي‌شود. بلخي مدعي شده است كه متقي و اميرعبداللهيان در اين ديدار در مورد وضعيت امنيتي و انساني در افغانستان گفت‌وگو كرده‌اند و روابط تجاري، اقتصادي و سياسي را مورد بحث قرار داده‌اند. تا لحظه تنظيم اين گزارش، وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران در خصوص انجام اين ديدار اظهارنظري نكرده است. مولود چاووش اوغلو وزير خارجه تركيه، با سرپرست وزارت خارجه طالبان ديدار و گفت‌وگو كرد. به نوشته سخنگوي وزارت خارجه گروه طالبان، در اين ديدار، روي روابط دوجانبه ديپلماتيك ميان افغانستان و تركيه و همكاريهاي مشترك صحبت شد. طالبان مدعي شده است در اين ديدار وزير خارجه تركيه گفت كمپاني‌ها و تجار تركيه به افغانستان خواهند آمد. امير خان متقي هم در اين ديدار گفته است: «براي تجار و نهادهاي بشري تركيه امنيت و تسهيلات فراهم و تمامي موانع سد راه آنها به‌طور شفاف برداشته خواهد شد.»روز شنبه پيش از آغاز نشست وزراي خارجه سازمان همكاري اسلامي، وزير خارجه طالبان با وزراي خارجه پاكستان و اندونزي، وزير حمل و نقل ازبكستان و نماينده ويژه آلمان در امور افغانستان ديدار كرد. به نوشته عبدالقهار بلخي، متقي در ديدار با شاه محمود قريشي، وزير خارجه پاكستان برگزاري نشست فوق‌العاده به ميزباني پاكستان را گامي نيك دانست و ابراز اميدواري كرد كه برگزاري اين نشست براي حل مشكلات سياسي و بشري افغانستان مثبت باشد. حضور الهام محكمف، وزير حمل و نقل جمهوري ازبكستان و رييس هيات اعزامي اين كشور در نشست سازمان همكاري اسلامي، در ديدار با اميرخان متقي نسبت به آغاز به كار خط آهن ازبكستان-افغانستان-پاكستان در بهار سال آينده اطمينان داد. متقي همچنين روز شنبه با خانم ريتنو مارسوديا، وزير خارجه اندونزي ملاقات كرد. در اين نشست، روابط افغانستان با اندونزي به عنوان يك كشور بزرگ اسلامي، تاريخي عنوان و روي روابط حسنه در آينده تاكيد شد. همچنان در روشنايي واقعيت‌هاي كنوني افغانستان، درخواست همكاريهاي اقتصادي، آموزشي و سياسي از كشور اندونزي صورت گرفت.سرپرست وزارت خارجه گروه شبه‌نظامي طالبان در ديدار با جسپر وييك، نماينده ويژه آلمان براي افغانستان درباره واقعيت‌هاي فعلي افغانستان، وضعيت اقتصادي و كمك‌هاي بشري صحبت كرد. متقي با تشكر از اعلام كمك 600 ميليون يورويي آلمان خواستار انتقال شفاف و كامل اين كمك به افغانستان شد.