بزرگداشت روز «پژوهش» در انجمن مفاخر
هيچ‌كس از نعمت پژوهش بي‌بهره نيست
صدرا صدوقي
انجمن آثار و مفاخر فرهنگي آيين بزرگداشت روز ملي «پژوهش» را در فضاي مجازي برگزار كرد. در اين برنامه حسن بلخاري رييس انجمن، احد فرامرز قراملكي استاد دانشگاه تهران، محمود شالويي دستيار ويژه وزير ارشاد، بهروز محمودي‌بختياري استاد دانشگاه تهران، علي بهراميان عضو شوراي عالي دايره‌المعارف بزرگ اسلامي، روح‌الله فروغي استاد حوزه و دانشگاه و محمدامين ناصح استاد دانشگاه بيرجند سخنراني كردند. گزيده‌اي از سخنراني استادان حاضر در اين برنامه را مي‌خوانيد.
حسن بلخاري: نبايد براي پژوهش روز و هفته‌اي را قرار داد، چراكه كل سال، سال پژوهش است... يكي از موارد فوق‌العاده مهمي كه در عرصه پژوهش و تحقيق داريم، تلاش در جهت يافتن و احياي برخي آثاري است كه فوق‌العاده در تاريخ فكري و انديشه و تاملات بشر موثر بوده‌اند، اما متاسفانه بر اثر گردباد‌هاي تاريخي و تاراج ناجوانمردانه زمان كه در حوزه مطالعات انساني و ديگرعلوم اتفاق افتاده است؛ گم شده‌اند. يكي از وجوهات بسيار مهم پژوهش اين است كه تلاش و جست‌وجو و كند و كاو كنيم و رساله‌ها و مكتوباتي كه مي‌دانيم وجود داشته و نويسندگان و مولفان در برخي آثار خود از آنها سخن گفته‌اند لكن مفقود‌ند را بيابيم تا پازل اطلاعات در حوزه علوم و دانش‌ها تكميل شود.
پژوهش‌هاي اخلاقي
احد فرامرز قراملكي: بين اخلاق و پژوهش يك نسبت دوسويه وجود دارد، زيرا پژوهش در فرآيندي پر پيچ و خم و در دو مفهوم فردي و سازماني‌اش نياز به سلامت و سرآمدي اخلاقي دارد و اخلاق پژوهش به عنوان شاخه‌اي از اخلاق كاربردي اين نياز را برطرف و سلامت و سرآمدي را در پژوهش تامين مي‌كند. نياز به اخلاق در شؤون گوناگون زيست جمعي بشر و جامعه از امور مالي گرفته تا فعاليت‌هاي سياسي و اجتماعي محل توجه است و اين نياز را يك گستره معرفتي پاسخ مي‌دهد به نام پژوهش‌هاي اخلاقي.
نعمت پژوهش
محمود شالويي: آدمي در هيچ برهه‌اي از حيات خويش از پژوهش و تحقيق و انديشه‌ورزي به دور نبوده است؛ هرگز نمي‌توان زماني را تصور كرد كه انسان در مقام انديشه و فكر و تاملي بر نيامده باشد، مگر مي‌شود انساني را به شمار آورد و او را در رديف آدميان برشمرد مگر اينكه از نعمت و هيبت دانش و انديشه برخوردار باشد و اين انديشه و فكر و باروري آن حاصل نمي‌شود مگر اينكه آدمي سرگرم تحقيق و تامل باشد و به امر پژوهش همت بگمارد. هيچ‌كس از نعمت پژوهش بي‌بهره نيست.
«پژوهش» در زبان‌هاي ايراني
محمودي‌بختياري: جز زبان فارسي كه زبان رسمي كشور است، زبان‌ها و گويش‌هاي بسيار متنوع و متعددي وجود دارند كه ممكن است بسياري از افراد آنها را نشناسند يا از آنها خبر نداشته باشند يا خيال كنند كه اينها گونه‌هايي از زبان فارسي‌اند. اين يك اشتباه رايج بين بسياري از غير زبانشناسان حرفه‌اي است و اميدوارم مخاطبان فهيم اين برنامه اين اشتباه را مرتكب نشوند. نكته‌اي كه درباره زبان‌هاي ايراني اهميت دارد، اين است كه ما در ايران دو تيپ زبان داريم؛ يكي زبان‌هاي مردم ايران و يكي از زبان‌هاي ايراني... يك پژوهشگر حرفه‌اي اين عرصه بايد با اين‌گونه مطالعات و آثار مربوط به آن حتما آشنا باشد.
سخني با پژوهشگران تاريخ
علي بهراميان: همه اذعان دارند كه پژوهش در تاريخ ايران امر بسيار لازمي است، اما در باب لزوم آن سخني نمي‌گويند و بسياري از مراكز علمي و دانشگاه‌هاي ما ساليان سال است كه مشغول چنين كاري‌اند و آثار آنها به صورت مقاله و كتاب‌هاي متعدد و مجالس سخنراني و اخيرا در شرايط جديد به صورت اينترنتي و آنلاين منتشر مي‌شود. البته فضاي مجازي هم محلي براي عرضه انواع و اقسام نظرات و آرا در باب تاريخ و فرهنگ ايران شده است. سخن گفتن از تاريخ ايران ممكن است آسان باشد ولي تحقيق در اين خصوص آسان نيست و بهتر اين است كه كساني كه مي‌خواهند راجع به تاريخ ايران مطالعه و پژوهش كنند، سراغ منابع اصيل و اصلي بروند و از فضا‌هاي احساسي دور بمانند.
پژوهش در علوم معقول
روح‌الله فروغي: اگر امروز علوم عقلي ما سرپا هستند و در مدارس و موسسات و مراكز مختلف علمي مورد توجه قرار گرفته‌اند، بخش قابل توجهي از آن ميراث پيشينيان ماست كه براي پيشبرد اين علم، تحقيقات فراواني انجام دادند و بدون چشمداشت اين تحقيقات را دراختيار ما گذاشتند. البته وظيفه ما نيز ادامه اين راه است تا بتوانيم مسائل، مطالب و راه‌حل‌هاي جديد را در اين زمينه عرضه كنيم. ما براي كار پژوهشي در علوم عقلي بايد اطلاع و آگاهي از تاريخچه يك بحث نزد فلاسفه گذشته داشته باشيم.
اهميت مفاخرپژوهي
محمدامين ناصح: در باب موضوع مفاخرپژوهي بايد با عنايت به اهميت موضوع به مغفول ماندن اين مهم در جامعه اشاره كرد و نهاد ديگري جز انجمن آثار و مفاخر فرهنگي، عملا براي انجام اين مهم و تكريم مفاخر در صحنه نيست. به عنوان مثال در يك دانشگاه، ستارگان علمي بسياري وجود داشته و دارند ولي آن دانشگاه امكان برگزاري بزرگداشتي براي تجليل از مقام علمي آنها را ندارد. خوشبختانه در سال‌هاي اخير انجمن آثار و مفاخر فرهنگي به نحو مطلوبي توانسته است به اين مهم پرداخته و چهره‌هاي دانشگاهي و بعضا غيردانشگاهي معتبري را انتخاب و به جامعه معرفي كند.روزنامه‌نگار