برگزاري نشست ضامنان روند آستانه در سوريه
حملات نظامي رژيم صهيونيستي بايد متوقف شود
نمايندگان جمهوري اسلامي ايران، فدراسيون روسيه و جمهوري تركيه به عنوان ضامنان روند آستانه در سوريه در هفدهمين نشست بين‌المللي سوريه بيانيه‌اي را در ۱۸ بند مورد توافق قرار دادند. هفدهمين اجلاس آستانه در مورد سوريه با حضور هيات‌هاي ايران، روسيه، تركيه، سوريه، معارضه و كشورهاي لبنان و عراق به عنوان ناظر از روز سه‌شنبه ۳۰ آذرماه به مدت ۲ روز در شهر نورسلطان پايتخت قزاقستان برگزار شد. اين بيانيه به شرح زير است.
۱- با ابراز مجدد تعهد قوي خود به حاكميت، استقلال، وحدت و تماميت ارضي جمهوري عربي سوريه و نيز مقاصد و اصول منشور ملل متحد، تاكيد كردند كه همگان بايد به اصول مذكور احترام گذاشته و از آنها تبعيت كنند.
۲- بر عزم خود مبني بر تداوم همكاري براي مبارزه با تروريسم در تمامي اشكال و نمودهاي آن و مقابله با دستوركارهاي جدايي‌طلبانه با هدف تضعيف حاكميت و تماميت ارضي سوريه و تهديد امنيت ملي كشورهاي همسايه تاكيد كردند. افزايش فعاليت‌هاي تروريستي در بخش‌هاي گوناگون سوريه كه باعث از دست رفتن جان انسان‌هاي بي‌گناه مي‌شود، از جمله حمله و هدف قرار دادن تاسيسات غيرنظامي را محكوم كردند. بار ديگر بر لزوم تداوم همكاري‌هاي جاري به منظور نابودي نهايي داعش، جبهه النصره و ساير اشخاص، گروه‌ها، تشكل‌ها و موجوديت‌هاي مرتبط با القاعده يا داعش و ساير گروه‌هاي تروريستي شناخته‌شده توسط شوراي امنيت سازمان ملل ضمن حصول اطمينان از حفاظت از غيرنظاميان و زيرساخت‌هاي غيرنظامي مطابق با حقوق بين‌الملل بشردوستانه تاكيد كردند. از حضور و فعاليت‌هاي تروريستي فزاينده هيات تحريرالشام و ساير گروه‌هاي تروريستي وابسته بنا بر تعيين شوراي امنيت سازمان ملل متحد كه غيرنظاميان داخل و خارج از منطقه كاهش تنش ادلب را تهديد مي‌كند، ابراز نگراني جدي كردند.
۳- اوضاع منطقه كاهش تنش ادلب را به تفصيل مورد بررسي قرار داده و توافق كردند كه تلاش‌هاي بيشتري به منظور بهبود وضعيت انساني درون و اطراف منطقه انجام دهند. بر لزوم حفظ آرامش در ميدان از طريق اجراي كامل تمامي توافقات مرتبط با ادلب تاكيد كردند.
۴- اوضاع شمال شرق سوريه را بررسي كرده و متفقا ابراز داشتند كه دستيابي به امنيت و ثبات دايمي در اين منطقه تنها براساس حفظ حاكميت و تماميت ارضي كشور ممكن است. كليه تلاش‌ها براي ايجاد واقعيات جديد ميداني شامل حمايت از ابتكارات خودمختاري غيرمشروع از جمله به بهانه مبارزه با تروريسم را مردود دانستند. بر عزم خود مبني بر مقابله با دستوركارهاي جدايي‌طلبانه در شرق فرات كه هدف آن تضعيف وحدت سوريه بوده و نيز امنيت ملي كشورهاي همسايه را تهديد مي‌كند تاكيد مجدد كردند. در همين راستا، نگراني شديد خود را نسبت به افزايش مخاصمات و تمامي اشكال ظلم عليه غيرنظاميان توسط گروه‌هاي تروريستي در شرق فرات ابراز كردند. بار ديگر مخالفت خود را با تصرف و انتقال غيرقانوني نفت و درآمدهاي حاصله مرتبط با آنكه مي‌بايست متعلق به سوريه باشد، ابراز كردند.
۵- اشاره كردند كه روند جاري حل‌وفصل محلي در درعا و ديرالزور ممكن است به تلاش‌هاي ثبات‌آفرين كمك كند.
۶- تداوم حملات نظامي رژيم صهيونيستي به سوريه كه ناقض قوانين بين‌الملل، حقوق بين‌الملل بشردوستانه و حاكميت سوريه و كشورهاي همسايه بوده و ثبات و امنيت منطقه را به مخاطره مي‌اندازد محكوم كرده و خواستار توقف آن شدند. تاكيد كردند كه سوءاستفاده رژيم صهيونيستي از پوشش هواپيماهاي غيرنظامي براي تجاوز به خاك سوريه به عنوان نقض فاحش مقررات بين‌المللي، جان غيرنظاميان را به خطر مي‌اندازد.
۷- اين باور را اظهار كردند كه منازعه سوريه هيچ‌گونه راه‌حل نظامي نداشته و مجددا بر عزم خود مبني بر پيشبرد يك روند سياسي پايدار و عملي تحت مالكيت و راهبري سوري با تسهيلگري سازمان ملل وفق قطعنامه ۲۲۵۴ شوراي امنيت سازمان ملل تاكيد كردند.
۸- بر نقش مهم كميته قانون اساسي در ژنو كه در نتيجه مشاركت تعيين‌كننده ضامنان آستانه و به منظور پيشبرد تصميمات كنگره گفت‌وگوي ملي سوريه كه در سوچي تشكيل شد تاكيد كردند.
۹- به برگزاري دور ششم كميسيون نگارش كميته قانون اساسي سوريه كه در تاريخ ۱۸-۲۲ اكتبر در ژنو برگزار شد اشاره كردند و خواستار برگزاري هرچه سريع‌تر دور هفتم با رويكردي سازنده توسط طرف‌هاي سوري شدند. در اين خصوص، بر عزم خود مبني بر حمايت از كار كميته از طريق تعامل مستمر با طرف‌هاي سوري كميته قانون اساسي و فرستاده ويژه دبير كل سازمان ملل متحد در امور سوريه، گير پدرسون به عنوان تسهيلگر جهت اطمينان از عملكرد پايدار و موثر آن تصريح كردند.
۱۰- اظهار كردند كه كميته در انجام وظايف خود بايد به قواعد مرجع و اصول آيين كار احترام گذاشته تا كميته را قادر سازد وظايف محوله خود را در باب تهيه و تدوين اصلاحات قانون اساسي براي تاييد مردمي اجرا كرده و موجب پيشرفت كار كميته شود و كميته با روحيه مصالحه و تعامل سازنده و بدون دخالت خارجي و تحميل برنامه زمان‌بندي خارجي به كار خود ادامه دهد تا اعضاي كميته به توافقي كلي دست يابند.
۱۱- بار ديگر نگراني جدي خود را نسبت به شرايط انساني در سوريه و تاثير همه‌گيري كوويد-۱۹ كه كل نظام سلامت و شرايط اجتماعي- اقتصادي و انساني سوريه را به‌شدت به چالش كشيده است ابراز كردند. كليه تحريم‌هاي يكجانبه و مغاير با حقوق بين‌الملل، حقوق بين‌الملل بشردوستانه و منشور ملل متحد را رد كردند.
۱۲- بر لزوم حذف موانع و افزايش كمك‌هاي بشردوستانه به همه سوري‌ها در سراسر كشور بدون تبعيض، سياسي‌كاري و پيش شرط تاكيد كردند. از تصويب قطعنامه ۲۵۸۵ (۲۰۲۱) توسط شوراي امنيت در ۹ جولاي ۲۰۲۱ استقبال كرده، مجددا عزم خود را مبني بر تسهيل اجراي كامل قطعنامه ابراز داشتند.
۱۳- به منظور حمايت از بهبود اوضاع انساني در سوريه و پيشرفت در روند حل‌وفصل سياسي، از جامعه بين‌الملل، سازمان ملل متحد و آژانس‌هاي بشردوستانه آن خواستند تا كمك‌رساني به كل سوريه را از طريق طرح‌هاي بازيابي فوري و تاب‌آوري شامل بازسازي زيرساخت‌هاي اساسي مانند تاسيسات تامين آب و برق، مدارس و بيمارستان‌ها و نيز مين‌زدايي انسان‌دوستانه وفق حقوق بين‌الملل بشردوستانه تقويت كنند.
۱۴- بر ضرورت تسهيل بازگشت امن، شرافتمندانه و داوطلبانه پناهجويان و آوارگان داخلي به سكونتگاه اصلي خود در سوريه با رعايت قوانين بين‌المللي بشردوستانه و حصول اطمينان از برخورداري آنان از حق بازگشت و حق حمايت تصريح كردند؛ در اين راستا، از جامعه بين‌الملل خواستند كمك‌هاي لازم را به پناهجويان سوري و آوارگان داخلي ارايه دهند و مجددا آمادگي خود را براي تداوم تعاملات با همه طرف‌هاي ذيربط، از جمله دفتر كميسارياي عالي پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) و ساير نهادهاي تخصصي بين‌المللي اعلام كردند.
۱۵- از عمليات موفقيت‌آميز آزادي متقابل بازداشت‌شدگان مورخ ۱۶ دسامبر (۲۵ آذرماه ۱۴۰۰) در چارچوب كارگروه آزادي بازداشت‌شدگان، ربوده‌شدگان، تحويل پيكرها و شناسايي مفقودين استقبال كردند. اين عمليات مويد تمايل مجدد طرف‌هاي سوري براي تقويت اعتماد متقابل با مساعدت ضامنين آستانه است. اين عمليات همچنين بار ديگر عزم ضامنان آستانه براي افزايش و گسترش همكاري‌ها ذيل كارگروه را مورد تاكيد قرار داد، كارگروهي كه به عنوان سازوكاري منحصر به فرد كارآمدي و ضرورت خود براي اعتمادسازي ميان طرف‌هاي سوري را به اثبات رسانده است. توافق كردند كه دامنه عمليات‌هاي آتي براي آزادي بازداشت‌شدگان بايد بيش از پيش افزايش يافته و فعاليت‌هاي كارگروه به تحويل پيكرها و شناسايي مفقودين تعميم يابد.
۱۶- مشاركت هيات‌هاي اردن، عراق و لبنان به عنوان ناظران چارچوب آستانه و نيز نمايندگان سازمان ملل و كميته بين‌المللي صليب‌سرخ (ICRC) را مورد ملاحظه و تقدير قرار دادند.
۱۷- مراتب قدرداني صميمانه خود را از مقامات جمهوري قزاقستان به خاطر ميزباني از هفدهمين نشست بين‌المللي سوريه در چارچوب آستانه در شهر نورسلطان ابراز داشتند.
۱۸- تصميم گرفتند تا هجدمين نشست بين‌المللي سوريه در چارچوب آستانه را در نيمه اول سال ۲۰۲۲ با نظر گرفتن شرايط همه‌گيري كرونا در نورسلطان برگزار كنند. بار ديگر بر قصد خود براي برگزاري نشستي ديگر در سطح وزرا در چارچوب روند آستانه تاكيد كردند. همچنين مجددا بيانيه مشترك ۱ ژوييه ۲۰۲۰ (۱۱ تيرماه ۱۳۹۹) مبني بر برگزاري اجلاس سه‌جانبه سران در جمهوري اسلامي ايران به محض فراهم شدن شرايط را خاطرنشان كردند.