كند شدن تورم دستوري در آمارها

گروه اقتصادي

در حالي كه رييس‌جمهور در جلسه هيات دولت «وضعيت موجود در عرصه تنظيم و كنترل بازار و قيمت‌ها را غير قابل قبول » مي‌داند، گزارش مركز آمار از تورم آذرماه نشان مي‌دهد كه تورم‌هاي ماهانه، سالانه و نقطه‌اي كشور كاهش يافته است. اين كاهش همه كالاها اعم از خوراكي و غير خوراكي را شامل مي‌شد، اما با توجه به گزارش‌هاي ميداني و گفته‌هاي مسوولان خريد ميوه و آجيل براي شب يلدا به‌شدت كاهش پيدا كرده كه مهم‌ترين دليل آن نيز افزايش شديد قيمت‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته بود. با استناد به تازه‌ترين گزارش مركز آمار، تورم سالانه43.4، نقطه‌اي 35.2 و ماهانه 1.7درصد در ماه گذشته بوده است. در اين بين تورم سالانه گروه خوراكي كه مهم‌ترين گروه به خصوص براي دهك‌هاي هزينه‌اي پايين است، در آذر كاهشي 1.8 واحد درصدي داشته و به 57.8 درصد رسيده است. كاهش تورم نقطه‌اي در اين گروه از كالاها بيشتر و حدود 5 واحد درصد بوده؛ بنابراين تورم نقطه‌اي خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها به 41.5 درصد تنزل داشته است. با وجود كاهش تورم در كالاهاي خوراكي و غير خوراكي، اما آنچه از بازارها مخابره مي‌شود، گوياي واقعيت ديگري است. از يك سو كاهش قدرت خريد افراد طي سال اخير آنقدر زياد بوده كه عملا افت تورم دردي از آن دوا نمي‌كند و از سوي ديگر هزينه براي بخش‌هاي توليدي همراستا با نوسانات دلار بالا رفته كه عملا كاهش تورم، نتيجه مثبتي در بازار به دنبال نخواهد داشت. 

كاهش تورم در كشور
تازه‌ترين گزارش مركز آمار بيانگر ادامه‌دار بودن روند كاهشي تورم در سال جاري است؛ اگرچه كه اين روند در بازار حس نمي‌شود و نارضايتي‌هايي از بالا بودن قيمت‌ها يا كم بودن خريد اجناس و اقلام خوراكي و غيرخوراكي منتشر مي‌شود. با وجود آنكه تورم سالانه، نقطه‌اي و ماهانه در آذرماه كاهش داشته اما همچنان «رقم» آن بالاست به خصوص براي دهك‌هاي هزينه‌اي پايين‌تر كه هر افزايش هر چند ناچيز در قيمت اقلام مي‌تواند ميزان خريدشان از آن كالا را به‌شدت كاهش دهد. بر اين اساس تورم سالانه كالاهاي خوراكي و غير خوراكي به ترتيب 57.8 و 36.6 درصد اعلام شده است. نرخ تورم سالانه براي خانوارهاي شهري و روستايي نيز 42.7 و 47 درصد بود.تورم كل ماهانه آذر 1.7 درصد اعلام شد كه نسبت به آبان ماه كاهشي 0.9 واحد درصدي داشته است. در ماه گذشته تورم كالاهاي غير خوراكي 1.8 درصد و كالاهاي خوراكي نيز حدود 1.4 درصد برآورد شد كه نشان‌دهنده كاهشي بودن نرخ تورم در هر دو گروه بوده است. 
دامنه نوسان تورم در دهك‌هاي هزينه‌اي
با استناد به گزارش مركز آمار دامنه نوسان تورم در دهك‌هاي هزينه‌اي از 42.7 تا 46.2 درصد در نوسان بوده است. البته كه اين دامنه براي دهك‌هاي دوم تا دهم عنوان شده و به احتمال زياد دهك اول هزينه‌اي با تورمي بيشتر از 47درصد مواجه است. تورم ماهانه خوراكي و آشاميدني براي دهك اول 1.7 درصد برآورد شده كه بيشترين تورم ماهانه را در ميان دهك‌هاي مختلف در اختيار دارد. تورم ماهانه اين گروه از كالاها براي دهك دهم 1.4 درصد است. 
تورم تمام خوراكي‌ها بالاي 50 درصد
در يكي از جداول مركز آمار جز زيرگروه «محصولات طبقه‌بندي نشده در جاي ديگر» تمام خوراكي‌ها تورم سالانه بالاي 50 درصدي دارند. بيشترين تورم نيز مربوط به زيرگروه روغن‌ها و چربي با تورم 85.9 درصد است. پس از آن شير، پنير و تخم مرغ نيز با تورم 71.4 در رتبه دوم قرار گرفته‌اند. نان و غلات با تورم ماهانه سه درصدي، بيشترين تغيير را در ميان كالاهاي خوراكي داشت. 
پوشاك، ديگر اولويت نيست
در بين كالاهاي غيرخوراكي زير بخش‌هاي هتل و رستوران، مبلمان و پوشاك و كفش به ترتيب تورم سالانه 58.2، 55.7 و 52.3 درصدي داشتند و از اين سه كالاي با تورم بالا در گروه كالاهاي غيرخوراكي بوده‌اند. از بين اين سه كالا هتل و رستوران و پوشاك و كفش تورم نقطه‌اي به اندازه 60.1 و 48.8 درصد داشته‌اند. اين امر نشان مي‌دهد كه يك خانواده براي خريد سبد مشخصي از پوشاك يا كفش در آذرسال جاري حدود 49 درصد هزينه بيشتري نسبت به آذر سال 99 پرداخت كرده است. اين امر تاثير مستقيمي نيز بر ميزان تقاضا خانوارها از اين كالاها گذاشته است. در اين راستا مجيد افتخاري، عضو هيات‌مديره اتحاديه پوشاك تهران از حذف پوشاك از اولويت مصرفي خانوارهاي ايراني خبر داده و گفت كه « تقاضا امسال به گونه شديدي كاهش پيدا كرده كه مناسب نيست. بخش عمده‌اي از آن مربوط به شرايط اقتصادي مردم مي‌شود؛ سبد مصرف خانوار‌ها كوچك شده و به تبع آن شايد پوشاك از اولويت مصرفي خانوار‌ها خارج شده است. دهك‌هاي بالاي جامعه يعني دهك 10 و 9 تمايل زيادي به مصرف كالاي ايراني ندارد، بخش ديگر هم به دليل مسائل اقتصادي بحران فروش هستند. ما دچار ريزش از نظر دهكي بوده‌ايم يعني كسي كه چند سال پيش در دهك 7 جامعه بوده الان قطعا در اين دهك نيست، در يك شرايط بد اقتصادي هستيم كه روي بازار پوشاك هم تاثير مي‌گذارد.» البته كه نه فقط پوشاك كه تورم بخش بهداشت و درمان نيز نگران‌كننده است. با استناد به داده‌هاي مركز آمار تورم سالانه اين بخش در آذر به 40.2 درصد رسيد كه نسبت به آبان ماه كاهش تنها 0.1 واحد درصدي داشته است.
تداوم تورم‌هاي بالاي 40 درصد
قله تورم سالانه سال جاري در شهريور ماه رقم خورد؛ در آن ماه تورم به حدود 45.8 درصد رسيده بود و پس از آن روند تورمي معكوس شد و در آذرماه براي سومين ماه متوالي تورم سالانه بر مدار كاهشي قرار گرفت. آذرماه سال جاري و براي هفتمين ماه تورم سالانه كشور بالاتر از 40 درصد بوده كه اين امر در شرايط كنوني كه اقتصاد كشور با مسائلي همچون تورم، ركود و كرونا درست به گريبان است، مي‌تواند مشكلات و مخاطرات جدي ايجاد كند. از سوي ديگر وضعيت براي تورم نقطه‌اي نيز مانند تورم سالانه بوده به گونه‌اي كه قله تورم نقطه‌اي در خرداد‌ماه و در عدد 47.6 درصد به ثبت رسيد. با وجود اينكه تورم نقطه‌اي نيز بر مدار كاهشي قرار گرفته و در ماه گذشته به 35.2 درصد رسيده، اما همچنان نشانه‌هاي آن در بازار حس نمي‌شود.