فرار بزرگ از بازار سرمايه

گروه اقتصادي 

 شاخص بازار سهام در هفته‌اي كه گذشت نسبت به هفته قبل۲.۴ درصد افت داشت، ارزش معاملات در سطوح حداقلي باقي ماند و در طول هفته نيز روندي نزولي پيدا كرد. در جريان دادوستدهاي آخرين روز معاملاتي هفته گذشته بازار سرمايه بيش از 3ميليارد و 719ميليون سهم و حق‌تقدم به‌ ارزشي بالغ بر 2هزار و 242ميليارد تومان در بيش از 286هزار نوبت مورد دادوستد و شاخص بورس با رشد 303واحدي در ارتفاع يك‌ميليون و 363هزار و 471واحد قرار گرفت.بازار سهام از امروز در حالي كار خود را آغاز مي‌كند كه سهامداران بيش از هر زمان ديگري به مذاكرات وين چشم دوخته‌اند. پايين بودن ارزش معاملات خُرد در هفته گذشته اين نگراني را تشديد كرده كه در صورت تشديد «عدم قطعيت»در اقتصاد ايران، همين ميزان سرمايه‌هاي خُرد نيز در بازار باقي نماند. در مجموع كل هفته گذشته هزار و 589 ميليارد تومان پول حقيقي از بورس خارج شد. در واقع سهامداران خُرد روزانه 317 ميليارد تومان از بازار سرمايه پول خارج كرده‌اند. اين رقم نسبت به هفته پيشين رشد 10 درصدي داشته است.

سلب اعتماد از سهامداران و ابهام در برجام
وحيد شقاقي شهري، عضو هيات‌علمي و رييس دانشكده اقتصاد دانشگاه خوارزمي تهران در مورد روند كاهش بازار سهام طي روزهاي گذشته بر اين باور است كه اين روزها اين بازار حال و روز خوشي ندارد و دليل آن هم اين است كه بي‌ثباتي در تصميم‌گيري‌هاي اقتصادي و سلب اعتماد از سهامداران و همچنين انتظار براي روشن شدن وضعيت برجام در كنار عزيمت و حضور برخي از فعالان در بازارهاي موازي نظير رمزارزها باعث اين ركود شده است.اين اقتصاددان با بيان اينكه مجموعه اين عوامل دست به دست هم داد تا بازار سرمايه روندي نزولي به خود گيرد به «اعتماد» گفت: هركدام از اين عوامل سهم و نقشي اساسي در اين بازار دارند، با توجه به اينكه وضعيت برجام هم هنوز مشخص نشده و گاهي اخبار منفي و گاهي اخبار مثبت از اين بازار مخابره مي‌شود، اين وضعيت انتظار و وضعيت نامشخص برجام بر اين بازار هم تاثيرگذار بوده و عامل مهمي شده است.او ادامه داد: در صورتي كه نتيجه برجام مشخص شود اين بازار هم از حالت انتظار خارج خواهد شد و تحليل‌پذير مي‌شود. اين در حالي است كه اين بازار در شرايط فعلي تحليل‌پذير نيست. عامل بعدي اين است كه سياست‌گذاران اقتصادي عموما تصميمات بي‌ثبات‌كننده در اين بازار مي‌گيرند و همچنان قيمت‌گذاري‌هاي دستوري و حمايت‌هاي رانتي از برخي از صنايع وجود دارد و تعيين نرخ خوراك و قوانين دستوري و ابلاغي در كشور از سوي دولتمردان و مجلسي‌ها بر بازار حاكم است.

به يك‌باره تصميمات آني
 در اين بازار گرفته مي‌شود
شقاقي شهري افزود: تصميم‌گيري‌هاي پشت سرهم و پي در پي در اين بازار اثر منفي دارد چرا كه اين بازار، بازاري است كه به قوانين و مقررات و همه سياست‌ها حساس است اين در حالي است كه به يك‌باره تصميمات آني در اين بازار گرفته مي‌شود يا اينكه حمايت‌هاي غير شفاف و دستوري در اين بازار مد نظر قرار مي‌گيرد كه هر دو مخرب هستند كه قطعا در بلندمدت نيز به زيان بازار سرمايه است و تعادل ذاتي بازار را به هم مي‌ريزد.اين اقتصاددان با اشاره به بازارهاي موازي تصريح كرد: امروز شاهد آنيم كه بخشي از فعالان اقتصادي و بخشي از سهامداران گذشته به بازار رمزارزها كوچ كرده‌اند و بازار رمزارزها هم در يك‌ساله اخير پرنوسان بوده و حتي برخي نوآوري‌ها هم داشته است ضمن آنكه سرمايه‌گذاري در اين بازار مشكلات بازار داخلي و حمايت‌هاي دستوري يا آشفتگي در تصميم‌گيري‌ها را هم ندارد و بازاري جهاني است و باعث شده بخشي از سرمايه‌گذاران بازار سرمايه هم سرمايه‌هاي خود را به اين بازار منتقل كنند.

بيش از 12 ميليون نفر
 اين روزها در بازار رمزارز فعال هستند
شقاقي شهري ادامه داد: بيش از 12 ميليون نفر اين روزها در بازار رمزارز فعال هستند و فعالين بازار سرمايه كاهش پيدا كرده است و حجم و از ارزش معاملات اين بازار هم به‌شدت كاسته شده و حجم معاملات خرد در اين بازار به زير 3 هزار ميليارد تومان رسيده است.او تصريح كرد: حتي در روزهاي خوب بازار نيز قيمت سهام نمي‌تواند رشدهاي خوب داشته باشد و نهايت اين رشدها 1 درصد مي‌شود، ضمن آنكه سودآوري اين بازار هم پايين آمده و حجم معاملات هم كم شده و اين بازار فعلا منفعل است.اين اقتصاددان افزود: يكي از راهكارها در شرايط فعلي مي‌تواند تعديل سياست‌هاي دولت و مجلس باشد، اينكه 50 تا 60 ميليون نفر سهامدار در اين بازار (از اهالي سهام عدالت تا ساير سهامداران) منتفع باشند اما مدام قوانين و مقررات آن دستخوش تغيير قرار گيرد و سياست‌هاي دستوري و ابلاغي يا سياست‌هاي رانتي را در پيش گيرند پيش‌بيني‌پذيري اين بازار را به هم مي‌ريزد.

ضرورت دارد تا تصميمات درستي
 در حوزه رمزارزها هم اتخاذ شود
او ادامه داد: امروز رمزارزها بازاري موازي در بازارهاي دارايي شده است و ضرورت دارد تصميمات درستي در حوزه رمزارزها هم اتخاذ شود، بالاخره يا بايد اين بازار را بپذيرند يا بايد آن را رد كنند و اگر اين بازار را پذيرفته‌اند بايد زيرساخت‌هاي آن را فراهم كنند و نبايد اين بازار در سايه رشد كند و اگر قرار است نقشي فعالانه داشته باشد، نهادهاي زيرمجموعه آن بايد ايجاد شود تا همه مردم بتوانند در صورت علاقه به اين بازار ورود پيدا كنند.شقاقي شهري ادامه داد: شرايط به گونه‌اي است كه برخي در ايران اصلا از بازار رمزارز آگاهي ندارند و برخي ديگر براي ورود به اين بازار واهمه دارند و شرايط براي سرمايه‌گذاري‌ها اصلا مشخص نيست لذا دولت بايد براي اين بازار نقش فعالانه‌اي در پيش گيرد.او ادامه داد: در صورتي كه قوانين و مقررات رمزارزها هم در ايران شفاف شود اين اجازه داده مي‌شود تا هر فردي كه علاقه دارد به صورت رسمي وارد اين بازار شود اين در حالي است كه وضعيت فعلي سرمايه‌گذاري‌ها غيرشفاف و سايه‌اي است.اين اقتصاددان با بيان اينكه اين بازار سايه‌اي عليه بازار سرمايه عمل مي‌كند، گفت: عدم ساماندهي بازار رمزارزها باعث ضربه بيشتر به بازار سرمايه نيز شده است، بخش مهمي از سرمايه‌ها و حجم پول در بازار رمزارز جريان دارد.شقاقي شهري در پاسخ به اين پرسش كه چگونه مي‌توان اعتماد را براي سرمايه‌گذاري‌ها به بازار سرمايه برگرداند، افزود: حذف سياست‌هاي ضد و نقيض مجلسي و دولتي در بازار و بازگشت شفافيت به سياست‌هاي درون كشور مي‌تواند موثر باشد و با وجود اينكه برخي از سهام شركت‌ها داراي ارزندگي است اما اطمينان هنوز هم به اين بازار بازنگشته است و به نظر مي‌رسد اين موضوع زمانبر است.