رسوايي نخستوزير انگليس تبديل به بحران شد
پارتيگيت و سيل تمسخر و خشم
به سوي جانسون
رهبر حزب كارگر انگليس به دليل تخطي دفتر نخستوزير
از قانون قرنطينه خواستار استعفاي جانسون شد
آرمين منتظري
بعد از گذشت يك هفته وحشتناك براي بوريس جانسون نخستوزير انگليس كه به واسطه مهمانيهاي قانونشكنانه در ساختمان شماره داونينگ استريت برگزار شد، اندي زلتسمن، كمدين برنامه News Quiz شبكه چهار راديو بيبيسي را در ساعت شش و سي دقيقه با معرفي دو تيمش آغاز كرد. تيم اول را «تيم عذرخواهي» نام نهاده بود و تيم دوم را «تيم مشتي دروغ». زلتسمن افزود: «بهترين زمان براي شنيدن اين برنامه وقتي است كه كار نميكنيد. اگر مطمئن نيستيد كه سر كار هستيد يا نه، خواهش ميكنم بررسي كنيد فردي كه معمولا با او كار ميكنيد حتما بطري نوشيدني را سر كشيده و هوش از سرش پريده باشد.» بعد از آن در همين برنامه به مدت 20 دقيقه نخستوزير انگليس مسخره شد. آن هم براي تلاش در جهت تصويب قرنطينه در حالي كه خودش در ماه مه سال 2020 در باغ ساختمان شماره 10 داونينگ استريت مهماني گرفت و خودش و همسرش هم در اين مهماني حضور يافتند. نيم ساعت بعد در برنامهاي در شبكه اسكاي اسپورت گري نويل، فوتباليست سرشناس انگليسي و جيمي كاراگر هم به اين موضوع واكنش نشان دادند. نويل در پاسخ به سوالي درباره رقابت ميات تيمهاي برايتون، هوو البيون و كريستال پالاس كه قرار بود با هم ديدار كنند با چهرهاي جدي گفت: «اين شهرآوردها اغلب به يك «مهماني بزرگ» شبيه ميشوند.» كنايه نيشدار گري نويل كه ظاهرا از پيش آماده شده بود و اشارهاي به رخدادهاي سياسي در پاسخ به سوالي درباره فوتبال داشت، باعث شد كه كاراگر هم سرنخ داستان را بگيرد و بگويد: «اين مهماني شبانه نيست، بلكه كار است. آنها بايد بدانند كه بين كار و مهماني تفاوت وجود دارد.»
حالا اين جانسون است كه در همه رسانهها دستمايه تمسخر شده است؛ كسي كه خودش به شوخي كردن با موضوعات مشهور بود و در برنامههايي نظير Have I Got News For You توانايياش را در به تمسخر گرفتن رخدادها و چهرههاي مشهور به رخ ميكشيد، اما حالا همه دارند به جانسون ميخندند. افول جانسون داستاني است كه ظاهرا همه دوستش دارند. برنامه This Morning شبكه ITV كه معمولا سعي ميكند از سياست فاصله بگيرد اينبار به طرح سوالاتي از بوريس جانسون اختصاص يافت و جانسون در اين برنامه كه روز چهارشنبه هفته گذشته پخش شد، اين فرصت را يافت تا به صورت زنده هم از مردم به خاطر شركت در آن مهماني عذرخواهي كند و هم به نوعي شركت در آن را توجيه كند. سرعت سرگيجهآور افشاگري، انكارها، اعترافها و عذرخواهي باعث شد كه نمايندگان حزب محافظهكار نيز در وضعيت بدي گرفتار شوند. تا عصر روز پنجشنبه هفته گذشته، بسياري از آنها حتي از بازگشت به حوزههاي انتخابيه خود بيم داشتند. آنها خوب ميدانستند كه «پارتيگيت» موضعي آسيبزننده است، چراكه جانسون با واسطه اين رسوايي احترام خود را از دست داده است. اما در عين حال ميدانستند كه اين موضوع تبعات بسيار جديتري براي حزب محافظهكار هم به دنبال دارد. داستانها درباره تخطي از قانون در كنار هم موجب سرريز شدن خشم عمومي هزاران نفري شده است كه عزيزانشان را در جريان شيوع ويروس كرونا از دست دادهاند، خشم درد و رنج اين خانوادهها را كه اغلبشان هم محافظهكار هستند، افزايش داده و اين فاكتورها در كنار هم به صورت بالقوه و از منظر سياسي براي كل حزب محافظهكار مرگبار است.
در ميانه اين وحشت نمايندگان حزب محافظهكار اتفاق بدتري در همان عصر رخ داد. گزارشي در روزنامه ديلي تلگراف منتشر شد كه در آن آمده بود كاركنان ساختمان شماره نخستوزيري نيز دو مهماني در ساختمان داونينگ استريت برگزار كردهاند كه هر كدامشان در بامداد ادامه داشته. اين دو مهماني درست يك شب قبل از دفن شازاده فيليپ در ماه آوريل برگزار شده است. يكي از وزراي حزب محافظهكار در اين خصوص ميگويد: «وقتي كه من اين داستان را شنيدم با خودم فكر كردم كه اين ماجرا كي ميخواهد تمام شود؟ آيا اصلا تمامي خواهد داشت؟ درست وقتي كه فكر ميكنيد كه احتمالا قسمت بد ماجرا را پشت سر گذاشتهايد، دوباره به روتين مشكلات و بحرانها باز ميگرديد و سعي ميكنيد حقايق را پنهان كنيد.» مخالفان بوريس جانسون، مهماني در دفتر كار نخستوزير را با عكسي از ملكه بريتانيا مقايسه ميكنند كه در مراسم تدفين همسرش، به دليل محدوديتهاي كرونا تنها روي صندلي نشسته است.
وقتي كه نمايندگان حزب محافظهكار مجبور شدند به حوزههاي انتخابيه خود بازگردند و نامههاي رسيده را بخوانند، از شدت واكنش مردم شوكه شدند. يكي از نمايندگان حزب محافظهكار ميگويد: «اين واقعيت كه آنها درست قبل از خاكسپاري يك عضو خاندان سلطنتي مهماني گرفتهاند حقيقتا مردم را عصباني كرده است. اين مساله از انبوه نامههايي كه به دستم رسيد، مشخص بود. خيلي از اين نامهها از سوي افرادي بود كه معمولا خيلي آنها را نميشناسم. يكي از همكارانم ميگفت كه تنها در يك شب بيش از 500 ايميل دريافت كرده و بيشترشان از سوي رايدهندگاني بود كه تا به حال اسمشان را هم نشنيده است.»
نشريه اينديپندنت انگليس نوشت كه دريافته است بوريس جانسون در حال تهيه فهرستي از مقامات است تا با استعفايشان در واكنش به رسوايي برگزاري مهماني در زمان اجراي ممنوعيت برپايي گردهمايي در فضاي بسته براي مبارزه با شيوع كرونا موسوم به رسوايي پارتيگيت، جايگاه نخستوزيري او را نجات دهند. با اين حال به نوشته هافينگتون پست نكته عجيبتر اين است كه او اين طرح را «عمليات نجات سگ بزرگ» لقب گذاشته است. هدف از اين طرح به حداقل رساندن آسيبهاي گزارش يك مقام ارشد تحقيقكننده درباره اين رسوايي به نام سوگري Sue Gray است كه قرار است چند روز بعد انتشار يابد. گمان ميرود كه دن روزنفيلد، رييس دفتر بوريس جانسون و مارتين رينولدز، چهره پشت ارسال ايميل جنجالي دعوت به شركت در اين مهماني به عنوان سپرهاي بلاي اين نخستوزير انگليس مطرح شدهاند. دو منبع نزديك به دولت انگليس به اينديپندنت گفتند، بحث داغي بر سر وارد كردن اسامي چهرههاي استعفادهنده با اين طرح به راه افتاده و ايده مقبول كلي اين بوده كه دستكم يك دستيار سياسي ارشد و يك مقام ارشد در واكنش به اين رسوايي با توجه به اينكه هر دو گروه مقامها در تقصير كار شريك هستند؛ دولت را ترك كنند. يك وزير سابق محافظهكار دولت نيز به اينديپندنت گفت: با وجود حمايت آنها از بوريس جانسون، آنها معتقدند كه اين ترميم «اساسي» مقامات دفتر نخستوزيري و بخشهايي از كابينه دولت انگليس براي پشت سر گذاشتن رسوايي «پارتيگيت» ضروري است. همچنين بر اساس گزارش اين نشريه، طرح «نجات سگ بزرگ» شامل يك تلاش در حوزه ارتباطات در آستانه انتشار نتيجه تحقيقات و بعد از آن است. اين بخش شامل انجام مصاحبههاي مطبوعاتي از سوي وزيران حامي، تاكيد بر پشيماني نخستوزير و فهرست كردن دستاوردهاي او در ضمن انتخابهاي سخت مطرح شده توسط همهگيري بيماري است. همچنين يك هدف اين عمليات سنجيدن حمايتها در ميان نمايندگان رده پايين در پارلمان از رقباي احتمالي بوريس جانسون در رهبري از جمله ريشي سوناك وزير خزانهداري، ليز تراس وزير امور خارجه و حتي جرمي هانت وزير بهداشت سابق است.