دبيركل سازمان ملل متحد حملات عربستان عليه يمن را محكوم كرد
كودك‌كشي در سكوت مدعيان حقوق بشر
محمدحسين لطف‌الهي
آتش جنگ هفت ساله عربستان عليه مردم يمن يك‌بار ديگر با حمله هوايي گسترده نيروهاي ائتلاف تحت رهبري رياض به مناطق تحت تسلط گروه انصارالله در يمن كه براساس اعلام منابع رسمي به كشته و زخمي شدن ده‌ها غيرنظامي و قطع كامل اينترنت در اين كشور انجاميد، شعله‌ور شد.
اين بمباران گسترده از سوي نيروهاي تحت رهبري عربستان در حالي صورت گرفت كه هفته گذشته پهپادهاي متعلق به انصارالله يمن موفق شده بودند در واكنش به بمباران‌هاي بي‌وقفه و كشتار غيرنظاميان از سوي ائتلاف سعودي، خود را به ابوظبي برسانند و با تهديد خاك امارات، اين پيغام را به گوش رهبران عربستان و امارات برسانند كه آنها پس از سال‌ها تحمل تحريم و جنگ همچنان حاضر به تسليم شدن در برابر اشغالگران نيستند. ساعاتي پس از اين حمله پهپادي، عربستان سعودي بار ديگر بمباران مناطق تحت كنترل حوثي‌ها در يمن را هدف حملات هوايي خود قرار داد كه طي آن دست‌كم 20 غيرنظامي كشته شدند. آنها اما به اين پاسخ نيز اكتفا نكردند و جمعه شب طي چند عمليات هوايي مناطق گسترده‌اي از يمن را بمباران كردند.
در ماه‌هاي اخير، حوثي‌ها روي زمين پيشروي‌هايي داشتند و توانسته بودند بخش‌هايي از يمن را كه تحت كنترل نيروهاي ائتلاف به رهبري عربستان سعودي بود آزاد كنند اما براي رياض و ابوظبي كه برخلاف حوثي‌ها ميلياردها دلار براي اين جنگ هزينه كرده بودند، تحمل اين مساله سخت بود و آنها با افزايش فشار توانستند بار ديگر بخش‌هايي از مناطق آزاد شده را اشغال كنند. با بمباران اخير به نظر مي‌رسد درگيري‌ها حتي نسبت به آنچه در چند ماه اخير در جريان بود نيز گسترده‌تر شود و دو طرف بيش از پيش در راستاي ضربه زدن به طرف مقابل و ديكته كردن قدرت خود تلاش كنند.
خبرگزاري رويترز گزارش داده تنها در حملات سعودي‌ها به زندان مركزي صعده در يمن بيش از
60 نفر كشته شدند. برخي گزارش‌ها شمار قربانيان اين حملات هوايي را تا ۷۰ نيز برآورد كرده‌اند. روزنامه نيويورك تايمز به نقل از يك منبع بيمارستاني محلي، تعداد كشته‌شدگان را 77 و تعداد زخمي‌ها را 190 نفر ذكر كرده است.
آنتونيو گوترش دبيركل سازمان ملل متحد اين حملات را محكوم كرده و خواستار تحقيقات كاملي پيرامون تبعات آن شده است. استفان دوژاريك، سخنگوي گوترش، مي‌گويد حملات هوايي نيروهاي ائتلاف عربي به رهبري عربستان محدود به استان صعده نبوده بلكه مناطق مختلف يمن را شامل شده و كودكان نيز در شمار قربانيان اين حملات بوده‌اند.» او در بيانيه‌اي عنوان كرد: «حمله هوايي به تاسيسات مخابراتي در حديده باعث اختلال شديدي در خدمات اينترنتي شده كه خدماتي حياتي محسوب مي‌شود.» دوژاريك افزود: «دبيركل سازمان ملل خواستار تحقيقات سريع، موثر و شفاف در مورد اين حوادث شده تا نسبت به پاسخگويي مسوولان اين حملات اطمينان حاصل شود.» صندوق نجات كودكان نيز در اطلاعيه‌اي خبر داد كه بر اثر اين حملات سه كودك در شهر حديده كشته شدند.
يكي از پزشكان بدون مرز مستقر در شهر صعده در شمال يمن، حملات اخير ائتلاف سعودي را بسيار مرگبار توصيف مي‌كند: «اصلا قابل تصور نيست كه بتوان تعداد دقيق كشته‌ها و زخمي‌ها را در مدت زماني كوتاه مشخص كرد. اين يك اقدام وحشيانه و مرگبار بود.»
مونا جول، نماينده كشور نروژ در سازمان ملل كه در حال حاضر رياست دوره‌اي شوراي امنيت را برعهده دارد، روز جمعه با صدور بيانيه‌اي، از اين حملات ابراز نگراني كرد. سعيد خطيب‌زاده سخنگوي وزارت امور خارجه روز شنبه با محكوميت حملات هوايي چند روز اخير ائتلاف متجاوزان به مناطق مسكوني و غيرنظامي يمن كه به ويراني و كشته و زخمي شدن ده‌ها تن از افراد بي‌گناه انجاميد، ضمن تسليت و ابراز همدردي با بازماندگان قربانيان اين حملات، اظهار داشت: «استمرار حملات نظامي ائتلاف به يمن با سكوت و بي‌تفاوتي جامعه بين‌الملل، فروش بدون كنترل سلاح به متجاوزان، اتخاذ رويكرد جانبدارانه و استانداردهاي دوگانه در مجامع بين‌المللي در مواجهه با تجاوز ظالمانه هفت ساله عليه مردم يمن، مسير دستيابي به صلح عادلانه در اين كشور را بيش از پيش دشوار كرده است.» سخنگوي وزارت امور خارجه در ادامه تاكيد كرد: «كشورهاي حامي تسليحاتي نيروهاي متجاوز به يمن كه با دراختيار قرار دادن بمب‌ها و سلاح‌هاي نابودكننده به آنان موجب به خاك و خون كشيدن زنان و كودكان يمني شده‌اند، در اين جنايات شريك بوده و بايد در قبال حمايت‌هايي از اين دست نسبت به افكار عمومي مردم دنيا و مردم يمن پاسخگو باشند.» خطيب‌زاده در پايان تداوم محاصره و بمباران مردم يمن را نشان‌دهنده نبود عزم جدي در جهت پيشبرد حل و فصل سياسي بحران يمن و اصرار بر رويكرد مخرب نظامي دانست كه نتيجه‌اي جز ويراني و نابودي كشور عظيم يمن و بي‌ثباتي در منطقه به همراه نخواهد.
حزب‌الله لبنان نيز در بيانيه‌اي ضمن محكوميت شديد كشتارهاي اخيري كه دشمن عربستاني-امريكايي در يمن رقم زد و سكوت مرگبار جامعه جهاني در برابر اين كشتارها، تاكيد كرد: اين كشتار خوي وحشي نيروهاي متخاصم و دوري آنها از ارزش‌هاي انساني، اخلاقي و ديني را نشان مي‌دهد. حزب‌الله اين حمله وحشيانه را جبران نااميدكننده شكست فاجعه‌بار دشمن عربستاني-امريكايي در نبرد ميداني در يمن دانست و از آزادگان جهان خواست در كنار يمني‌ها بايستند. همچنين جنبش جهاد اسلامي فلسطين و جبهه مردمي آزادسازي فلسطين اين جنايت را محكوم كردند.
جرمي كوربين، رييس پيشين حزب كارگر انگليس هم گفت: «حملات عليه يمن شب گذشته باعث كشته شدن ده‌ها تن و قطع اينترنت در سراسر كشور شد. دولت انگليس در اين جنايت‌ها به دليل مسلح كردن و آموزش نظامي با عربستان همدست است.» او بر لزوم پايان فوري معاملات فروش سلاح به عربستان تاكيد كرد.
يمني‌ها اعلام كرده‌اند، به اين حملات عربستان و متحدان اين كشور واكنش نشان خواهند داد. سرتيپ «يحيي سريع» سخنگوي نيروهاي مسلح يمن هم ديشب كشور امارات را تا زمان ادامه تجاوز نظامي حاكمان آن عليه يمن ناامن توصيف كرد و به شركت‌هاي سرمايه‌گذار خارجي توصيه كرد خاك امارات را ترك كنند.
انكار فاجعه انساني
پس از واكنش گسترده افكار عمومي در جهان، ائتلاف سعودي بخشي از حملات خود را انكار كرد. تركي المالكي سخنگوي ائتلاف سعودي، صبح روز شنبه، بيانيه‌اي در ارتباط با حمله جنگنده‌هاي سعودي به زندان صعده (شمال غرب يمن) صادر كرد. بنابر گزارش خبرگزاري رسمي عربستان سعودي (واس)، تركي المالكي اظهار داشت كه ائتلاف گزارش «برخي رسانه‌ها» درباره حمله به يك زندان در استان صعده را دنبال كرده است. به‌رغم گزارش سازمان‌هاي بين‌المللي درباره كشته و زخمي شدن ده‌ها نفر در حمله ائتلاف، المالكي مدعي شد كه گزارش رسانه‌ها درباره حمله ائتلاف به يكي از زندان‌هاي استان صعده يمن «نادرست است.» سخنگوي ائتلاف سعودي در اين خصوص ادعا كرد: «ادعاي قرباني شدن زندانيان موجود در زندان و ادعاهاي حوثي‌ها نادرست است.»
اين ادعا از سوي سعودي‌ها در حالي مطرح مي‌شود كه نهادهاي ناظر بين‌المللي نظير صليب سرخ جهاني وقوع حملات و كشته شدن غيرنظاميان را تاييد مي‌كند.
سكوت مدعيان حقوق بشر
واكنش امريكايي‌ها اما عجيب‌ترين واكنش ممكن بود. در حالي كه بسياري از كارشناسان وضعيت فعلي جنگ يمن را نتيجه بي‌عملي دولت بايدن توصيف مي‌كنند، بلينكن پس از حمله وحشيانه ائتلاف سعودي به يمن كه واكنش بسياري از نهادهاي بين‌المللي از جمله سازمان ملل متحد را در پي داشت، بدون محكوم كردن اين حملات خواستار گفت‌وگوي رياض و حوثي‌هاي يمن شد. وزير خارجه امريكا در توييتر نوشت: «تشديد درگيري‌ها و حملات در سراسر يمن بايد پايان يابد. ما از همه طرف‌ها مي‌خواهيم كه به يك راه‌حل صلح‌آميز و ديپلماتيك براي پايان دادن به مناقشه متعهد شوند. مردم يمن شايسته زندگي در صلح و تعيين آينده خود هستند.» كشورهاي اروپايي نيز اقدام عربستان را به طور قاطع محكوم نكردند تا محكوم كردن حملات انصارالله عليه ابوظبي، نشانه‌اي از استاندارد دوگانه آنها در مواجهه با حوادث اينچنيني باشد.
اين در حالي است كه هفته گذشته مقامات ارشد امريكا، از جمله آنتوني بلينكن وزير خارجه و لويد آستين وزير دفاع، حملات انصارالله به ابوظبي را به شدت محكوم كردند. جو بايدن رييس‌جمهوري امريكا نيز در يك كنفرانس خبري در پاسخ به پرسشي پيرامون اينكه آيا ايالات متحده جنبش انصارالله را در فهرست سازمان‌هاي تروريستي خارجي قرار مي‌دهد، گفت «اين مساله در دست بررسي است.»