پاسخ به مطلب «ترندهاي جعلي و بيت‌المالي كه به باد مي‌رود»
جناب آقاي الياس حضرتي مدير مسوول محترم روزنامه اعتماد
سلام عليكم
در مطلب مورخ ۳۰ دي ماه ۱۴۰۰ آن روزنامه تحت عنوان «ترندهاي جعلي و بيت‌المالي كه به باد مي‌رود»، اكاذيب و اتهامات بي‌پايه و اساسي به سازمان فضاي مجازي سراج و شبكه مرتبط با آن نسبت داده شده كه بدينوسيله جوابيه ذيل به آن روزنامه ارسال مي‌گردد. بنابر ماده ۲۳ قانون مطبوعات انتظار مي‌رود كه اين جوابيه در اسرع وقت در همان ستون منتشر شود. ضمن آنكه اين سازمان حق هرگونه شكايت و اقدام قانوني در اين خصوص را بر اساس ماده ۶ قانون مطبوعات براي خود محفوظ مي‌داند.
متن جوابيه:
در خصوص يادداشت منتشر شده در شماره ۵۱۲۹ روزنامه اعتماد مورخ30/۱۰/1400 تحت عنوان «ترندهاي جعلي و بيت‌المالي كه به باد مي‌رود» و اكاذيب و اتهامات بي‌پايه و اساسي كه به سازمان فضاي مجازي سراج و شبكه مرتبط با آن وارد شده است، نكات ذيل به اطلاع خوانندگان محترم روزنامه مي‌رسد:
الف) يادداشت مذكور حاوي مطالب كذبي است كه ابتدا براي تنوير افكار عمومي به توضيح آنها مي‌پردازيم:
١ - نوشته شده مخاطب صحبت‌هاي برادر ارجمند جناب آقاي رائفي‌پور، سازمان سراج بوده است. حال آنكه خود ايشان نيز بيان كرده است، مخاطبش مجموعه‌هاي ديگري بوده و ارتباطي با اين سازمان ندارد.
۲- نوشته شده كه ترندسازي هشتگ مبتني بر فرآيندهاي جعلي (فيك) توسط سراج انجام شده است. در حالي كه حوزه شبكه‌هاي اجتماعي سراج سال‌هاي متمادي است كه چنين اقدامات ساده‌انگارانه‌اي را خط قرمز خود قرار داده و در آموزش‌هاي خود به فعالان مستقل نيز آنها را از چنين اقداماتي برحذر مي‌دارد.
٣- نويسنده اين يادداشت عنوان كرده كه در سال‌هاي ۹۷ تا ۱۴۰۰ هشتگ‌نگاري سازماني در فضاي مجازي توسعه پيدا كرده و سراج را مخاطب خود قرار داده است؛ در حالي كه در تمام اين سال‌ها حتي يك مورد ترند كردن هشتگ با روش‌هاي عجيبي كه بيان شده توسط اين سازمان صورت نگرفته است.
۴- نوشته شده كه سازمان سراج با گزارش‌سازي‌هاي بي‌ربط و دروغ و خلاف واقع تلاش دارد تصوير غلطي به مديران ارايه دهد كه اين مطلب نيز آشكارا خلاف واقع است! چگونه مي‌توان تصور كرد در شرايطي كه نويسنده يادداشت، اين موضوع ساده را متوجه است كه هشتگ‌ها نمايانگر واقعيت جامعه نيستند، مديران كشور اين مطلب را درك نكرده و به سادگي فريب مي‌خورند؟ مضافا بر اينكه موضع‌گيري‌هاي اين سازمان همواره خلاف اين رويه بوده و سراج خود مدعي مقابله با دروغ انگاري‌هاي اينچنيني است.
۱- در اين يادداشت، سازمان سراج به عنوان سازمان پروژه‌بگير رسانه‌اي معرفي شده است. اين مطلب نيز از اساس دروغ است، تا امروز حتي يك مورد پروژه رسانه‌اي توسط سراج از هيچ فرد يا نهاد حقوقي و حقيقي اخذ نشده است.
۲- همچنين در اين يادداشت عنوان شده است كه سازمان سراج براي فعاليت رسانه‌اي در توييتر و... به كاربران حق‌الزحمه پرداخت مي‌كند؛ در حالي كه رويه سراج كاملا خلاف اين مطلب بوده و مبلغي بابت اينچنين فعاليت‌هايي پرداخت نشده است و اساسا جز يك ستاد بسيار كوچك، شبكه سراج كاملا مردمي و بدون ارتباط مالي با اين سازمان هستند .
ب) با توجه به اين حجم از اتهامات و اكاذيب كه نسبت به سراج در يادداشت مذكور وارد شده لازم است معرفي كوتاهي از سازمان سراج براي خوانندگان محترم صورت پذيرد.
سازمان فضاي مجازي سراج يك ستاد چابك و فعال در حوزه فضاي مجازي است كه رسالت اصلي آن، توانمندسازي فعالان فضاي مجازي از بين مردم و ايجاد شبكه‌هاي مردمي با حضور اين فعالان در فضاي مجازي است. اين جريانات مردمي هيچ گونه نفع مالي از كنش و فعاليت خود در فضاي مجازي از سمت سراج نخواهند داشت و هزينه‌هاي امكانات اوليه اين كنشگري را نيز خودشان پرداخت مي‌كنند چه برسد به پرداخت حق‌الزحمه. هدف اين جبهه مردمي، ايجاد تحول هوشمندانه در لايه‌هاي مختلف فضاي مجازي به منظور كاهش آسيب‌هاي عمدتا فرهنگي و اجتماعي اين فضا است. اين سازمان ضمن تأكيد بر لزوم حضور و فعاليت در فضاي مجازي و استفاده از فرصت‌هاي آن، نسبت به تهديدها نيز آگاه است و آگاهي‌بخشي مي‌نمايد. به زعم اين سازمان، فضاي مجازي بستر تحول تمدني است كه مي‌تواند فرصت‌هاي بي‌نظيري پيش روي انقلاب و نظام قرار دهد. برخي موضوعات فعاليت اين سازمان عبارتند از:
- تربيت و آموزش ده‌ها هزار نفر فعال مردمي فضاي مجازي از بين جريانات مردمي و جوانان علاقه‌مند.
- توليد محتوا و كنشگري در فضاي مجازي توسط اين جريانات مردمي كه در تمام موارد به صورت خودجوش يا توليد محتواي شخصي انجام مي‌شود و اگر هماهنگي نيز صورت پذيرد صرفا در موضوعات كلان است و نه بيشتر، تا امروز مبلغي بابت فعاليت در شبكه‌هاي اجتماعي (لايك و ريت و توييت و...) به شخصي پرداخت نشده و اساسا مشي سازمان اين نيست.
- رويكرد سراج، تحول فرهنگي، اجتماعي در فضاي مجازي است نه گزارش‌سازي بي‌خاصيت مديريتي از ترند هشتگ‌ها! هدف اول و اصلي فعاليت‌ها، ايجاد جريان‌هاي رسانه‌اي و فرهنگي واقعي و زنده در كشور حول يك موضوع است كه طبيعي است در خيلي از موارد اين جريانات به ترند شدن هشتگ‌ها (به صورت واقعي و نه بر اساس فرمول بيان شده در يادداشت مذكور) بينجامد.
- بخش عمده‌اي از فعاليت سراج تربيت و ايجاد تيم‌هاي متخصص در حوزه‌هاي تخصصي توليد بازي، نرم‌افزار اپليكيشن و حوزه‌هاي فني و زيرساختي فضاي مجازي است. اين تيم‌ها كه در سراسر كشور حضور دارند، هزاران محصول مختلف در قالب‌هاي گوناگون توليد و روزانه در فضاي مجازي منتشر مي‌كنند كه نمونه اين توليدات، اپ‌استور «توپ ماركت»، اپليكيشن «قرآن براي كودكان» و بازي «دلاور» است.
- تحقيقات و آينده‌پژوهي فضاي مجازي نيز از اقدامات ديگر اين سازمان است كه ده‌ها پژوهشگر با رويكرد تمدني در اين سازمان تربيت و صدها گزارش و محصول علمي توليد و منتشر شده يا در اختيار مسوولان مربوطه قرار گرفته است.
- يكي ديگر از اقدامات سازمان سراج ارتقاي سواد فضاي مجازي و آگاهي‌بخشي به عموم جامعه در خصوص فرصت‌ها و تهديدهاي فضاي مجازي است، سراج زماني اين حركت را آغاز كرد كه در كشور هنوز تفاوت بين سواد رسانه و سواد فضاي مجازي فهم نشده بود، اما امروز هزاران نفر در سطح كشور در دوره‌هاي تربيت مربي سواد فضاي مجازي شركت كرده و به فعاليت در اين زمينه مشغول‌اند. اين كار منجر به ايجاد جريان عمومي ارتقاي سواد فضاي مجازي در كشور شده است و صدها هزار نفر به صورت مستقيم و غيرمستقيم در خصوص فضاي مجازي و تبعات آن آگاهي يافته‌اند. همچنين اولين كلينيك تخصصي سلامت ذهن در فضاي مجازي و كاهش مخاطرات و تهديدهاي فضاي مجازي با حمايت اين سازمان ايجاد و در حال فعاليت است.
اين موارد تنها نمونه كوچكي از فعاليت‌هايي است كه جبهه گسترده مردمي مرتبط با سراج (به صورت خودجوش و خلاقانه) در سطح كشور انجام مي‌دهد و بيان همه آنها در اين مجال نمي‌گنجد.
ج) متأسفانه چند ماه است كه جريانات رسانه‌اي دشمن، با رصد نقش موثر سراج در شكل‌دهي جريانات مردمي فضاي مجازي و ايجاد جبهه مردمي در مقابل دشمن بيروني از يك سوي و برخي نگاه‌هاي غيرمنطقي به فضاي مجازي در داخل كشور از سوي ديگر، به هجمه، اتهام‌زني و شبهه‌افكني عليه اين سازمان مي‌پردازند و برخي افراد و جريانات داخلي نيز بلندگوي ايشان شده‌اند. البته تا امروز مشي سراج غالبا بر سكوت بوده و بر ادامه اين سياست نيز اصرار مي‌ورزيم. ولي در صورت تداوم اتهام‌زني به خيل عظيم جريان مومن و انقلابي مرتبط با سراج و فعال در لايه‌هاي مختلف فضاي مجازي اقدامات حقوقي و قانوني عليه جريانات خاصي كه هدايت شده از بيرون مرزها اقدام به لجن‌پراكني و تخريب مي‌نمايند را آغاز خواهيم نمود.
در پايان از آن‌دسته قليل از فعالان رسانه‌اي كه تحت تأثير شايعات و اخبار جعلي قرار گرفته و به نگارش يادداشت‌هاي بي‌پايه و اساسي از اين دست مبادرت مي‌ورزند دعوت مي‌گردد در دوره‌هاي سواد رسانه‌اي و مقابله با اغتشاش اطلاعاتي اين سازمان شركت نمايند.
ومن‌الله التوفيق و عليه التكلان.
سعيد ارديخاني مدير روابط عمومي سازمان فضاي مجازي سراج
رونوشت: جناب آقاي دكتر فرشاد مهدي‌پور، معاون مطبوعاتي و اطلاع‌رساني وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي