بازي‌هاي چين: شي‌جين‌پينگ چطور همه‌چيز را طبق ميل خود انجام مي‌دهد
اسرار و عجايب ميزباني پكن از
المپيك زمستاني ۲۰۲۲
گروه ورزش
هنگامي كه كميته بين‌المللي المپيك هفت سال پيش براي انتخاب ميزبان بازي‌هاي زمستاني ۲۰۲۲ تشكيل جلسه داد، شي‌جين‌پينگ رهبر چين يك پيام ويديويي كوتاه ارسال كرد. اين پيام به نتيجه راي‌گيري كه بسيار نزديك و بحث‌برانگيز بود كمك شاياني كرد.
چين تجربه چنداني در ورزش‌هاي زمستاني و برفي نداشت. در كوههاي اطراف پكن برف چنداني نمي‌بارد كه به درد ورزش‌هاي فضاي باز بخورد. گاهي اوقات هم آلودگي هوا آن‌قدر زياد مي‌شود كه پديده وارونگي هوا رخ مي‌دهد. آقاي شي متعهد شد همه اينها را برطرف كند. او از اعتبار شخصي خود مايه گذاشت تا پيشنهادي كه در آن زمان جسورانه به نظر مي‌رسيد به نتيجه برسد. او در نشست نمايندگان المپيك در كوالالامپور پايتخت مالزي خطاب به ديگران گفت: «ما به هر قولي كه داده‌ايم عمل خواهيم كرد.»درحالي‌كه تنها چند روز ديگر به شروع بازي‌ها باقي مانده است چين كاملا براي برگزاري رقابت‌ها آماده است. اين كشور موانعي را كه پيش از اين پيشنهاد پكن را دور از انتظار نشان مي‌داد پشت سر گذاشته است.
حال اين رقابت‌ها قرار است دوباره تبديل به ويتريني از دستاوردهاي اين كشور بشود. همان‌طوركه در سال ۲۰۰۸ زماني كه پكن ميزبان بازي‌هاي المپيك تابستاني بود اين اتفاق رخ داد؛ با اين تفاوت كه اين كشور در حال حاضر تفاوت بسيار زيادي كرده است.
چين ديگر نيازي به اثبات جايگاه خود در صحنه جهاني ندارد. در عوض مي‌خواهد چشم‌اندازي گسترده‌تر از يك ملت مرفه كه اعتماد به نفس بالايي دارد به نمايش بگذارد؛ آن‌هم تحت رهبري آقاي شي كه قدرتمندترين رهبر اين كشور از زمان مائوتسه تونگ به حساب مي‌آيد. اگر در گذشته دولت چين به دنبال مدارا با منتقداني كه در مورد موفقيت بازي‌ها ترديد مي‌كردند بود، امروز علنا با آنها مقابله مي‌كند.
آقاي شي كه امسال براي سومين دوره رياست‌جمهوري چين آماده مي‌شود، گفت: «پكن ۲۰۲۲ نه تنها اعتماد به نفس ما را در جهت تحقق ايده جوانسازي ملت بزرگ چين افزايش خواهد داد كه تصوير خوبي نيز از كشور ما پيش روي چشم دنيا به نمايش مي‌گذارد. همچنين تعهد ما را به ساختن جامعه‌اي با آينده‌اي مشترك براي بشريت نشان مي‌دهد.» دولت آقاي شي انتقادات فعالان حقوق بشر و رهبران جهان از جمله جو بايدن را رد كرده است. آنها به صورت ضمني به پخش‌كنندگان و حاميان مالي المپيك هشدار داده‌اند كه در برابر درخواست‌ها براي اعتراض يا تحريم مسابقات به دليل سركوب سياسي چين در كشور هنگ‌كنگ يا اتفاقاتي كه در سين‌كيانگ، منطقه عمدتا مسلمان‌نشين در شمال غرب چين رخ داده كوتاه نيايند.
چين همچنين پروتكل‌هاي كميته بين‌المللي المپيك در رابطه با مقابله با بيماري كرونا كه در المپيك توكيو به كار گرفته شد را ارتقا داده است. آنها تدابير سخت‌گيرانه‌تري نسبت به كشور همسايه در پيش گرفته‌اند. اين كشور بر حفظ استراتژي «كوويد صفر» تاكيد دارد. اين استراتژي از زمان بروز بيماري كرونا در شهر ووهان و قرنطينه كامل شهر انجام شده است. چين بدون توجه به هزينه‌اي كه اين كار براي اقتصاد كشور و مردم به دنبال دارد بر آن پافشاري كرده است.
امروزه تعداد بسيار كمي از مردم اين توهم را در سر دارند كه دادن امتياز ميزباني رويداد المپيك به چين سياست‌هاي اقتدارگرايانه اين كشور را تعديل مي‌كند. در سال ۲۰۰۸ عده زيادي چنين تصوري داشتند. چين در آن زمان به دنبال هماهنگ‌سازي خود با دنيا بود. امروز دنيا بايد خودش را با چين هماهنگ كند.
خو گوچي مورخ دانشگاه هنگ‌كنگ و نويسنده كتاب «روياهاي المپيك: چين و ورزش ۱۸۹۵ تا ۲۰۰۸» گفت: «آنها براي مشروعيت بخشيدن به حكومت خود به اين نياز ندارند. آنها براي موفقيت بزرگ اين رويداد نيازي به خشنود كردن تمام دنيا ندارند.»كميته بين‌المللي المپيك و شركت‌هاي بين‌المللي و تقريبا كل كشورهاي دنيا چنان به چين و بازار بزرگ آن وابسته شده‌اند كه كمتر كسي مي‌تواند يا جرات آن را دارد كه با سياست‌هاي چين و مسيري كه آقاي شي در پيش گرفته مخالفت كند.
منتقدان چين، فعالان حقوق بشر و كار و سايرين كميته بين‌المللي المپيك را به شكست در فشار بر آقاي شي براي تغيير سياست‌هاي اقتدارگرايانه اين كشور متهم كرده‌اند. اين اتهام با اين پيش‌فرض صورت مي‌گيرد كه كميته داراي اهرمي براي استفاده در اين جهت است.
مدتي پيش دولت آقاي شي در رابطه با سركوب اتهام تجاوز جنسي تنيسور سرشناس چيني پنگ شوآي با سابقه سه بار حضور در المپيك با خشم بين‌المللي مواجه شد. با اين حال كميته بين‌المللي المپيك در اين رابطه صحبتي انجام نداد و در عوض صرفا به رفع نگراني در مورد محل نگهداري اين تنيسور كمك كرد.
كارايي سرسخت كه خيلي‌ها آن را بي‌رحمانه توصيف مي‌كنند همان چيزي است كه براي نمايندگان المپيك جذاب است زيرا آنها تجربه هزينه‌هاي سرسام‌آور بازي‌هاي زمستاني سوچي ۲۰۱۴ روسيه و هرج‌ومرج در نحوه آماده‌سازي بازي‌هاي تابستاني ۲۰۱۶ ريودوژانيرو را از سر گذرانده بودند. همان‌طوركه آقاي شي وعده داده بود، هواي آلوده آسمان پكن را از بين برده است. تا حدي كه اگر نگوييم به‌طور كامل، جاي خود را به آسمان آبي داده است. راه‌آهن‌هاي پرسرعت سفر از پكن به دورترين نقاط را از چهار ساعت به يك ساعت كاهش داده است.
در منطقه‌اي كه هميشه كمبود آب وجود داشته چين شبكه‌اي از خطوط لوله ايجاد كرده تا دسته‌اي از ماشين‌هاي برف‌ساز را تغذيه كند تا دامنه‌هاي باير و خشك را سفيدپوش كند. مقامات چين اين هفته ادعا كردند كل بازي‌ها fully carbon neutral يا همان كربن خنثي خواهد بود. كريستف دوبي مدير اجرايي بازي‌هاي دور بعدي المپيك در مصاحبه‌اي گفت چين ثابت كرده شريكي است كه مايل است و مي‌تواند هر كاري كه براي رقابت‌ها لازم است را صرف‌نظر از چالش‌ها انجام دهد.
IOC سوالات مربوط به حقوق بشر و ديگر مناقشاتي كه بازي‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده‌اند را منحرف كرده است. درحالي‌كه منشور كميته خواستار بهبود و ارتقاي احترام به حقوق بشر است. مقامات گفته‌اند كه قضاوت در مورد سيستم سياسي كشور ميزبان به عهده آنها نيست. در عوض چيزي كه براي كميته اهميت دارد عدم لغو بازي‌هاست. توماس باخ رييس IOC گفته با انتخاب پكن كميته به يك انتخاب مطمئن رسيده است. ما مي‌دانيم چين به وعده‌هاي خود عمل مي‌كند.
جايي كه برف به ندرت مي‌بارد
تلاش پكن براي تبديل شدن به اولين شهري كه ميزبان بازي‌هاي المپيك تابستاني و زمستاني است زماني ريشه دواند كه ليم چي وا فرزند يك سرمايه‌دار مالزيايي فعال در كازينو و زمين‌هاي گلف در دهه ۱۹۹۰ ميلادي به پكن پررونق نقل مكان كرد و مكاني براي اسكي مي‌خواست!
او مجبور بود جاده‌هاي پر پيچ و خم شمال غرب پكن را به مدت پنج ساعت به سمت منطقه‌اي كوهستاني رانندگي كند. تنها پيست اسكي منطقه يك ساختمان چوبي با يك اتاق غذاخوري، تعداد انگشت‌شماري اتاق هتل و يك فروشگاه كوچك لوازم اسكي بود. ليم كه در شهر تفريحي امريكايي ويل اسكي آموخته بود خيلي زود با مقامات محلي قرارداد بست تا ۲۴۷۰۰ هكتار از تپه‌هاي باير را به بزرگ‌ترين پيست اسكي چين تبديل كند.
در سال ۲۰۰۹ او با گرهارد هايبرگ نماينده نروژ در هيات اجرايي المپيك كه بر سازماندهي بازي‌هاي زمستاني ۱۹۹۴ در ليلهايمر نظارت داشت، ملاقات كرد. آنها باهم شروع به تجسم نحوه برگزاري بازي‌ها در تپه‌هاي نزديك به ديوار بزرگ چين كردند.
چين قبلا هم به دنبال برگزاري بازي‌هاي المپيك زمستاني بود. آنها در سال ۲۰۱۰ پيشنهاد برگزاري بازي‌ها را در هاربين مركز استان شمال شرقي چين يعني هيلونگ جيانگ دادن؛ جايي كه پايگاه سابق روسيه بودرا دادند. آنها در سال ۲۰۰۳ كه ونكوور به عنوان ميزبان معرفي شد هم درخواست دادند كه به فهرست نهايي راه پيدا نكرد. در آن زمان ميزباني‌هاي بازي‌هاي زمستاني با مشكل مواجه شده بود. ونكوور تحت‌تاثير هواي گرم غير قابل پيش‌بيني قرار گرفت. سوچي ۲۰۱۴ كه به عنوان نمادي از حكومت ولاديمير پوتين در روسيه به حساب مي‌آمد هزينه خيره‌كننده ۵۱ ميليارد دلاري به جا گذاشت.
چين اما مزيت‌هاي غيرمنتظره‌اي در برگزاري بازي‌ها دارد. آنها مي‌توانند از سايت‌هاي بازي‌هاي سال ۲۰۰۸ از جمله استاديوم نمادين آشيانه پرنده براي برگزاري مراسم افتتاحيه استفاده كنند. مكعب آب كه ۱۴ سال پيش ميزبان مسابقات شنا و غواصي بود به مكعب يخ تغيير نام داده است.
اسكيت نمايشي و اسكيت سريع در پيست كوتاه، تنها رشته‌هايي كه چين موفق به كسب مدال طلا در بازي‌هاي ۲۰۱۸ شد، در استاديوم سرپوشيده پايتخت و محل برگزاري مراسم «ديپلماسي پينگ‌پنگ» بين چين و ايالات متحده در سال ۱۹۷۱ و مسابقات واليبال المپيك ۲۰۰۸ برگزار مي‌شود.
چين قول داده فقط ۱.۵ ميليارد دلار براي پروژه‌هاي سرمايه‌اي در مكان‌ها هزينه كند. حتي با اين مقدار هزينه، هزينه‌هاي عملياتي المپيك زمستاني ۲۰۲۲ كسري از هزينه سوچي يا مسابقات پيونگ‌يانگ كره جنوبي در سال ۲۰۱۸ كه ۱۳ ميليارد دلار هزينه داشت، خواهد بود.
با همه اين تفاسير در زمان راي‌گيري براي انتخاب ميزبان بعيد به نظر مي‌رسيد چين موفق شود. مخصوصا اينكه ميزبان ۲۰۱۸ كشوري در آسياي شرقي بود و مقامات انتظار داشتند اين‌بار شهري در اروپا برنده شود. سپس شهرهاي اروپايي يكي پس از ديگري كنار رفتند و تنها آلماتي پايتخت قزاقستان كه زماني جزو اتحاد جماهير شوري بود باقي ماند.
نتيجه نهايي ۴۴ بر ۴۰ به نفع پكن با احتساب يك راي ممتنع بود. حاميان آلماتي به خاطر نقص در سيستم راي‌گيري الكترونيكي كه باعث بازشماري آرا به صورت دستي شد عصباني بودند. اينكه قزاقستان در آستانه بازي‌ها وارد آشفتگي سياسي شده است اكنون اعتبار بيشتري به انتخاب پكن مي‌دهد. ترنس برنز مشاور بازاريابي مي‌گويد: «اگر برخي از شهرهاي اروپايي هم در رقابت با چين مي‌ماندند احتمالا پيروز نمي‌شدند. اما مي‌داني چيست؟ آنها در آنجا آويزان بودند و مي‌دانيد كه برندگان راهي براي برنده شدن پيدا مي‌كنند.»
چه كسي قدرت المپيك مي‌شود
با در دست داشتن اين پيشنهاد آقاي شي حكم كرد كه چين به سرزمين عجايب ورزش تبديل شود. حتي اگر تعداد بسيار كمي در چين اسكي كنند. او در نامه‌اي به كميته بين‌المللي المپيك متعهد شد كه بازي‌ها شور و شوق ۳۰۰ ميليون نفر را شعله‌ور خواهد كرد .
در حال حاضر شش استراحتگاه در كوههاي نزديك چونگلي در كوههاي شمال پكن ايجاد شده. آن منطقه با ۲.۸ ميليون بازديد در زمستان ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ در مقايسه با ۴۸۰ هزار نفر در سه سال قبل علاقه زيادي به اسكي ايجاد كرده‌اند. استراحتگاه آقاي ليم توسط برگزاركنندگان المپيك چين براي مسابقات اسنوبرد و اسكي آزاد انتخاب شده است. در نزديكي آن مسابقات پرش با اسكي انجام مي‌شود. مجموعه‌اي شبيه به عصاي تشريفاتي مشهور در سلسله چينگ به همراه يك استاديوم ۶ هزار نفري كه قرار است بعدا براي فوتبال استفاده شود.
رويدادهايي كه نياز به شيب‌هاي طولاني‌تر دارد در سمت ديگر كوه نزديك يانكينگ در لبه شمالي پكن برگزار مي‌شود. ايجاد هفت مسير براي دستيابي به آنجا مستلزم انفجار گسترده در مسيرهاي اسكي در صخره‌هاي نزديك به ديوار چين بود.
زماني كه پكن پيشنهاد ميزباني داد كميته ارزيابي نگران مناظر اطراف محل برگزاري مسابقات بود. در گزارش كميته آمده بود: «خارج از ميدان مسابقه به ويژه دريانكينگ، برفي نمي‌بارد و اين بر درك بصري محيط تاثير مي‌گذارد.» راه‌حل چين ساخت خط لوله و مخازن براي تامين ماشين‌هايي بود كه تمام منطقه را برفي مي‌كرد؛ راه‌حلي كه علاوه بر ساختن برف آن را واقعي هم جلوه بدهد. اواخر ماه گذشته در روستاي چونگلي كه ورزشكاران زيادي در آنجا اقامت خواهند داشت، ماشين‌ها شب و روز كار كردند تا توده‌هاي برف را نه تنها در مسير پياده‌روي بلكه در جنگل‌ها و مزارع اطراف نيز ايجاد كنند تا يك روكش آلپ‌مانند درست شود، حداقل براي دوربين‌هاي تلويزيوني. كارگران همچنين ده‌ها هزار درخت كاشته‌اند كه به سيستم پيچيده آبياري نياز دارند. اين درخت‌ها در رديف‌هاي طولاني و مستقيم ايستاده‌اند و بيشتر شبيه مزرعه درخت كريسمس هستند تا جنگل‌هاي طبيعي.
سكاندار المپيك
اولين كار جدي آقاي شي در چين آماده‌سازي پكن براي المپيك ۲۰۰۸ بود. او اخيرا به بالاترين نهاد سياسي كشور يعني كميته دايمي حزب پيوسته است. انگار نقش او در ۲۰۰۸ آزموني براي پتانسيل رهبري او بود. او علاقه خاصي به آمادگي‌هاي نظامي براي بازي‌ها داشت. از جمله ۴۴ ضدهوايي اطراف محل مسابقات نصب كرد حتي با اينكه احتمال حمله هوايي به پكن در ايام المپيك تقريبا صفر بود.
آماده‌سازي بازي‌هاي پيش رو نشان‌دهنده سبك حكومتي آقاي شي است. او در مركز هر تصميمي بوده. از طرح دهكده المپيك تا مارك اسكي و لباس اسكي‌بازان. او در مورد مقابله با ويروس كرونا هم نظر خودش را به كميته بين‌المللي المپيك تحميل كرده است. در حالي كه كميته سعي داشت چين را متقاعد كند كه در مقابله با كرونا از روش ژاپن بهره ببرند چين به سياست كوويد صفر اصرار كرد. سياستي كه تنش‌هاي زيادي ايجاد كرد. در پايان كميته المپيك به درخواست چين براي انجام رژيم آزمايش روزانه بسيار تهاجمي سر تعظيم فرودآرود.
سال گذشته در پاييز پنگ شوآي تنيسور چيني اتهام آزار جنسي را متوجه ژانگ گائولي كرد. گائولي تا قبل از بازنشستگي تا سال ۲۰۱۸ بر آماده‌سازي چين براي بازي‌هاي ۲۰۲۲ نظارت داشت. مقامات چين اتهامات او را از اينترنت پاك كردند. همين باعث شد افرادي كه خواهان تحريم المپيك بودند دوبرابر شوند. المپيك ۲۰۰۸ هم با انتقادات جدي مواجه بود و اتهامات امروز خيلي بيشتر شده است.
مدير بازاريابي سابق المپيك گفت: «همه مسائل سياسي كه امروز در دستور كار قرار دارند، هفت سال پيش مطرح نبودند» و با اين حال بازي‌ها ادامه خواهد داشت.
به دليل شيوع ويروس كرونا، از حضور تماشاگران خارجي و حتي چيني‌هاي معمولي در بازي‌ها جلوگيري مي‌شود. در عوض چين فقط به تماشاگران منتخب اجازه حضور در مسابقات را مي‌دهد. اين بيشتر نمايشي براي تماشاگران تلويزيوني چيني و بين‌المللي خواهد بود و نمايي طراحي‌شده از كشور ارايه مي‌دهد؛ همان چيزي كه دولت آقاي شي به دنبال آن است. شايد اگر ويروس كرونا نبود چين شرايط بهتري براي ميزباني ارايه مي‌كرد. آنها از همين امروز براي نامزدي ميزباني المپيك ۲۰۳۶ آماده مي‌شوند. آقاي شي در سخنراني سال نو گفت: «جهان مشتاقانه منتظر چين است و چين آماده است.»منبع: نيويورك‌تايمز