آيا «تيبا» در دنيا رقيبي ندارد؟

ندا جعفري

محمدعلي تيموري، مديرعامل سايپا پنجشنبه شب با حضور در يك برنامه تلويزيوني در پاسخ به انتقادات مجري صدا و سيما مبني بر انحصاري بودن بازار خودرو اعلام كرد:« امكان ندارد خودرويي در دنيا هم‌سطح و هم قيمت خودروي تيبا وجود داشته باشد، قيمت تيبا بدون ارزش افزوده 102 ميليون تومان يا «3800 يورو» است و آنچه مسلم است در دنيا خودروي يورو5 زير 6800 يورو وجود ندارد و ما آمادگي كامل براي واردات خودرو داريم و در صورت آزادسازي واردات خودرو اولين نفر خود من خودرو وارد خواهم كرد.» گفته‌هاي تيموري در دفاع از خودروي‌تيبا در حالي است كه انتقادات از خودروسازان داخلي به دليل كيفيت نامناسب خودروهاي تحويلي همچنين نا‌هم‌خواني كيفيت با قيمت آنها پس از تصادف دي ماه جاده بهبهان- رامهرمز آغاز و در نهايت با تذكر رهبري به اوج خود رسيد. اما نكته ديگر در خصوص خودروهاي ساخت داخل، هزينه وام‌هايي است كه از جيب خريدار پرداخت مي‌كنند. حدود يك ماه پيش سيد رضا فاطمي امين، وزير صمت در مورد قيمت خودروهاي سايپا گفته بود كه «حدود ۹ ميليون تومان از قيمت هر خودروي سايپا مربوط به وام است!»

كارشناسان بر اين باورند كه «اينكه گفته شده خودروي يورو 5 زير 5 يا 6 هزار يورو در دنيا موجود نيست و با چنين قيمتي خودرو نمي‌دهند ادعاي درستي است اما در حال حاضر شاهد آنيم كه حتي خودرويي هم كه در ايران توليد مي‌شود و بر روي كاغذ يورو5 است و قيمت آن از هم‌ترازهاي خارجي‌اش پايين‌تر است همچنان با استانداردهاي جهاني فاصله زيادي دارد.»

نرخ واقعي خودرو 6 هزار دلار است
محمدرضا نجفي‌منش، رييس انجمن صنايع همگن نيرومحركه و قطعه‌سازان كشور در مورد ادعاي محمدعلي تيموري، مديرعامل سايپا در مورد قيمت خودروي تيبا معتقد است؛ در حال حاضر قيمت تيبا در ايران در محدوده 4 هزار دلار است، اين در حالي است كه در اين رنج قيمت در دنيا خودرويي وجود ندارد و اگر مديرعامل سايپا اين موضوع را در تلويزيون مطرح كرده است به اين دليل است كه خودروسازان در ايران همچنان با ضرر و زيان خودرو مي‌فروشند. رييس انجمن صنايع همگن نيرومحركه و قطعه‌سازان كشور در ادامه به «اعتماد» گفت: «در صورتي كه خودروسازان بخواهند خودروهاي خود را با نرخ واقعي‌شان به فروش برسانند قيمت خودروهاي مدل پايين‌تر حداقل به 6 هزار دلار خواهد رسيد. با توجه به اينكه در ايران قيمت‌ها به صورت دستوري تعيين مي‌شود و خودروسازان متضرر شده‌اند ، ناچارند با اين قيمت‌ها خودرو بفروشند اما با اين شرايط هم‌اكنون تا 100 هزار ميليارد تومان زيان انباشته دارند.»

انتظار كاهش قيمت خودرو با توافق برجام
اين كارشناس خودرو در بخش ديگري از گفته‌هاي خود به واردات خودرو نيز اشاره كرد و گفت: «اين موضوع به كل سيستم برمي‌گردد و از بانك مركزي و مديريت قيمت ارز گرفته تا وزارت صمت و ... را در بر مي‌گيرد و كشور در حال حاضر با مضيقه ارزي روبروست و اين ميزان ارز براي واردات خودرو را ندارد و نمايندگان مجلس هم كه تاكنون اين موضوع را دو بار مصوب كردند اما هنوز در اين زمينه اقدامي نشده است. البته در طرح اخيري كه مطرح شد اعلام شد به جاي پرداخت مستقيم ارز براي واردات خودرو در مقابل صادرات قطعات، خودرو نيز به كشور وارد شود كه اين طرح نيز از سوي مجمع تشخيص مصلحت نظام رد شد ؛اين در حالي است كه مي‌شد از طريق ارز حاصل از صادرات ارز خودروهاي وارداتي را هم تامين كرد.»
نجفي‌منش خاطرنشان كرد: «پيشنهاد ما اين بود كه همان‌گونه كه سيب صادر مي‌شود و به جاي آن موز به كشور مي‌آورند قطعات خودرو را هم صادر كنند و به جاي آن خودرو وارد كنند و اميدواريم اين موضوع يك روز مورد قبول واقع شود.» نجفي‌منش در مورد روند مذاكرات برجام و تاثير آن بر بازار خودرو نيز گفت: تاكنون قيمت خودرو با همين شرايط تحريمي توليد و قيمت‌گذاري شده است و در صورتي كه برجام به نتيجه برسد ممكن است خريدهاي خارجي مواد اوليه به صورت مستقيم صورت گيرد كه همين موضوع باعث كاهش قيمت بين 5 تا 10 درصد خواهد شد چرا كه خريدهاي خارجي را معمولا با واسطه و با قيمت بيشتري تهيه مي‌كنيم كه اگر تحريم‌ها برداشته شود اين قضيه براي ما مقرون به‌صرفه‌تر خواهد شد.
تيبا با استانداردهاي جهاني فاصله زيادي دارد
فربد زاوه، كارشناس صنعت خودرو نيز در واكنش به سخنان مديرعامل سايپا در مورد خودروي تيبا به اعتماد گفت: «اينكه در رسانه ملي گفته شده خودروي يورو5 زير 5 يا 6 هزار يورو در دنيا موجود نيست و چنين قيمتي خودرو نمي‌دهند ادعاي درستي است اما در حال حاضر شاهد آنيم كه حتي خودرويي هم كه در ايران توليد مي‌شود و بر روي كاغذ يورو5 است و قيمت آن از هم‌ترازهاي خارجي‌اش پايين‌تر است همچنان با استانداردهاي جهاني فاصله زيادي دارد.اما اين ادعا كه تيباي ايراني با اين سطح از كيفيت و قيمت در دنيا بي‌رقيب است ادعاي درستي نيست زيرا در همه جاي دنيا اين موضوع را با خريد خودروهاي دست دوم رفع مي‌كنند و قرار نيست در همه جاي دنيا همه مردم با هر بودجه‌اي بتوانند خودروي نو تهيه كنند.» زاوه در خصوص كمترين قيمت خودرو در جهان نيز گفت: «كمترين قيمت خودرو در كشورهاي اروپايي در محدوده 8 هزار يورو است و در كشورهاي ديگر غيراروپايي نيز ممكن است اين قيمت در محدوده 6500 تا 7 هزار يورو خودرو دست مصرف‌كننده بدهند البته در اين قبيل از كشورها براي اين خودروها ايربگ يا ترمز ABS اجباري نيست و استانداردهاي تصادف پايين‌تري هم نسبت به ساير خودروها دارند و از امنيت كمتري برخوردارند كه در اين حوزه مي‌توان به خودروي كوئيك اشاره كرد. اگر گفته شده كه اين خودرو با قيمت پاييني عرضه مي‌شود پيشنهاد ما اين است كه در واردات را باز بگذارند و قيمت اين خودرو را هم افزايش دهند تا ببينند مردم كدام مدل خودرو را انتخاب مي‌كنند.»

درصد قابل توجهي از توليدات صفر كيلومتر 
داخلي در معاينه فني رد مي‌شوند 
اين كارشناس خودرو در ادامه به استانداردهاي خودروي تيبا نيز اشاره كرد و افزود: «موضوعي هم كه در مورد يورو5 تيبا مطرح شده تنها مربوط به بحث ميزان آلايندگي سوخت و موتور مي‌شود و به موارد ديگر مربوط نمي‌شود اما اينكه اين خودرو توانسته باشد همه استانداردهاي 85گانه را پاس كند، در عمل نديده‌ايم و سوال اينجاست كه آيا اين خودرو مي‌تواند استانداردهاي ساده تصادف را نيز پاس كند يا خير؟ هر چند اين استانداردها سال‌هاست كه در ايران اجباري شده است.ضمن آنكه اگر ادعا مي‌شود كه خودروي تيبا داراي يورو5 است اسناد مربوط به ميزان تصادفات اين خودرو و سطح ايمني آن را هم منتشر كنند. كاهش آلودگي هوا، ايمني سرنشين‌ها، ايمني ساير خودروها در خيابان و جاده‌ها، كاهش تصادفات رانندگي ناشي از عدم استاندارد بودن قطعات و… همگي از جمله مواردي است كه در استانداردهاي ۸۵گانه مطرح هستند.» اين كارشناس خودرو گفت: «سال گذشته در مورد استاندارد آلايندگي گزارشي منتشر شد كه جاي تامل دارد و در اين گزارش گفته شد درصد قابل توجهي از توليدات صفر كيلومتر داخلي در بخش آلايندگي هوا در معاينه فني رد مي‌شوند.» زاوه با اشاره به رشد تصادفات در كشور تصريح كرد: «آنچه مسلم است و در كشور نيز شاهد آن هستيم اين است كه خودروهاي ساخت داخل فوق‌العاده ناامن هستند و به غير از مساله امنيت كه بسيار مهم است مساله ديگر اين است كه مصرف سوخت بالايي نيز دارند و تيبا هم صدي 8 ليتر مي‌سوزاند كه براي اين خودرو مصرف بالايي است و تقريبا دو برابر استانداردهاي جهاني است و خودروسازان به اين دو نكته مهم در ساخت خودروهاي داخلي (مصرف سوخت و ايمني) توجهي نكرده‌اند.»