گردشگري حلال
رضا حقي
باتوجه به اعلام اتمام آزادسازي سواحل گيلان به نظر مي‌آيد حالا نوبت به برنامه‌ريزي در جهت استفاده بهينه و ايجاد درآمد پايدار براي اين سواحل آزاد شده باشيم.
مساله اول چگونگي جذب گردشگر براي اين سواحل آزاد شده مي‌باشد. براساس آمار سازمان جهاني گردشگري كل درآمد گردشگري بين‌المللي شامل ورود توريست و حمل و نقل مسافران مبلغ ۱۷۰۰ ميليارد دلار مي‌باشد كه نسبت به سال گذشته
۴،۴ رشد داشته است. در ميان كشورهاي دنيا امريكا با كسب درآمد ۲۱۴ ميليارد دلار اول، اسپانيا ۷۴ ميليارد دلار دوم، فرانسه، تايلند، انگليس، ايتاليا، استراليا، آلمان، ژاپن و چين با ۴۰ ميليارد دلار در رتبه‌هاي سوم تا دهم پردرآمدترين كشورها در گردشگري بين‌المللي هستند.
جذب گردشگر از كشورهاي ديگر ممكن است براي بعضي مسوولان با توجه به عدم مركز تصميم‌گيري متمركز در كشور هميشه با حاشيه‌هاي غيرقابل كنترل تلقي گردد. از وضعيت نامناسب حجاب توسط توريست‌ها گرفته تا سرو مشروبات الكلي و غذاهاي ممنوعه كه قصد آسيب‌شناسي اين مقوله را در اين يادداشت ندارم، ولي در مبحث جذب توريست نوع جديدي از گردشگري در دنيا به وجود آمده است به نام گردشگري حلال كه با شرايط كشور ما سازگاري داشته و جاي هيچ‌گونه نگراني وجود ندارد. گردشگري حلال نوع خاصي از گردشگري است كه در آن تمام تمهيدات و اقدامات و هماهنگي‌ها برمبناي موازين شرع اسلام انجام مي‌گيرد. در تعريف سازمان جهاني جهانگردي نيز آمده است كه در گردشگري حلال، هتل‌ها و مراكز اقامتي و پذيرايي از سرو هرگونه مشروبات الكلي و ارايه گوشت خوك اجتناب كرده و اماكن عمومي و تفريحي مانند استخرها، سواحل دريا، مراكز ماساژ درماني با رعايت جداسازي حريم زنان و مردان طراحي مي‌شود. مسلمانان بيش از ۳۰درصد جمعيت گردشگران در سراسر دنيا را تشكيل مي‌دهند. در حال حاضر ۱۰ مقصد برتر گردشگري حلال در دنيا در كشورهاي مالزي، امارات، تركيه، اندونزي عربستان، مراكش، اردن، قطر، مصر و اسپانيا هستند. گفته مي‌شود هزينه سفر مسافران مسلمان تا سال ۲۰۲۰ دويست و بيست ميليارد دلار با تعداد ۱۵۶ ميليون نفر مسافر است. پيش‌‌بيني مي‌شود اين رقم تا سال ۲۰۲۳ به ۲۷۴ ميليارد دلار برسد. اين مساله باعث شده كه بسياري از كشورهاي غيرمسلمان مثل انگلستان، ژاپن، سنگاپور و فيليپين هر يك سعي كنند با ايجاد رستوران‌هاي حلال و ديگر تمهيدات سهمي از اين بازار داشته باشند. ژاپن سمينار‌هايي براي آموزش نيازهاي جهانگردان مسلمان ترتيب داده است. نمازخانه‌هايي در فرودگاه‌هاي اصلي كشور ايجاد كرده و رستوران‌هاي حلال در سطح كشور راه‌اندازي كرده است. اين اقدامات باعث شده ژاپن از رتبه هشتم به ششم در ليست مقاصد غيراسلامي فهرست جهاني مسلمانان صعود كند. امام جمعه قشم در مجمع عمومي هتلداران در ۶ دي سال جاري گفت، ما در حوزه گردشگري دچار خودتحريمي هستيم و براي رونق اقتصادي در صنعت توريسم بايد برخي محدوديت‌ها و دافع‌‌ها را كنار گذاشت. دنيا به سمت صنعت توريسم و گردشگري در حال حركت است تا به اين صورت بر فقر و ركود اقتصادي غلبه كند. برخي كشورها تا ۷ برابر درآمد ايران را با صنعت توريسم كسب مي‌كنند. هر گردشگر خارجي يك‌هزار و ۵۰۰ دلار ارزآوري دارد كه معادل فروش ۳۰ بشكه نفت است. بسياري از كشورهاي دنيا بايد هزينه زيادي صرف كنند تا زيرساخت‌هاي لازم را براي گردشگري حلال مهيا كنند، ما در كشور همه اين امكانات را داريم، همه جا غذاي حلال سرو مي‌شود. نمازخانه و مساجد به فور همه جا وجود دارد، سواحل دريا و هتل‌ها استخرهاي شناي جداگانه دارند، اذان سه مرتبه در همه جاي كشور پخش مي‌شود. در همه مراكز خريد، رستوران‌هاي بين‌راهي نمازخانه وجود دارد. هتل و مراكز اقامتي به اندازه كافي در همه شهرها وجود دارد كه در اكثر مواقع خالي هستند. برخلاف كشورهايي مثل مالزي، قطر، امارات كه فاقد مراكز كهن تاريخي هستند. در كشور ما به وفور از تخت‌جمشيد شيراز گرفته تا مراكز تاريخي اصفهان، تبريز و همدان مراكز تاريخي وجود دارد، برخلاف كشورهاي ديگر مثل تركيه و مصر و مراكش و اسپانيا مراكز مذهبي مثل مشهد و شيراز داريم. برخلاف اكثر اين كشورها ايران داراي چهار فصل همزمان است. در كشور خودمان همزمان كوه، دريا آثار تاريخي مثل قلعه‌رودخان و ماسوله داريم كه هر كدام به تنهايي مي‌تواند عامل جذب گردشگر به آن شهر شود. در همين وانفساي كرونا وقتي وارد مشهد مي‌شويم اكثر صحن‌هاي حرم امام رضا از زائران كشورهاي عربي پر شده است. آيا خيلي مشكل است كه هماهنگ كنيم مثل كشورهاي ديگر كه تور - استانبول، آنتاليا، وان- يا ابوظبي، دوبي، شارجه- راه‌اندازي مي‌كنند، تور
-مشهد، انزلي، لاهيجان- يا تور - شيراز، فومن، آستارا- راه‌اندازي كنيم، خيلي مشكل است چند دفتر مسافرتي همين اطراف خودمان در عراق، كويت، پاكستان، افغانستان، تركيه، سوريه، لبنان ايجاد كنيم و تورهاي مذهبي- تفريحي معرفي كنيم. آري مشكل است، خيلي مشكل است مسوولان ما وقت اين كارها را ندارند. به نظر مي‌رسد بيشتر وقت فرماندار و استاندار و مديران صرف اين مي‌شود با نماينده‌ها رايزني كنند تا رييس ادارات را عوض كنند، بيشتر وقت‌شان صرف اين مي‌شود مواظب باشند خودشان را چطور تا ۴ سال ديگر حفظ كنند، برنامه‌ريزي داشته باشند بعد از فرمانداري و استانداري مديركلي چه پستي بگيرند. مديركل گردشگري بايد جواب وزير را بدهد، وزيري كه مي‌خواهد آب در دل نماينده تكان نخورد تا مبادا استيضاح شود. نماينده مي‌خواهد تمام ادارات با او همسو باشند كه دور ديگر راحت‌تر به مجلس برود. پيگيري كنند توريست به استان بيايد چه بشود؟ بايد اين‌قدر گفت و نوشت تا تفكر اصلاح شود. تا سطح مطالبه‌گري افزايش پيدا كند. تا مديران علاوه به حفظ بقا به مسائل بالا فكر كنند. تا مغازه‌دار ما فكر نكند بايد به توريست كالايش را گران‌تر بفروشد، تا راننده تاكسي ما نرخش را با ديدن توريست بالا نبرد، تا ياد بگيريم به سرمايه‌گذار نگوييم زالو‌صفت. تا همه ما با ديدن توريست او را به لبخندي مهمان كنيم، خلاصه تفكر خودمان را اصلاح كنيم تا به راحت‌ترين شيوه ممكن مقداري از اين ۲۷۴ ميليارد دلار نصيب ما شود.