يادداشت سرگشاده روساي نمايندگي‌هاي سياسي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا در تهران
«چرا ما با تجاوز نظامي روسيه به اوكراين مخالفيم و آن را شديدا محكوم مي‌كنيم»
تجاوز نظامي همه‌جانبه روسيه به اوكراين كه در روز 24 فوريه 2022 (5 اسفند 1400) آغاز شد، نقض جدي حقوق بين‌الملل، ازجمله منشور ملل متحد است. اين حمله تماميت ارضي، حاكميت و استقلال اوكراين را شديدا نقض مي‌كند. روسيه با بمباران مدارس، بيمارستان‌ها و مناطق مسكوني، مرتكب موارد متعددي از نقض حقوق بشر شده است. شمار مصدومان و قربانيان، ازجمله زنان و كودكان، به هزاران تن رسيده و مرتبا درحال افزايش است.
جنگ روسيه پيامدهاي انساني اسفباري را موجب شده است. حدود 6 ميليون انسان وادار به ترك خانه و كاشانه خود شده‌اند. 3.8 ميليون اوكرايني مجبور به فرار از جنگ شده‌اند و كشورهاي عضو اتحاديه اروپا و همسايگان اوكراين، ازجمله جمهوري مولداوي، با آغوش باز پذيراي آنها در كشورها و خانه‌هاي‌شان شده‌اند. لهستان به تنهايي بيش از 2.1 ميليون اوكرايني، روماني نزديك به 700 هزار نفر، مجارستان 365 هزار نفر و اسلواكي 281 هزار اوكرايني را پذيرفته‌اند. بسياري از اتباع كشورهاي ثالث، شامل خاورميانه و جمهوري اسلامي ايران، با كمك فوري كشورهاي اروپايي همسايه اوكراين از اين كشور خارج شدند. اروپا متعهد به حمايت از مردم اوكراين است. روسيه همچنين يك كارزار اطلاع‌رساني نادرست (disinformation) به راه انداخته است. روشن بگوييم: هيچ «نسل‌كشي» در دُنباس در جريان نيست؛ اوكراين نه سلاح اتمي دارد و نه سلاح شيميايي يا بيولوژيكي؛ تلفات انساني در بخش شرقي اوكراين پيامد منازعه‌اي است كه جدايي‌طلبان تحت پشتيباني روسيه در سال 2014 آغاز كردند. برخلاف برخي اظهارات، نه اروپا و نه ناتو تهديدي متوجه روسيه نمي‌كنند. اين جنگ را روسيه به اوكراين تحميل كرده است و هيچ دليلي براي آن وجود ندارد. نه اروپا و نه ناتو، هيچ يك با روسيه در جنگ نيستند. به‌طور كلي اگر كشوري با همسايگانش مشكلي داشته باشد، مسير درست و معقول آن است كه گفت‌وگوي سياسي را آغاز كند نه اينكه دست به جنگ بزند.
-اين جنگ عواقب فراواني دارد و از آن ميان، خطر بحران جهاني غذايي. بسياري از كشورهاي آفريقا و خاورميانه بيش از 50 درصد گندم خود را از اوكراين و روسيه تامين مي‌كنند. كشورهايي كه هنوز در حال تلاش براي احياي اقتصادشان در پي تاثيرات همه‌گيري كوويد 19 هستند، از جنگ روسيه نيز متاثر خواهند شد: تورم، هزينه‌هاي فزاينده غذا، انرژي و توليد كشاورزي. به منظور كاهش اثرات بحران غذايي، اتحاديه اروپا با هماهنگي اتحاديه آفريقا دست به ايجاد سازوكار «همبستگي جهاني براي امنيت غذايي كشورهاي آسيب‌پذير» (Food and Agriculture Resilience Mission) زده كه هدفش هماهنگي بهتر براي توليد و توزيع غذاست و به تمامي كشورهاي نيازمند اختصاص داده شده است.
در حالي كه ايران با موج جديدي از پناهجويان افغان مواجه است و بحق از جامعه بين‌الملل انتظار مساعدت دارد و مساعدت هم دريافت مي‌كند، روسيه يك بحران انساني بزرگ و تازه در اوكراين پديد آورده كه به ناگزير وضعيت پناهجويان را در جهان وخيم‌تر خواهد كرد و فشار مضاعفي بر منابع موجود وارد خواهد آورد.
اتحاديه اروپا عميقا متعهد به كاهش آلام مردمي است كه در سراسر دنيا با جنگ و بي‌عدالتي مواجهند. رويكرد ما در اين خصوص به هيچ روي دوگانه نيست. اتحاديه اروپا صدها هزار سوري و افغان را در خاك خود پذيرفته و بزرگ‌ترين اهداكننده كمك‌هاي بشردوستانه به سوريه در جهان است (25 ميليارد دلار طي دهه اخير). در خصوص منازعه فلسطين و اسراييل، اتحاديه اروپا همواره طرفدار راهكار تشكيل دو دولت بوده، كماكان اولين اهداكننده كمك‌هاي بين‌المللي است و بيش از هر كس خواستار رعايت حقوق بين‌الملل شده است.
در حالي كه شعله‌هاي جنگ زبانه مي‌كشد، اعضاي اتحاديه اروپا درخواست خود را براي پايان فوري تهاجم و برقراري آتش‌بس كامل و بي‌قيد و شرط تكرار مي‌كنند. اين امر به سود پايداري و امنيت منطقه خليج فارس نيز خواهد بود. به همين خاطر ما از تمامي اعضاي جامعه بين‌الملل مي‌خواهيم كه تجاوز روسيه را محكوم كنند.
در روز 2 مارس در مجمع عمومي سازمان ملل، 141 كشور، ازجمله تمام اعضاي اتحاديه اروپا، جنگ روسيه عليه اوكراين را به شديدترين وجه محكوم كردند. اين كشورها همچنين تعهدشان نسبت به حاكميت، استقلال، وحدت و تماميت سرزميني اوكراين در قالب مرزهاي شناخته شده بين‌المللي اين كشور را خاطرنشان كردند. فقط پنج كشور در دنيا به اين قطعنامه راي مخالف دادند. در روز 24 مارس، 140 كشور، ازجمله تمام اعضاي اتحاديه اروپا، از قطعنامه مجمع عمومي سازمان ملل كه خواستار احترام كامل و حمايت از كليه پرسنل پزشكي و بشردوستانه و نيز بيمارستان‌ها و تجهيزات درماني شده بود، پشتيباني كردند. همچنين خواستار آن شدند كه تمام طرف‌هاي درگير، از گريز غيرنظاميان ازجمله اتباع خارجي و به خصوص دانشجويان از خشونت‌ها، بدون هيچ تبعيضي حمايت كنند تا عبور داوطلبانه، امن و بدون تعلل آنان از مرزها ميسر شود. ما از روسيه مي‌خواهيم كه فورا از اين اصول پيروي كند.
گذشته از تلاش‌هاي فشرده سياسي كه همواره گزينه نخست براي حل منازعات است، اتحاديه اروپا اقدامات چشمگيري عليه دولت روسيه و مقامات رسمي آن انجام داده كه واكنشي به موارد تخطي روسيه از حقوق بين‌الملل است و هدفش بالا بردن بهاي جنگ براي اين كشور است.
اتحاديه اروپا هرگز به اين اندازه براي خاتمه بخشيدن به جنگ و كمك به اوكرايني‌ها براي دفاع از خودشان متحد نبوده است و نه فقط دفاع از خودشان؛ ما اعتقاد راسخ داريم كه اوكراين از ارزش‌هاي مورد احترام تمام مردم جهان كه دوستدار صلح و آزادي هستند دفاع مي‌كند، ازجمله حق كشورها براي تعيين آزادانه سرنوشت خود كه جمهوري اسلامي ايران هم بارها آن را جزيي اساسي از نظام امروز روابط بين‌الملل دانسته است.
در حالي كه شعله‌هاي جنگ زبانه مي‌كشد، اعضاي اتحاديه اروپا درخواست خود را براي پايان فوري تهاجم و برقراري آتش‌بس كامل و بي‌قيد و شرط تكرار مي‌كنند. اين امر به سود پايداري و امنيت منطقه خليج فارس نيز خواهد بود. به همين خاطر ما از تمامي اعضاي جامعه بين‌الملل مي‌خواهيم كه تجاوز روسيه را محكوم كنند.
در حالي كه ايران با موج جديدي از پناهجويان افغان مواجه است و بحق از جامعه بين‌الملل انتظار مساعدت دارد و مساعدت هم دريافت مي‌كند، روسيه يك بحران انساني بزرگ و تازه در اوكراين پديد آورده كه به ناگزير وضعيت پناهجويان را در جهان وخيم‌تر خواهد كرد و فشار مضاعفي بر منابع موجود وارد خواهد آورد.