سومين روز از خيزش گرد و خاك در سراسر كشور
۲۷۰ ميليون هكتار؛ مساحت كانون‌هاي غبارخيز خارجي
با گذشت سومين روز از خيزش گرد و خاك و توفان در سراسر كشور و در حالي كه همچنان هواي برخي شهرها به دليل وجود ذرات كمتر از 10 ميكرون و شاخص آلايندگي 151 تا 500، در وضعيت خطرناك قرار دارد، پايگاه اطلاع‌رساني سازمان حفاظت محيط‌زيست در گزارشي اعلام كرد: «ستاد ملي سياستگذاري و هماهنگي مديريت پديده گرد و غبار (متشكل از ۱۶ وزارتخانه و سازمان با مسووليت رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست) تاكنون اقداماتي براي مديريت پديده گرد و غبار در داخل و پيرامون مرزهاي كشور انجام داده است. مساحت كانون‌هاي غبارخيز كشور حدود ۳۵ ميليون هكتار است كه در ۲۳ استان پراكنده هستند. از عرصه‌هاي مذكور بيشتر از چهار ميليون تن در سال ذرات معلق زير ۱۰ ميكرون به هوا منتشر مي‌شود. از كل مساحت مناطق غبارخيز كشور بيش از ۳۵درصد شامل مراتع فقير، حدود ۱۱درصد اراضي زراعي آبي و ديم و مابقي اراضي بياباني بدون پوشش گياهي و ساير كاربري‌هاست. مساحت كانون‌هاي غبارخيز خارجي موثر بر كشور ۲۷۰ ميليون هكتار است كه بيشتر از ۱۴۷ ميليون تن در سال ذرات معلق زير ۱۰ ميكرون گسيل مي‌كنند. عمده‌ترين مناطق غبارخيز خارجي در غرب و جنوب غرب كشور واقع شده‌اند كه شامل كشورهاي عربستان، عراق، سوريه، اردن، عمان و امارات و در شرق و شمال شرق شامل كشورهاي تركمنستان، افغانستان، پاكستان و ازبكستان مي‌شود. طي سال‌هاي اخير حدود ۲۷ هزار ميليارد ريال به دستگاه‌هاي عضو ستاد ملي گرد و غبار اختصاص يافته است كه از اين مقدار ۳۰درصد جهت بهبود شبكه برق و مابقي با مديريت و هماهنگي ستاد ملي سياستگذاري و هماهنگي مديريت پديده گرد و غبار صرف انجام ۲۷۳ هزار هكتار عمليات نهالكاري، بوته‌كاري، مراقبت، آبياري سنواتي در كانون‌هاي غبارخيز كشور، انجام يك ميليون و ۷۸۰ هزار هكتار عمليات حفاظت، قرق و مديريت چرا در مراتع با پتانسيل غبارخيزي، انجام ۲ ميليون و ۳۷۰ هزار مترمكعب عمليات لايروبي انهار و بهسازي مسيل‌ها جهت آبرساني به تالاب‌هاي با منشا گرد و غبار و مرطوب‌سازي دشت‌هاي با حاكميت غبارخيزي، انجام حدود ۹۷ هزار هكتار عمليات مديريت رواناب به منظور افزايش رطوبت خاك و توسعه پوشش گياهي، احداث ۱۰۰ كيلومتر مجاري انتقال آب به منظور مرطوب‌سازي و مديريت كانون‌هاي بحراني گرد و غبار، احداث ۵۵۰۰ كيلومتر بادشكن‌هاي زنده و غيرزنده و تله‌رسوبگير، تامين و تجهيز ۱۱ دانشگاه علوم پزشكي كشور در سطح ۵ استان در قالب خريد ۲۵۰ دستگاه انواع تجهيزات سنجش آلاينده محيط، تصفيه هوا و نمونه‌بردار ذرات معلق، راهبري، تامين و تجهيز بيش از ۲۰۰ ايستگاه اندازه‌گيري و پايش گرد و غبار در كشور شده است. براساس مطالعه منشاهاي خارجي گرد و غبار، نسبت به تهيه برنامه كنترل منشاهاي برون‌مرزي در قالب دو برنامه عمل زيرمنطقه‌اي غرب آسيا (با اولويت كشورهاي عراق، سوريه، عمان) و بخشي از آسياي ميانه (با اولويت كشورهاي تركمنستان، افغانستان و پاكستان) اقدام شده و موضوع هم‌اكنون در حال پيگيري جدي از سوي ستاد ملي سياستگذاري و هماهنگي پديده گرد و غبار است.