زنگ خطر افزايش موارد غرق‌شدگي
در 20 روز اول فروردين سال‌جاري 63 نفر جان خود را از دست دادند
63 نفر در ۲۰ روز ابتدايي سال ۱۴۰۱ بر اثر غرق‌شدگي جان خود را از دست داده‌اند، آماري كه به نظر مي‌رسد اگر اقدامي عملي براي پيشگيري از آن انجام نشود، با گرم شدن و فرارسيدن تابستان، افزايشي چشمگير در مقايسه با سال‌هاي قبل پيدا خواهد كرد.
ايسنا در گزارشي نوشته در ۲۰ روز آغازين سال ۱۴۰۱، دست‌كم ۶۳ نفر به دليل غرق‌شدگي جان خود را از دست داده‌اند، آن‌هم در شرايطي كه در بيش از نيمي از كشور هواي نسبتا خنك و حتي سرد حاكم بود و عملا امكان شنا يا آب‌تني وجود نداشت. همين آمار هم زنگ خطر افزايش موارد غرق‌شدگي در ادامه سال را به صدا درآورده است، چراكه بيم آن مي‌رود تا با گرم شدن هوا و افزايش سفرهاي تابستاني پس از دو سال محدوديت كرونايي، اين آمار افزايش پيدا كند.
زنگ خطري كه البته اورژانس كشور نيز به آن اشاره كرد و سخنگوي اين سازمان عنوان كرده بود كه روند رو به رشدي را در غرق‌شدگي و فوت ناشي از غرق‌شدگي شاهد هستيم. به‌رغم اينكه تصور مي‌شود در استان‌هاي شمالي بيشتر شاهد غرق‌شدگي باشيم اما در استان‌هاي جنوبي و حاشيه درياي خليج‌فارس هم شاهد اين مساله هستيم.
در همين راستا پيام اركان، كارشناس ايمني و مديريت امداد سوانح طبيعي عنوان كرد كه وجود مشكل در ساختار آبگيرها و خطرات شنا در آب‌هايي كه نظارتي بر آنها وجود ندارد و متاسفانه آمار دلخراشي از غرق‌شدگي ۶۳ نفر ارايه شده كه انتظار مي‌رود با گرم‌تر شدن هوا شاهد افزايش آن نيز باشيم. به‌طور كلي بايد بدانيم كه اساسا به استثناي پارك‌هاي آبي، استخرها و پلاژهاي دريا خطر غرق‌شدگي با احتمال بسيار بالايي در كمين افرادي است كه در آب‌هايي كه ناجي ندارند، شنا مي‌كنند.
دردسر ليز شدن كف آبگير و مرگ بر اثر شوك‌شدگي
از آنجايي كه آب‌هاي راكد ساكن هستند، با رسيدن نور به آنها جلبك توليد مي‌كنند. به دليل وجود همين جلبك‌ها اگر كسي پاي خود را كف اين آب‌هاي را كد بگذارد مثل سرسره ليز مي‌خورد و بيشتر افرادي هم كه دچار غرق‌شدگي مي‌شوند دچار شوك مي‌شوند. يعني در مواردي به جاي اينكه فرد دچار خفگي شود، به دليل ترس از اينكه زير پاي‌شان خالي مي‌شود دچار سكته مي‌شود حتي در شمال كشور وقتي فردي غرق مي‌شود. چند سال پيش حادثه‌اي رخ داد كه منجر به فوت دو نفر شد. طي اين حادثه يك سگ به داخل آب راكدي افتاده بود و فرد براي نجات سگش به داخل آب رفته بود اما ديگر نتوانسته بود خود را از آب بيرون بكشد. پس از آن دوستش به كمك او رفته بود اما به دليل ليز بودن سطح او نيز نتوانسته بود خود را از آب بيرون بياورد و به دليل اينكه كسي در آن محل نبود كه به او كمك كند او نيز جان خود را از دست داده بود. برخي غرق‌شدگي‌ها نيز به اين دليل است كه فرد شنا بلد است اما نمي‌توانسته خود را از آب بيرون بكشد.
مرگ دردناك در سدها چگونه است؟
سدها در واقع آب‌هايي محسوب مي‌شوند كه هم ساكن و هم روان هستند؛ اما در صورتي كه آب سد حركت نكند آب ساكن سطحي محسوب مي‌شود. پشت سد كه آب جمع مي‌شود ساختاري چند لايه دارد. لايه روي سد ساكن است اما يك لايه زير آن وجود دارد كه در حركت و چرخش است كه يكي از دلايل اصلي غرق‌شدگي در سدها گرفتار شدن در همين لايه آب روان است. حتي زماني كه قرار است در سدها امداد و نجات انجام شود با پشتيباني طناب انجام مي‌شود. به محض اينكه فرد داخل اين لايه گرفتار شود جهت خود را گم مي‌كند. پس از آن نيز يك لايه ديگر آب ساكن وجود دارد و پس از آن گل و لاي است. مواردي وجود داشته كه فرد داخل سد شيرجه زده و سرش داخل گل و لاي گرفتار شده است. يا حتي مورد ديگري وجود داشت كه بند مايو فردي بين سنگ‌هاي كف گير كرده بود و ديگر نتوانسته بود خود را رها كند. زماني كه فردي داخل يك سد دچار غرق‌شدگي مي‌شود واقعا نمي‌شود به سادگي او را نجات داد و حتي اگر او را در آب پيدا هم كنند امكان نجاتش بسيار كم است. زماني كه فرد غرق مي‌شود ريه‌هايش پر از آب و بسيار سنگين مي‌شود به همين دليل زير آب مي‌رود و پس از گذشت چند روز جسد فرد باد مي‌كند و به سطح آب مي‌آيد.
احتمال خرد شدن استخوان‌هاي بدن در صورت غرق شدن در رودخانه‌ها
اغلب رودخانه‌هاي ايران كم‌عمق و پرشتاب است. مي‌توان گفت كه نيمي از غرق‌شدگي در رودخانه‌ها به دليل خفگي و نيمي ديگر به اين دليل است كه سر و بدن فرد به سنگ و موانعي كه در رودخانه وجود دارد برخورد كرده و فرد جان خود را از دست مي‌دهد. در موارد اينچنيني تمام استخوان‌هاي بدن فرد خرد مي‌شود. درصد بسيار قابل توجهي از حوضچه و بركه‌هايي كه وجود دارد هيچ حفاظي ندارند.
بايد به شرايط اين كانال‌هاي آب نيز نظارت شود كه برخي از آنها حفاظ ندارند. چند سال پيش حادثه‌اي رخ داد كه يك كودك داخل يكي از اين كانال‌هاي آب افتاده بود و ساختار اين كانال‌هاي آب نيز به گونه‌اي است كه ديگر امكان بالا آمدن از آن وجود ندارد.
عفونت‌هاي عجيب و غريب شنا در آب‌هاي كثيف
بيشتر بركه و آبريزهايي كه در تهران وجود دارند ورودي پسماندهاي كارخانجات و فاضلاب شهري است. برخي از اين آب‌ها بوي بسيار بدي مي‌دهند و عفونت‌هايي ايجاد مي‌كنند كه حتي خطر مرگ دارد. خود من تجربه‌اي داشتم كه براي يك عمليات امداد و نجات غواصي به يكي از كانال‌هاي آب اعزام شدم، با گذشت كمتر از يك روز تب و لرز بسيار شديدي كردم و دچار عفونت گوارشي و خوني شدم و تبم تا هفت روز ادامه داشت.
مساله‌اي وجود دارد كه اگر دهان فرد هم زير آب نرود از راه ساير اعضاي بدن و زخم ممكن است عفونت‌ها به بدن منتقل شود. در جنوب تهران پاكدشت، قيامدشت و... در تابستان‌ها بسياري از كودكان در اين كانال‌هاي آب بازي مي‌كنند. شنا در اين آب‌ها گاهي موجب يكسري بيماري مي‌شود و متاسفانه به دليل ناآگاهي حتي دليل بيماري يا مرگ هم مشخص نمي‌شود.