مذاكرات وين از زبان سخنگوي وزارت خارجه:
ايران آماده است، امريكا تاخير دارد
سعيد خطيب‌زاده در پاسخ به «اعتماد»:
تبادل پيام ميان تهران و واشنگتن از طريق انريكه مورا ادامه دارد
گروه ديپلماسي
آيا ايالات متحده پاسخ ابتكار ايران براي نجات برجام را داده است؟
ايران تا چه زماني منتظر پاسخ ايالات متحده باقي مي‌ماند؟
آيا تيم مذاكره‌كننده در دولت ابراهيم رييسي توفيق كمتري در مذاكرات نسبت به هيات مذاكره‌كننده دولت دوازدهم داشتند؟
مطالبه ايالات متحده از ايران در بحث حفظ يا حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در ليست موسوم به گروه‌هاي حامي تروريست ايالات متحده چيست؟
ايران چه برنامه جايگزيني در صورت پايان مذاكرات براي احياي برجام دارد؟
پرسش‌هايي از اين جنس نه فقط در فضاي مجازي و ميان خبرنگاران مطرح است، بلكه در سطح جامعه نيز فرجام مذاكرات وين براي احياي برجام به پرسش روز تبديل شده است. يك‌سال پس از آغاز اين مذاكرات در وين اكنون خوش‌بيني اوليه جاي خود را به نااميدي داده است. با وجود اين فضا به نظر مي‌رسد كه در سايه توقف مذاكرات وين، ديپلمات‌ها هم حرف چنداني براي گزارش دادن به افكار عمومي ندارند و محور پاسخ به تمام اين پرسش‌ها تكرار مواضع پيشين است.
سعيد خطيب‌زاده، سخنگوي وزارت خارجه ايران روز گذشته در نشست خبري هفتگي باز هم توپ را به زمين ايالات متحده انداخت و تاكيد كرد كه ايران و 1+4 به محض دريافت پاسخ مناسب از سوي ايالات متحده آماده بازگشت به وين هستند.
پاسخ به توييت علي جنتي: فعلا متن نهايي از توافق وجود ندارد
«با گذشت يك‌سال از توقف مذاكرات احياي برجام هيات مذاكره‌كننده نه تنها دستاورد جديدي نداشته بلكه آنچه دولت دوازدهم در سايه ورزيده بودن ديپلمات‌هاي خود به دست آورده بود به‌طوركامل به دست نياورده است، زيرا آنان مي‌دانستند براي احقاق حقوق ملت با چه زباني با قدرت‌هاي جهاني سخن بگويند.» اين توييت علي جنتي، ديپلمات و وزير دولت نخست حسن روحاني به نخستين پرسش از خطيب‌زاده تبديل شد.
سخنگوي وزارت خارجه در پاسخ به اين سوال كه آيا مفاد اين توييت را تاييد مي‌كند، گفت: موضوعات باقيمانده در گفت‌وگوهاي وين براي همه به صورت روشن گفته شده است. ما در ۱۱ ماه منتهي به مذاكرات و قبل از تنفس اخير همواره گفتيم تا زماني به كليت توافق نكرديم درباره چيزي توافق نكرده‌ايم. امروز هم توافقي در دسترس نداريم كه درباره توافق صحبت كنيم. زماني كه موضوعات باقيمانده تمام شود، مي‌توانيم بگوييم كل متن مورد توافق قرار گرفته است و تا آن روز هم هر بخشي از متن امكان بالا و پايين شدن دارد.
تاييد انجام مذاكره براي آزادسازي بخشي از اموال ايران
آزادسازي بخشي از منابع ايران در خارج از كشور سوژه‌اي است كه از چند هفته قبل تاييد و تكذيب‌هاي فراواني پيرامون آن در سطح رسانه‌اي چه در داخل ايران و چه در ايالات متحده وجود داشته است. هفته گذشته همراستا با انتشار توييتي از سوي سخنگوي دولت درباره مهيا شدن مقدمات آزادسازي بخشي از اموال ايران در خارج، خبرنگاران رسانه دولتي ايرنا در صفحات كاربري خود در توييتر ادعا كردند كه هياتي عاليرتبه از يكي از كشورهاي همسايه براي رايزني درباره بدهي 7 ميليارد دلاري كره جنوبي به ايران به تهران سفر خواهد كرد. خبرنگار «اعتماد» مطلع شد كه وزير خارجه عمان در همين رابطه راهي تهران است و هياتي از قطر نيز با هدف مشابه به ايران سفر خواهد كرد. سفر وزير خارجه عمان ساعاتي پيش از انجام آن به زماني ديگر موكول شد اما شنيده‌هاي «اعتماد» حاكي از آن است كه هياتي از قطر در سفر به تهران با مقام‌هاي اقتصادي وزارت خارجه و چهره‌هايي از بانك مركزي ديدار داشته است. در همين رابطه، حسين اميرعبداللهيان، وزير خارجه ايران در نشست خبري مشترك اخير با فواد حسين، همتاي عراقي ضمن تاييد خبر سفر هياتي عاليرتبه از يكي از كشورهاي منطقه‌اي به تهران اعلام كرد كه توافق اوليه‌اي درباره نحوه آزادسازي بخشي از اموال ايران در خارج از كشور حاصل شده است. اين اظهارنظر وزير خارجه ايران با واكنش سخنگوي وزارت خارجه ايالات متحده همراه شد كه ضمن رد ادعاي اميرعبداللهيان تاكيد كرد كه نه در مذاكرات براي احياي برجام و نه در مذاكره براي آزادي چند زنداني دوتابعيتي ايراني - امريكايي و به تبع آن آزادسازي اموال ايران در كره جنوبي توفيقي حاصل نشده است.
روز گذشته سعيد خطيب‌زاده، سخنگوي وزارت خارجه در پاسخ به پرسشي در اين باره گفت: آزادسازي منابع ايران و بازگشت پول‌هايي كه از صادرات كالا و خدمات از ايران به كشورهاي ديگر انجام شده، ربطي به هيچ كشور ثالثي ندارد. ما در چارچوب تامين منافع قطعي مردم ايران تلاش مي‌كنيم پول صادرات را به داخل بازگردانيم . درباره آزادسازي منابع ايران در يكي از كشورها، اظهاراتي از سوي مقامات ايراني بيان شده و قابل ذكر است كه در قالب انجام يك سفر، توافقي براي آزادسازي بخشي از منابع ايران حاصل شد كه در حال پيگيري است. اين موضوع نه به امريكا مرتبط است و نه اجازه مي‌دهيم امريكا به جزييات آن ورود كند.
به گزارش «اعتماد»، اين سخنان سخنگوي وزارت خارجه ايران در حالي مطرح شد كه كره جنوبي در چندسال گذشته به دليل بيم از تحريم‌هاي يك‌جانبه ايالات متحده از پرداخت قريب به 7 ميليارد تومان از طلب ايران سرباز مي‌زند. منابع امريكايي در چندماه اخير موافقت با آزادسازي اموال ايران در كره جنوبي را هم به مساله فرجام مذاكرات براي احياي برجام و هم آزادي چند زنداني دوتابعيتي ايراني – امريكايي گره زده‌اند. در چنين شرايطي عملا پرداخت اين بدهي بدون تفاهم اصلي و اوليه ميان سئول و واشنگتن ممكن نيست.
تكرار وعده انتقام از عاملان ترور سردار سليماني
ايالات متحده مي‌گويد حاضر به حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامي از ليست گروه‌هاي تروريستي نيست و همزمان تهران بر اين حذف اصرار دارد. در چندهفته اخير گزارش‌هاي رسانه‌اي بسياري درباره شروطي كه تهران يا واشنگتن در اين باره براي يكديگر تعيين كرده‌اند، منتشر شده است. خبرنگار سي.ان.ان در نشست روز گذشته از سخنگوي وزارت خارجه ايران سوال كرد كه آيا در مذاكرات در ازاي خروج نام سپاه از فهرست تروريستي تضميني از ايران خواسته شده كه مايك پمپئو و برايان هوك (وزير خارجه و نماينده ويژه وزارت خارجه امريكا در دولت پيشين اين كشور) مصون از انتقام سخت در پي ترور شهيد سليماني باشند؟
سعيد خطيب‌زاده در اين باره گفت: اصل اساسي بعد از ترور بزدلانه سردار رشيد ايران و اسلام سپهبد سليماني در سياست خارجي شكل گرفت كه مسببان، عاملان و مشاوران در اين عمل بزدلانه بي‌كيفر نخواهند ماند و اين يك اصل اصلي در سياست خارجي ايران است كه اين افراد بايد به پيشگاه عدالت آورده شوند.
تاييد تلويحي تداوم مكاتبه ميان ايران و امريكا
در ادامه اين نشست خبري خبرنگار «اعتماد» از سخنگوي وزارت خارجه پرسيد: هفته گذشته در پاسخ به سوال ما درباره اينكه ايران تا چه زماني منتظر پاسخ ايالات متحده مي‌ماند، تاكيد كرديد كه نشانه‌اي نمي‌بينيد كه واشنگتن قصد پاسخ دادن به ايران را نداشته باشد اما در چند روز اخير مطالبي به نقل از مقام‌هاي امريكايي منتشر شده مبني بر اينكه واشنگتن فعلا قصد ندارد پاسخ ايران را بدهد. آيا اين پيام را مستقيما از جانب انريكه مورا دريافت كرديد؟ اگر خير، تا چه زماني منتظر مي‌مانيد.
خطيب‌زاده در پاسخ با اشاره به اينكه روابط ما در چارچوب گفت‌وگوهايي كه در وين انجام مي‌شود با اتحاديه اروپا به صورت عادي انجام مي‌شود، گفت: رفت و برگشت پيام‌ها بين تهران و واشنگتن از طريق آقاي انريكه مورا هماهنگ‌كننده گفت‌وگوها انجام شده و همچنان هم انجام مي‌شود.
امريكا از پاسخ مناسب طفره مي‌رود
رسانه‌هاي امريكايي مي‌گويند اصرار ايران بر حذف نام سپاه از ليست گروه‌هاي تروريستي تنها گره باقيمانده در مذاكرات وين براي احياي برجام است. اما روايت سخنگوي وزارت خارجه ايران متفاوت است . خطيب‌زاده در پاسخ به پرسشي در اين باره گفت: موضوعات باقيمانده بين ايران و امريكا بيش از يك موضوع است. پيام‌هايي كه از طريق آقاي مورا طي چند هفته گذشته، قبل و بعد از سفرش به تهران رد و بدل شده با راه‌حل‌هاي حداقلي براي رسيدن به توافق، فاصله دارد. واشنگتن با امتناع از پاسخ مناسب، مسوول تعويق توافق است. صرف پاسخ دادن به پيام ايران كفايت نمي‌كند و در پاسخ مناسب بايد دو موضوع رعايت شود: اول از همه تمامي عناصر و اجزاي فشار و كارزار فشار حداكثري بايد از بين برود. دوم اينكه زنجيره انتفاع اقتصادي ملت ايران از برجام بايد به صورت كامل تامين شود. آنچه اكنون بين ما و امريكا باقي مانده در هر دو اين قسمت‌ها دچار نقص است.
تقدير از ايفاي نقش اتحاديه اروپا
بيش از سه هفته از سفر انريكه مورا به واشنگتن و انتقال پيام ايران مي‌گذرد و توقف در مذاكرات وين هم طولاني‌تر از حد انتظار شده است. با اين همه سعيد خطيب‌زاده معتقد است كه جو وين منفي نيست. او در پاسخ به پرسشي در اين باره گفت: جو وين منفي نيست، چراكه ايران و 1+4 همه كارهاي خود را انجام دادند و منتظر «پاسخ مناسب» واشنگتن هستند. آقاي مورا به عنوان هماهنگ‌كننده برجام وظيفه خودش را به خوبي انجام مي‌دهد. جمهوري اسلامي ايران در مقاطعي كه سختي در مذاكرات پيش آمده بيشترين ابتكار را داشته و الان هم با ابتكارات مختلفي تلاش كرديم اطمينان لازم براي بازگشت صادقانه به برجام را فراهم كنيم. به نظر مي‌آيد واشنگتن سياست تاخير را در پيش گرفته و هر روزي امريكا به چند موضوع باقيمانده پاسخ مناسب بدهد به وين برمي‌گرديم.