آينده بازار موبايل چه مي‌شود؟
سرايت تجربه ديگر بازارها به گوشي تلفن همراه
ندا جعفري
با وجودي كه نرخ ارز نيمايي پايين‌تر از بازار آزاد است، اما قطع اختصاص ارز نيمايي به واردات موبايل، پيش‌بيني فعالان بازار موبايل اين است كه افزايش قيمت‌ها در پيش است، اين موضوع را ابراهيم درستي، رييس اتحاديه فروشندگان دستگاه‌هاي صوتي، تصويري، گوشي همراه، در گفت‌وگو با يكي از سايت‌هاي خبري تاييد كرده است.
گزارش‌هاي گمرك نشان مي‌دهد كه همواره گوشي موبايل در صدر واردات قرار داشته و حتي ميزان آن بيش از حجم واردات برخي كالاي اساسي است. در هشت ماهه سال گذشته هشت درصد از كل واردات به گوشي موبايل اختصاص داشته است، اين در حالي است كه ۲.۵ ميليارد دلار به وزن 4 هزار تن واردات گوشي انجام شده كه در مقايسه با مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزني ۴۷ درصد و ارزش ۱۱۱ درصد افزايش دارد.
آمارهاي گمرك همچنين نشان مي‌دهد ارزش واردات موبايل‌‌هاي بالاي ۶۰۰ دلاري كه سال گذشته به كشور وارد شدهاند به ۳/ ۱ ميليارد دلار رسيده كه اين ميزان معادل ۳۲ درصد كل ارزش و ۲/ ۶ درصد كل تعداد گوشيهاي وارد شده به كشور است
اما هنوز قضيه ارز نيمايي يا ارز حاصل از صادرات خشكبار براي واردات موبايل نهايي نشده. با بررسي قيمت‌ها در بازار تلفن همراه مي‌بينيم كه نرخ‌ها با جهش چشمگيري همراه شدهاند به عنوان مثال؛ در گروه اپل آيفون۱۳ با ظرفيت۱۲۸ گيگابايت شاهد آنيم كه نرخ اين گوشي از ۳۰ ميليون و ۶۰۰ هزار تومان در هفته‌هاي گذشته به ۳۳ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان رسيده است.آيفون 13 پرومكس با ظرفيت 512 گيگابايت به 55 ميليون و 449 هزار تومان و آيفون 13 با ظرفيت 256 گيگابايت به 32 ميليون و 600 هزار تومان افزايش يافته است.
كدام گروه از گوشي‌ها گران مي‌شوند؟
امير اسحاقي، دبير انجمن واردكنندگان موبايل، تبلت و لوازم جانبي در مورد تغيير در واردات گوشيهاي بالاي 600 دلار به «اعتماد» گفت: واردات اين گوشي‌ها هنوز ادامه دارد، اما فرآيند تخصيص ارز گوشيهاي بيش از 600 دلار تغيير كرده است و ارز نيمايي به ارز حاصل از صادرات خشكبار تبديل شده كه مصوبه آن قبل از سال نو به انجمن ابلاغ شد و با اين مصوبه كليه گوشيهاي موبايل برندهاي آيفون و همچنين سري‌هاي N و S و Z از برند سامسونگ از اين پس بر اساس اين ارز وارد كشور مي‌شوند. دبير انجمن واردكنندگان موبايل، تبلت و لوازم جانبي ادامه داد: اجراي اين مصوبه از چهارشنبه دو هفته قبل آغاز شد، اما با مشكلاتي كه براي سامانه به وجود آمد با كمبود عرضه ارز در سامانه مواجه شديم و به دليل مشكلاتي كه بود بانك مركزي اين فرآيند را تا اين لحظه متوقف كرده است و هنوز هم تصميمي در اين خصوص گرفته نشده و كالاها در گمركات معطل مانده است تا اين قضيه تعيين تكليف شود. اسحاقي تصريح كرد: درخواست مشخص انجمن صادركنندگان موبايل اين است كه همچنان ارز نيمايي براي واردات موبايل باقي بماند و كل واردات بر اساس همين ارز محاسبه شود و نظارت هم در بازار صورت گيرد، چراكه با رويه قبلي قيمت‌ها پايين‌تر خواهد ماند و در يك فضاي رقابتي كالاها عرضه مي‌شوند.
ارز همه گروه‌هاي كالايي
به موبايل تخصيص يابد نه فقط خشكبار
دبير انجمن واردكنندگان موبايل، تبلت و لوازم جانبي در پاسخ به اين پرسش كه علت اصلي ورود صادركنندگان خشكبار به بازار موبايل چه بود، خاطرنشان كرد: گفته شده كه اين موضوع براي مديريت كردن بازار ارز است و اين مصوبه به انجمن واردكنندگان موبايل هم ابلاغ شده اما نكته اينجاست كه ما اميدواريم فضايي به وجود بيايد تا اين محدوديت‌ها برطرف شود. از طرف ديگر اينكه تنها يك گروه كالايي «خشكبار» در بازار موبايل وارد شده تا ارز حاصل از صادرات خود را به اين بازار عرضه كند كه به اعتقاد ما درست نيست، چراكه به ميزان نياز اين بازار توان ارزي وجود ندارد، نياز واردات موبايل مداوم اما بازار خشكبار فصلي است. اسحاقي خاطرنشان كرد: اگر قرار است به جاي ارز نيمايي، ارز حاصل از صادرات به گروه موبايل اختصاص يابد پس بهتر آن است كه اين ارز از همه گروه‌هاي صادراتي اخذ شود تا قيمت‌ها مناسب‌تر و فشار افزايش قيمت كمتر شود.
سياستگذاري‌هاي اشتباه قيمت‌ها
را بالا مي‌برد
دبير انجمن واردكنندگان موبايل، تبلت و لوازم جانبي در پاسخ به اين پرسش كه اين تصميم چقدر روي قيمت‌ها تاثيرگذار است، گفت: با اين تغيير ارزي از نيمايي به خشكبار تنها بين 10 تا 12 قيمت اين ارز بالاتر مي‌رود، از طرف ديگر نرخ محاسبه حقوق و عوارض گمركي نيز حدود 12 درصد رشد دارد و جمع همه اينها باعث افزايش قيمت 25 درصدي گوشيهاي موبايل خواهد شد كه در شرايطي كه دولت تمايلي به رشد قيمت‌ها در بازار ندارد اما با اين نوع از سياستگذاري‌ها شاهد اين رشد قيمت‌ها هستيم.
اسحاقي خاطرنشان كرد: در صورتي كه ارز گروه موبايل را ارز حاصل از خشكبار در نظر بگيرند، قيمت گوشيهاي موبايل نيز با ارز نزديك به بازار ارايه مي‌شود، اما در صورتي كه ارز نيمايي باقي بماند مسلما بازار كنترل خواهد شد و اگر هم گشايش ارزي رخ دهد، بازار موبايل هم بهتر مي‌شود. دبير انجمن واردكنندگان موبايل، تبلت و لوازم جانبي گفت: در صورتي كه دولت در منابع ارزي‌اش مشكل دارد و نمي‌تواند ارز نيمايي به اين گروه بدهد بايد ارز همه گروه‌هاي كالايي را براي واردات موبايل كه اين روزها جزو كالاي مصرفي خانوارهاست، اختصاص دهد.
بازار فعلا راكد است
اسحاقي در مورد ميزان عرضه و تقاضا در بازار موبايل خاطرنشان كرد: اغلب كالاهايي كه در بازار موجود است، كالاهايي است كه سال گذشته به كشور و با ارز نيمايي وارد شده است و معمولا در ماه رمضان و هفته‌هاي انتهايي فروردين ماه ميزان تقاضا كمتر است، اما اين بلاتكليفي و اينكه آينده تخصيص ارز براي اين گروه هنوز در هاله‌اي از ابهام قرار دارد عملا واردات آتي را مختل كرده است كه مشكلات جدي را در پي دارد.
او با بيان اينكه بازرگانان موبايل در بلاتكليفي هستند، گفت: ما هنوز منتظريم تا نتيجه نهايي از سوي وزارت صمت و بانك مركزي اعلام شود، اما اين روزها گمرك در حال گرفتن تعهد از همه بازرگانان كشور در همه گروه‌هاي كالايي در خصوص افزايش نرخ‌ها و اخذ مابه‌التفاوت است اما اينكه اين ميزان چقدر است هنوز مشخص نيست و ممكن است بازرگانان با اين رويه تا مدتي دست نگه دارند. دبير انجمن واردكنندگان موبايل، تبلت و لوازم جانبي در مورد ميزان واردات در سال 1400 تصريح كرد: در سال 1399 حدود 3 ميليارد دلار گوشي موبايل وارد كشور و حدود 15 ميليون گوشي در كشور خريداري شد. در سال 1400 حدود 4.3 ميليارد گوشي وارد كشور شد كه از 18 ميليون گوشي وارداتي (تجاري و مسافري) 17.5 ميليون گوشي مصرف شده و اين امر نشان مي‌دهد كه ميزان تقاضا در شرايط كرونايي رشد داشته است. او گفت: از مجموع 1039 شركت واردكننده گوشي بيش از 60 درصدشان فعال هستند و در بازار رقابتي مشغول به كارند و با توجه به رشد تكنولوژي‌ها و 5G شدن گوشي‌ها اين تقاضا رو به رشد خواهد بود و در صورتي كه گشايش ارزي اتفاق بيفتد و اين تكنولوژي در ايران مستقر شود مسلما ميزان مصرف هم افزايش خواهد يافت.