واكنش‌هاي جامعه جهاني به دستور تازه طالبان در مورد حجاب زنان
بعد از كلاس‌هاي درس و دفاتر كار
نوبت به جامعه رسيد
شهاب شهسواري
فرمان جديد رهبر طالبان براي اجبار حجاب زنان افغانستان با واكنش‌هاي بين‌المللي مواجه شده است. در شرايطي كه اغلب رسانه‌ها، فرمان جديد را به معناي احياي سختگيري‌هاي پيشين طالبان با هدف اجبار زنان به پوشيدن برقع تعبير كرده‌اند، سخنگوي وزارت امر به معروف اين گروه شبه‌نظامي تندرو اين موضوع را رد مي‌كند و فرمان حجاب را منحصر به پوشيدن برقع تلقي نمي‌كند. با اين حال دبيركل سازمان ملل متحد، دفتر سازمان ملل در افغانستان، عفو بين‌الملل، سخنگوي وزارت خارجه امريكا و نماينده ويژه آلمان در امور افغانستان به فرمان جديد طالبان اعتراض كرده‌اند و آن را نگران‌كننده خوانده‌اند. طالبان با محكوم كردن اين اظهارنظرها از جامعه بين‌المللي خواسته است كه در كار اين گروه دخالت نكند. آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل در توييتي نوشت: «من از فرمان جديد طالبان مبني بر اينكه زنان بايد صورت خود را در ملا عام بپوشانند و تنها در مواقع ضروري از خانه خارج شوند، نگران هستم.» به گزارش پايگاه خبري آماج افغانستان، او يك‌بار ديگر از طالبان خواست كه به وعده‌هاي خود در مورد حقوق زنان و دختران افغان و به تعهدات‌شان براساس حقوق بشر عمل كنند. دفتر سازمان ملل در كابل يا يوناما نيز از تصميم طالبان درباره اجباري شدن حجاب ابراز نگراني كرده است. يوناما در اعلاميه‌اي گفته كه اين تصميم طالبان ممكن است تعامل با جامعه بين‌المللي را مشكل‌تر سازد. دفتر معاونت سازمان ملل تصريح كرده است كه اين تصميم با تضمين‌هاي متعدد طالبان در مورد احترام و حمايت از حقوق بشري شهروندان افغانستان از جمله زنان و دختران در تضاد است. يوناما خواستار ملاقات فوري با مقام‌هاي طالبان براي روشن ساختن وضعيت اين تصميم و مشورت با اعضاي جامعه بين‌المللي در مورد پيامدهاي اين تصميم شده است.
پولي تراسكات، مدير امور بين‌المللي عفو بين‌الملل نيز در اين زمينه گفته است: «زنان و دختران در افغانستان به اجبار از دفتر كار، از كلاس‌هاي درس و اكنون از ديد خارج شده‌اند.» تراسكات افزوده است كه وادار كردن زنان به پوشاندن صورت‌هاي‌شان برخلاف ميل آنان، ميخ بر تابوت پيشرفت‌هاي آنان در زمينه برابري حقوق است كه طي ۲۰ سال گذشته به دست آمده است. تراسكات اضافه كرد كه فعالان مدني و حقوق زنان در افغانستان از زمان روي كار آمدن طالبان در مورد اين اقدامات هشدار داده بودند و زمان آن فرا رسيده كه جامعه بين‌المللي از خواب بيدار شود. مدير عفو بين‌الملل گفته است كه طالبان به تازگي ممنوعيت كامل تحصيل دختران بالاي ۱۰ سال را وضع كرده كه تنها مي‌تواند محصول عملكرد افراطي‌ترين و تندروترين دولت باشد. وي اضافه كرد كه اين يك روز بسيار غم‌انگيز است براي كساني كه به برابري زنان و دختران افغانستان اهميت مي‌دهند. او همچنان تاكيد كرده است كه بايد از تمام قدرت بين‌المللي براي تلاش و فشار براي احياي حقوق اوليه استفاده شود.ند پرايس، سخنگوي وزارت خارجه امريكا در بيانيه‌اي به تاثير منفي دستور تازه طالبان در مورد پوشش زنان بر رابطه اين گروه با جامعه جهاني اشاره كرده است. وي تاكيد كرده كه مشروعيتي كه طالبان از جامعه جهاني انتظار دارد، ارتباط با رفتار آنان در برابر زنان و دختران دارد. ند پرايس، سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا در بيانيه‌اي گفته است: «ما بسيار نگران هستيم كه حقوق و پيشرفتي كه زنان و دختران افغان در ۲۰ سال گذشته به دست آورده‌اند و از آنها برخوردار بوده‌اند، اكنون در حال از بين رفتن است.» ريچارد بنت، گزارشگر ويژه سازمان ملل در مورد وضعيت حقوق بشر افغانستان با انتشار پيامي در شبكه اجتماعي توييتر در واكنش به محدوديت‌هاي اخير طالبان درباره پوشش زنان گفته است كه طالبان گام به گام حقوق بشري زنان را نابود مي‌كنند. بنت افزود كه طالبان با آخرين فرمان در مورد پوشش اجباري صورت، محدوديت‌هايي را در آموزش، حركت، كار و زندگي عمومي زنان ايجاد مي‌كند. گزارشگر ويژه سازمان ملل در مورد وضعيت حقوق بشر در افغانستان تاكيد كرده است كه بايد عواقبي براي نقض حقوق بشر وجود داشته باشد و زمان آن است كه نهادهاي بين‌المللي اقدام كنند.
طالبان: غرب در كار ما دخالت نكند
عاكف مهاجر، سخنگوي وزارت امر به معروف و نهي از منكر امارت اسلامي (حكومت خودخوانده گروه شبه‌نظامي طالبان در افغانستان) با انتقاد از اظهارنظرها مقام‌هاي خارجي از تصميم جديد طالبان گفته است: «حجاب اسلامي يعني هر آن لباسي كه زنان در او محفوظ است و حجاب‌شان نازك، چسپ، و اندام‌هاي زنان نمايان نباشد.» به گزارش پايگاه خبري آواپرس افغانستان مهاجر با بيان اينكه حجاب اسلامي تنها برقع نيست، گفت: «برقع يا چادري هم حجاب است و لباس‌هاي ديگر كه زنان مي‌پوشند هم حجاب اسلامي محسوب مي‌شود.» سخنگوي وزارت امر به معروف و نهي از منكر بيان داشت كه برخورد با زنان بي‌حجاب از تاريخ امروز و توسط كارمندان وزارت امر به معروف آغاز شده است. وي همچنين تصريح كرد: هر كشور قوانين خود را دارد و جهان هم به قوانين ديگر كشورها احترام مي‌گذارد. وي با اشاره به اينكه چرا جهان قانون اسلامي، نظام اسلامي و حكم اسلامي را قبول نمي‌كند، گفت: «در دانمارك، فرانسه و ديگر كشورهاي غربي حجاب ممنوع اعلام شده است و آن كشورها آن را قبول دارند؛ اما با كشورهاي اسلامي و به خصوص دولت اسلامي طالبان و مردم افغانستان برخورد دوگانه صورت مي‌گيرد.» او از تمام سازمان‌هاي جهاني و حقوق بشري خواست كه به قوانين اسلامي و افغاني احترام گذاشته و آن را قبول كنند. مهاجر با اشاره به نگراني‌هاي سازمان ملل و ديگر سازمان‌هاي حقوق بشري به خاطر بسته بودن مكاتب دخترانه از صنف شش به بالا گفت: «فعلا مكاتب دخترانه معطل است و طرح‌هايي در حال اجراست كه به زودي مكاتب به روي دختران باز شود.» وي در پايان سخنان خود افزود: «همان‌گونه كه دولت اسلامي طالبان در قوانين كشورهاي غربي مداخله نمي‌كند آنها هم دست از مداخلات در امور داخلي افغانستان بكشند.»
انتقام طالبان از شهروندان ولايت پنجشير
پس از آنكه جمعه شب و يكشنبه اخباري در مورد درگيري‌هاي مسلحانه ميان طالبان و گروه موسوم به جبهه مقاومت ملي افغانستان و پيشروي‌هاي اين گروه در بخش‌هايي از ولايت پنجشير منتشر شد، شهروندان پنجشير تصاويري را منتشر كرده كه از برخوردهاي خشونت‌آميز طالبان با شهروندان عادي منطقه حكايت دارد. انتشار تصاوير از ضرب و شتم شهروندان پنجشيري با واكنش‌هاي گسترده‌اي در شبكه‌هاي اجتماعي و ميان كاربران افغان و فعالان سياسي و مدني مواجه شده است. تميم عاصي، معاون پيشين امور سياسي و استراتژي وزارت دفاع افغانستان در واكنش به اين اقدام طالبان گفته است كه رفتار طالبان با غيرنظاميان در پنجشير فقط بذر جنگ داخلي را خواهد كاشت. او افزوده است كه رفتار طالبان به گونه‌اي است كه حتي با اسيران جنگي اين‌گونه رفتار صورت نمي‌گيرد. رامين خليلي، فعال سياسي درخصوص ضرب و شتم مردم از سوي طالبان گفته است كه اين ظلم و بي‌حرمتي بي‌پاسخ نمي‌ماند. او اضافه كرده است: «طالبان به دنبال شكست و تلفات سنگيني كه در جنگ‌هاي اخير با نيروهاي مقاومت در پنجشير داده‌اند و براي جبران شكست و گشودن عقده‌هاي قومي خود اين‌گونه با مردم رفتار مي‌كنند.» از سوي ديگر صابر اميري، فعال رسانه‌اي گفته است: «با آنان به خاطر پنجشيري بودن چنين رفتارهاي زشتي مي‌شود.» اميري تصريح كرده است اشخاصي كه در ويديو ديده مي‌شوند نه عضو و نه ربطي به جبهه مقاومت ملي دارند.