ريل‌گذاري براي اشغال هميشگي شرق و جنوب اوكراين
ادعاي روس‌ها درباره تمايل مردم مناطق اشغال‌شده براي پيوستن به روسيه، امريكا
درباره «جنگ طولاني» هشدار مي‌دهد
محمدحسين لطف‌الهي
همزمان با پيشروي نيروهاي نظامي روسيه در شرق و جنوب اوكراين و ادعاي روس‌ها در خصوص تسلط يافتن بر بخش اعظمي از منطقه دونباس، بلاروس به عنوان يكي از متحدان نزديك روسيه اعلام كرده است كه براي «جلوگيري از ايجاد پايگاه‌هاي نظامي از سوي امريكا و متحدانش» نيروهاي ويژه خود را در مرز‌هاي شمالي اوكراين مستقر خواهد كرد. ارتش روسيه روز چهارشنبه و پس از موفقيت‌هاي نسبي در شرق اوكراين، به حملات عليه شهر اسلوويانسك در جنوب دونباس شدت داد تا بتواند به هدف اصلي خود در شرق يعني تصرف كامل دونباس دست پيدا كند. شهردار اسلوويانسك ظهر روز گذشته تاييد كرد كه دو منطقه از اين شهر مورد حمله موشكي قرار گرفته‌اند و درگيري‌ها با نيروهاي روسيه براي جلوگيري از ورود آنها به شهر ادامه دارد. به گزارش «اعتماد»، از زمان تغيير تاكتيك روسيه در جنگ با اوكراين و انتقال نيروهاي نظامي روس از شمال به شرق و جنوب اوكراين، اسلوويانسك يكي از مهم‌ترين اهداف آنها به حساب مي‌آمده و طي دو هفته درگيري‌هاي گسترده‌اي در اين منطقه در جريان بوده است. بر اساس بيانيه ستاد كل نيروهاي مسلح اوكراين، در حال حاضر نيز نيروهاي روسيه تلاش مي‌كنند با شكستن مقاومت نيروهاي اوكرايني در دو منطقه اولكساندريوكا و شاندري‌هولوف واقع در شمال اسلوويانسك وارد اين شهر شوند. گزارش‌ها از اوكراين همچنين حاكي از آن است كه بعد از خروج غيرنظاميان از مارخانه فولاد ماريوپل، همچنان آتش درگيري‌ها ميان نيروهاي اوكرايني و روس در اين منطقه راهبردي ادامه دارد. يك مقام اوكرايني مي‌گويد نيروهاي روسيه تلاش‌هاي خود براي تصرف كارخانه فولاد آزوف‌ستال در ماريوپل را كه هنوز صدها نيروي اوكرايني در آنجا با روسيه مي‌جنگند، از سر گرفته‌اند. پترو آندريوشچنكو، مشاور شهردار ماريوپل با اعلام اين مطلب در تلگرام نوشت: «نيروهاي روس سعي كردند از پلي كه براي تخليه غيرنظاميان از اين منطقه ايجاد شده استفاده كنند و خود را به كارخانه برسانند.» آندريوشچنكو كه ويديويي هم در اين رابطه منتشر كرده همچنين نوشته كه تلاش‌هاي آنها ناموفق بوده است.
دورنمايي از هدف روسيه در شرق و جنوب اوكراين
تاكنون بيشتر تحليل‌ها درباره اقدامات احتمالي روسيه در آينده و اهدافي كه مسكو از ادامه جنگ دنبال مي‌كند، بر مبناي داده‌هاي ميداني و چند اظهارنظر از سوي مقام‌هاي نظامي صورت مي‌گرفت كه مي‌توانست درصدي از خطا را با خود به همراه داشته باشد. اما به نظر مي‌رسد روسيه به مرور در حال آشكار كردن اهداف اصلي خود به ويژه در دوره پساجنگ است. چندي پيش و همزمان با آغاز موج دوم حملات نظامي روسيه، «رستم مينيكايف»، جانشين فرمانده منطقه نظامي مركزي ارتش اين كشور اعلام كرده بود: «يكي از اهداف ارتش روسيه، تثبيت تسلط كامل بر منطقه دونباس (منطقه واقع در شرق اوكراين) و جنوب اوكراين است كه ايجاد يك كريدور زميني به كريمه (شبه‌جزيره واقع در جنوب شرق اوكراين كه روسيه آن را به خاك خود ملحق كرده است) و تاثير روي تاسيسات اقتصادي مهم و حياتي اوكراين را فراهم مي‌سازد.» اين اظهارنظر نشان مي‌داد كه روسيه تصميم به رها كردن جبهه‌هاي شرقي و جنوبي ندارد اما تصويري از وضعيت اين مناطق پس از پايان جنگ ارايه نمي‌داد. اكنون اما مقام‌هاي ارشد روسيه مي‌گويند مناطق اشغال‌شده در شرق و جنوب اوكراين خواهان «پيوستن به خاك روسيه» خواهند شد. ريانووستي روز چهارشنبه گزارش داد كه در خرسون، برخي مقام‌هاي اين شهر در حال جمع‌آوري امضا براي طرح درخواست پيوستن به خاك روسيه هستند. زماني كه روز چهارشنبه از مسوولان كرملين در اين باره سوال شد، آنها اشغال كامل خرسون را نه رد و نه تاييد كردند و گفتند: «همه‌چيز به خواست مردم اين منطقه بستگي دارد.»
روسيه براي يك درگيري طولاني آماده مي‌شود
مدير اطلاعات ملي امريكا مي‌گويد كه به باور ايالات متحده، ولاديمير پوتين خود را براي يك درگيري طولاني در اوكراين آماده مي‌كند و پيروزي روسيه در دونباس در شرق اوكراين ممكن است به جنگ پايان ندهد. اوريل هينز، مدير اطلاعات ملي امريكا، به نقل از بررسي‌هاي كارشناسان گفت كه اين جنگ به‌دليل «عدم تطابق» ميان بلندپروازي‌هاي ولاديمير پوتين و قابليت‌هاي نظامي، احتمالا «غيرقابل پيش‌بيني‌تر و فزاينده‌تر» خواهد بود. به گزارش رويترز، هينز روز سه‌شنبه در اظهاراتي در مقابل كميته نيروهاي مسلح سناي امريكا گفت كه هم روسيه و هم اوكراين معتقدند كه مي‌توانند به پيشرفت‌هاي نظامي دست يابند و درگيري را به «جنگ فرسايشي» و بدون چشم‌انداز مذاكرات صلح در آينده نزديك تبديل كنند. مدير سازمان اطلاعات ملي امريكا گفت: «تخمين مي‌زنيم كه پوتين براي درگيري طولاني در اوكراين آماده مي‌شود و كماكان قصد دارد به اهدافي فراتر از دنباس دست يابد.» رييس جامعه امنيتي و اطلاعاتي امريكا گفت كه روسيه دست‌كم چهار «هدف نظامي كوتاه‌مدت» دارد: تصرف كامل و استقرار «منطقه حائل» در دونباس، محاصره نيروهاي اوكراين در غرب دونباس «به منظور در هم شكستن مجهزترين نيروهاي اوكراين كه براي حفظ جبهه شرق مي‌جنگند»، تحكيم تسلط بر سرزمين‌هايي كه روسيه در خط ساحلي جنوبي اوكراين به كريمه، تصرف كرده است و به نيروهاي روسيه اجازه مي‌دهد تا منطقه خرسون را اشغال كنند و كنترل منابع آب كريمه را در اختيار بگيرند. امريكا همچنين نشانه‌هايي مي‌بيند مبني بر اينكه روسيه مي‌خواهد سرزمين‌هاي ارتباطي را به غرب گسترش دهد و بندر تاريخي اودسا را تصرف و آن را به منطقه ترانسنيستريا در مولداوي متصل كند و به اين ترتيب ارتباط اوكراين با دريا را به‌طور كامل قطع كند. امريكا مي‌گويد «بسيار بعيد» است كه روسيه بتواند بر دونباس كنترل كامل داشته باشد يا سرزمين‌هاي ارتباطي با ترانسنيستريا را گسترش دهد. اما به گفته هينز، پوتين احتمالا خواهد گفت كه توانايي و تمايل روسيه به تحمل چالش‌ها از دشمنانش بيشتر است و احتمالا همزمان با كمبود خوراك، تورم و افزايش بهاي سوخت، روي تضعيف اروپا و امريكا حساب خواهد كرد.
هينز تصريح كرد كه متقاعد شده است روسيه در نهايت استقامت بيشتري نسبت به اوكراين و حاميانش دارد. او گفت: «او احتمالا روي عزم ايالات متحده و اتحاديه اروپا براي تضعيف شدن با بدتر شدن كمبود مواد غذايي، تورم و قيمت انرژي حساب مي‌كند.» با توجه به اعتقاد پوتين كه مي‌تواند در نهايت پيروز شود و اين واقعيت كه اوكراين هيچ نشانه‌اي از تسليم نشان نمي‌دهد، هينز گفت كه آژانس‌هاي اطلاعاتي ايالات متحده «مسير مذاكره قابل قبولي را حداقل در كوتاه‌مدت نمي‌بينند.» به گفته مدير اطلاعات ملي امريكا، پوتين «احتمالا تنها زماني اجازه كاربرد تسليحات اتمي را مي‌دهد كه تهديدي عليه موجوديت روسيه يا حاكميت آن احساس كند». او هشدار داد كه ولاديمير پوتين مي‌تواند دورنماي شكست در اوكراين را به عنوان يك تهديد وجودي براي دولت خود تلقي كند كه به‌طور بالقوه باعث متوسل شدن وي به استفاده از سلاح هسته‌اي مي‌شود. هينز به كميته خدمات مسلح سنا گفت كه پوتين به تسليح زرادخانه هسته‌اي روسيه در تلاش براي بازدارندگي ايالات متحده و متحدانش از حمايت بيشتر از اوكراين ادامه خواهد داد. او گفت كه تغيير تمركز به شرق و جنوب به احتمال زياد يك تاكتيك موقتي است تا كاهش دايمي اهداف جنگ. او استدلال مي‌كند كه رهبر روسيه تا زماني كه تهديدي وجودي براي روسيه يا دولتش نبيند از سلاح هسته‌اي استفاده نخواهد كرد. اما او افزود كه او مي‌تواند دورنماي شكست در اوكراين را به عنوان چنين تهديدي تلقي كند. هينز گفت: ما فكر مي‌كنيم كه [ادراك پوتين از يك تهديد وجودي] مي‌تواند در صورتي كه او احساس كند كه در جنگ در اوكراين شكست مي‌خورد و ناتو در واقع يا در حال مداخله است يا در شرف مداخله در اين زمينه است، جهان احتمالا هشدارهايي درباره قريب‌الوقوع بودن استفاده از تسليحات هسته‌اي خواهد داشت. كارهاي زيادي وجود دارد كه او قبل از رسيدن به سلاح‌هاي هسته‌اي در چارچوب تشديد تنش انجام مي‌دهد و همچنين احتمالا در سيگنال‌هايي فراتر از آنچه تاكنون انجام داده شركت خواهد كرد. اين سيگنال مي‌تواند شامل يك تمرين هسته‌اي در مقياس بزرگ باشد كه شامل به‌كارگيري قابل توجه موشك‌هاي قاره‌پيماي متحرك، بمب‌افكن‌هاي سنگين و زيردريايي‌هاي استراتژيك مي‌شود. روسيه اين ادعاهاي مقام‌هاي امريكايي را تكذيب مي‌كند. سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه روز گذشته در ديدار با همتاي عماني خود گفت: «روسيه خواهان جنگ در اروپا نيست، اما اين كشورهاي غربي هستند كه مدام مي‌گويند مسكو نياز به شكست دارد. اگر نگران دورنماي جنگ در اروپا هستيد، ما مطلقا اين را نمي‌خواهيم، اما توجه شما را به اين واقعيت جلب مي‌كنم كه اين غرب است كه دايما اصرار دارد كه روسيه بايد در اين شرايط شكست بخورد.»
پروژه همچنان ناموفق تحريم انرژي روسيه
روز دوشنبه بلومبرگ به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود: «نمايندگان كشورهاي اتحاديه اروپا به خاطر ادامه مخالفت مجارستان با تحريم نفت روسيه تاكنون در حصول توافق براي اعمال بسته تحريمي جديد عليه مسكو شكست خورده‌اند.» اتحاديه اروپا تاكنون 5 بسته تحريمي عليه روسيه به خاطر درگيري نظامي عليه اوكراين اعمال كرده است. اوايل اين هفته اورسولا فوندرلاين رييس كميسيون اروپايي از آماده شدن ششمين بسته تحريمي عليه روسيه كه شامل تحريم تدريجي واردات نفت از اين كشور است خبر داد. در همين راستا، روز گذشته مجددا پيتر سجارتو، وزير امور خارجه مجارستان گفت اين كشور همچنان نمي‌تواند پيشنهاد تحريم نفت و گاز روسيه را كه از سوي اتحاديه اروپا پيشنهاد شده، بپذيرد. او در ويديويي كه در صفحه فيس‌بوك خود منتشر كرده همچنين با اشاره به اينكه مذاكرات فراواني در اين خصوص در كميسيون اروپا انجام شده، تاكيد كرد كه اروپا هنوز راه‌حلي براي مشكلات بزرگي كه چنين اقدامي مي‌تواند براي مجارستان ايجاد كند، ندارد. وي در ادامه افزود: «تنها گزينه‌اي كه مجارستان مي‌تواند با چنين تحريمي موافقت كند، اجراي آن روي محموله‌هاي نفت دريايي است و بايد محموله‌هاي نفت روسيه كه از طريق خطوط لوله منتقل مي‌شوند به صورت كامل معاف شوند.»
تصويب كمك ۴۰ ميلياردي امريكا به اوكراين در مجلس نمايندگان
مجلس نمايندگان امريكا طرح پيشنهادي جو بايدن براي ارايه كمك مالي ۴۰ ميليارد دلاري به اوكراين را تصويب كرد. اين طرح كه با ۳۶۸ راي موافق در برابر ۵۷ راي مخالف به تصويب رسيد حالا بايد به مجلس سنا فرستاده شود. در صورتي كه سناتورهاي امريكايي نيز به اين طرح راي مثبت دهند، با امضاي جو بايدن، به قانون در امريكا تبديل خواهد شد. روز گذشته، ولوديمير زلنسكي، رييس‌جمهوري اوكراين در توييتي از اعضاي مجلس نمايندگان امريكا براي تصويب طرح كمك مالي جو بايدن تشكر كرد. زلنسكي همچنين ابراز اميدواري كرد كه اين طرح از سوي مجلس سنا هم تصويب شود.