تك‌تيراندازان ارتش اسراييل خبرنگار فلسطيني- امريكايي را به شهادت رساندند
گلوله به چشم افشاگر رسانه
شهاب شهسواري
جنايات بي‌پايان اسراييل در سرزمين‌هاي اشغالي فلسطين، اين‌بار دامن تعدادي از خبرنگاران مستقر در جنين را گرفت و باعث شهادت يكي از خبرنگاران شناخته‌شده شبكه خبري الجزيره در شهر جنين، در كرانه باختري رود اردن شد. شيرين ابوعاقله و همكارانش براي پوشش خبري تهاجم رژيم اشغالگر به كمپ آوارگان شهر جنين براي بازداشت فلسطينيان در اين شهر حضور داشتند كه به روايت شاهدان عيني با شليك مستقيم گلوله تك‌تيرانداز اسراييلي به سر، اين خبرنگار امريكايي- فلسطيني درجا جان خود را از دست داد. خانم عاقله و همكارانش در هنگام تهيه گزارش جليقه ويژه خبرنگاران به تن داشتند و تشخيص آنها از نيروهاي درگير به سادگي امكان‌پذير بود. شيرين ابوعاقله از خبرنگاران كهنه‌كار فلسطيني است كه به دليل پوشش خبرهاي فلسطين از دهه ۱۹۸۰ ميلادي تاكنون در جهان عرب بسيار شناخته‌شده است. اين خبرنگار ۵۱ ساله از جمله انتفاضه اول و دوم فلسطينيان را براي رسانه‌هاي جهان پوشش داده بود و از ۲۵ سال پيش به استخدام شبكه الجزيره درآمد. علاوه بر ابوعاقله در تيراندازي نظاميان اسراييلي يك خبرنگار ديگر الجزيره، علي سمودي هم با گلوله مجروح شد، هر چند كه شرايط او وخيم نيست. همراهان ابوعاقله در محل شهادتش مي‌گويند كه نظاميان اسراييلي تا چندين دقيقه بعد از قتل اين خبرنگار همچنان به محل افتادن او شليك مي‌كردند و امكان جابه‌جا كردن پيكر او و رساندنش به بيمارستان وجود نداشت.
شبكه خبري الجزيره با انتشار بيانيه‌اي اين اقدام اسراييل را «جنايتي آشكار» توصيف كرده است كه «عرف و قوانين بين‌المللي را نقض مي‌كند.» اين رسانه قتل ابوعاقله را «جنايتي نفرت‌انگيز با هدف جلوگيري از رسانه‌ها براي انجام مسووليت‌شان» خوانده است. الجزيره تاكيد كرده است: «ما دولت اسراييل و نيروهاي اشغالگر را مسوول قتل همكار فقيدمان شيرين مي‌دانيم.» اين رسانه از جامعه جهاني خواسته تا نيروهاي اشغالگر اسراييلي را براي اين اقدامات تحت پيگرد قرار دهد. ابوعاقله روز گذشته همراه با تعداد ديگري از خبرنگاران به اردوگاه آوارگان فلسطيني در شهر جنين رفته بود تا گزارشي از يورش نظاميان اسراييلي براي بازداشت فلسطينيان به ظن مشاركت در اقدامات شهادت‌طلبانه اخير در سرزمين‌هاي اشغالي ۱۹۴۸ از جمله عمليات اخير در منطقه العاد تل‌آويو كه به كشته شدن سه اسراييلي منجر شد تهيه كنند. حملات اسراييل به فلسطينيان ساكن جنين از جمله شهروندان اين شهر و آوارگان فلسطيني مناطق ديگر كه در اردوگاه آوارگان اين شهر حضور دارند تاكنون باعث كشته شدن چندين فلسطيني شده است و ده‌ها نفر نيز در اين حملات بازداشت شده‌اند. از ابتداي ماه رمضان سال جاري و از سرگيري درگيري‌هاي گسترده ميان فلسطينيان و نظاميان اشغالگر از جمله چند بار تعرض اسراييل به مسجدالاقصي، عمليات‌هاي استشهادي توسط فلسطنيان عليه اسراييلي‌ها به ويژه در سرزمين‌هاي اشغالي ۱۹۴۸ به شكل گسترده‌اي افزايش يافته است. در واكنش به اين اقدامات، ارتش اسراييل به صورت روزمره به جنين حمله مي‌كند و با فلسطيني‌هاي ساكن اين شهر در شمال كرانه باختري رود اردن درگير مي‌شود.
جنايت هدفمند عليه روزنامه‌نگاران
بر اساس گزارش خبرنگاران بدون مرز از سال ۲۰۱۸ تاكنون دست‌كم ۱۴۴ خبرنگار فلسطيني توسط نيروهاي اسراييلي در نوار غزه، كرانه باختري و قدس شرقي با گلوله‌هاي جنگي يا لاستيكي يا بمب‌هاي صوتي و باتوم هدف قرار گرفته‌اند و مجروح شده‌اند. سال گذشته در جريان تهاجم اسراييل به نوار غزه، ساختمان محل استقرار خبرگزاري آسوشيتدپرس و تعدادي ديگر از رسانه‌هاي محلي و بين‌المللي در نوار غزه جلوي دوربين‌هاي تلويزيوني با خاك يكسان شد. فدراسيون بين‌المللي روزنامه‌نگاران از اسراييل به دليل هدف قرار دادن عامدانه و هدفمند روزنامه‌نگاران فلسطيني با عنوان جنايت عليه بشريت به ديوان بين‌المللي كيفري شكايت كرده است.
تكذيب اسراييل
ارتش اسراييل ابتدا با انتشار ويديويي مدعي شد كه در محل حضور شيرين ابوعاقله، تيراندازي شديد ميان دوطرف جريان داشت و او «با گلوله فلسطينيان» كشته شده است، اما دقايقي بعد از اين ادعا، شبكه خبري الجزيره با انتشار ويديويي از لحظه هدف قرار گرفتن خبرنگار خود به وضوح دروغ بودن تصاوير پخش شده توسط ارتش اسراييل را نشان داد، چرا كه محل شهادت اين خبرنگار فلسطيني از محلي كه در ويديوي ارتش اسراييل نمايش داده مي‌شد متفاوت بود و علاوه بر آن در محل مذكور درگيري از سوي فلسطينيان در جريان نبود. نفتالي بنت، نخست‌وزير اسراييل با انتشار ويديويي از درگيري‌ها در محل ديگري در جنين مدعي شده است كه هيچ بعيد نيست كه فلسطينيان مسوول تيراندازي به اين خبرنگار باشند چون «بي‌هدف و وحشيانه» تيراندازي مي‌كنند. يايير لاپيد، وزير خارجه اسراييل هم گفته كه به تشكيلات خودگردان فلسطيني براي انجام تحقيقات مشترك در خصوص اين واقعه پيشنهاد داده است و اضافه كرده است: «نيروهاي اسراييلي براي مبارزه با تروريسم و كشتار اسراييلي‌ها در هر جا كه ضروري بدانند به عمليات ادامه مي‌دهند.» ستاد مشترك نيروهاي مسلح اسراييل در بيانيه‌اي هر چند مسووليت قتل اين روزنامه‌نگار را برعهده نگرفته است اما مي‌گويد: «تعيين دقيق محل شليك به اين خبرنگار امكان‌پذير نيست.»
اقامه دعوي عليه اسراييل در دادگاه‌هاي بين‌المللي
ابراهيم ملحم، سخنگوي تشكيلات خودگردان فلسطيني در پاسخ به درخواست رژيم اشغالگر براي مشاركت تشكيلات خودگردان در تحقيقات اين جنايت گفته است: «اجازه بدهيد از شما بپرسم از كي تا حالا جاني حق پيدا كرده است در تحقيق در مورد جنايت عليه قرباني‌اش شركت كند؟ ما از مشاركت در هرگونه تحقيقات اسراييلي اجتناب مي‌كنيم. آنها بايد به دادگاه‌هاي بين‌المللي كشيده شوند. ما از ديوان داوري بين‌المللي مي‌خواهيم كه در مورد قتل شيرين و ديگر جنايت‌هايي كه عليه فلسطيني‌ها مي‌شود تحقيق كند.» ملحم از جامعه جهاني خواست تا استانداردهاي دوگانه را در مورد جنبش فلسطيني و جنايات اسراييلي كنار بگذارند.
آنتوني بلانگر، دبير فدراسيون بين‌المللي روزنامه‌نگاران (IFJ) با ذكر اين نكته كه قتل شيرين ابوعاقله «هدف قرار دادن نظام‌مند خبرنگاران» است تاكيد كرد كه به خاطر اين اقدام عليه اسراييل در ديوان كيفري بين‌المللي اقامه دعوي خواهد كرد. او تاكيد كرد: «بار ديگر شاهد بوديم كه تك‌تيراندازان اسراييلي خبرنگاراني را كه جليقه خبرنگاري پوشيده‌اند و به سادگي قابل تشخيصند هدف قرار دادند.»
اداي احترام فلسطين به خبرنگار جانباخته
پيكر شيرين ابوعاقله، خبرنگار فلسطيني روز گذشته به رام‌الله، محل استقرار تشكيلات خودگردان فلسطيني برده شد. صبح ديروز در رام‌الله مراسمي با حضور محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني براي اداي احترام به اين خبرنگار مشهور فلسطيني برگزار شد. پيكر ابوعاقله بعد از عبور از تعدادي از شهرهاي كرانه باختري و برگزاري مراسم تشييع براي او، به روستاي محل اقامت خانواده‌اش در بيت حنينا، شمال قدس اشغالي منتقل و در آنجا به خاك سپرده شد. روز گذشته در حالي كه در منزل خانواده ابوعاقله در بيت حنينا مراسمي براي تسليت به خانواده‌اش برگزار شده بود، پليس اسراييل با حضور در منزل خانواده او، خواهان پايين كشيدن پرچم‌هاي فلسطين از ديوار خانه و قطع صداي موسيقي‌هاي ميهني فلسطيني شد. بر اساس گزارش رسانه‌ها خانواده ابوعاقله نيروهاي پليس اشغالگر را از خانه بيرون انداخته‌اند، اما صداي موسيقي حماسي و ميهني هم از خانه آنها قطع شده است.
واكنش‌هاي بين‌المللي به قتل خبرنگار الجزيره
دفتر رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني «جنايت نفرت‌انگيز» در قتل ابوعاقله را محكوم كرد و آن را «بخشي از سياست اشغالگران براي هدف قرار دادن روزنامه‌نگاران با هدف پنهان كردن حقيقت و جنايت در سكوت» عنوان كرد. لولو الخاطر، معاون وزير خارجه قطر اين اقدام را «تروريسم دولتي از سوي اسراييل» خواند و خواهان پايان «حمايت‌هاي بي‌قيد و شرط از اسراييل» شد.
تام نايدز، سفير ايالات متحده امريكا با انتشار پيامي در شبكه اجتماعي توييتر ضمن تاييد تابعيت امريكايي اين خبرنگار، به جاي محكوم كردن اسراييل اين واقعه را «بسيار غم‌انگيز» خوانده است و خواهان «تحقيقات جدي در مورد وضعيت» شده است.
شهباز شريف، نخست‌وزير پاكستان «ترور» ابوعاقله را شديدا محكوم كرده است. او در توييتر نوشت: «خاموش كردن صداي كساني را كه راوي قصه‌هاي مردم مظلوم هستند، استراتژي عامدانه اسراييل و هند در فلسطين و كشمير اشغالي است.» لوييس ميگل بوئنو، سخنگوي خاورميانه و شمال آفريقاي اتحاديه اروپا در توييت نوشت كه از قتل ابوعاقله در حالي كه مشغول به كارش براي پوشش خبرهاي يورش اسراييل به جنين بود «بهت‌زده» است. وي گفت: «ما به خانواده او عميقا تسليت مي‌گوييم و خواستار تحقيقات مستقل براي به محاكمه كشاندن عاملان هستيم. نيل ويگان، سفير بريتانيا در سرزمين‌هاي اشغالي فلسطين در توييتر نوشت: «روزنامه‌نگاران بايد اجازه داشته باشند آزادانه و امن كارشان را انجام دهند. من خواهان تحقيقات فوري، دقيق و شفاف هستم.» ژائو ليجان، سخنگوي وزارت خارجه چين در اين خصوص گفت: «ما بهت‌زده‌ايم و شديدا با اقدامات خشونت‌آميز عليه روزنامه‌نگاران كه مشغول انجام وظيفه‌اند، مخالفيم. اميدواريم كه رويدادهاي اينچنيني بر اساس قانون و عدالت مورد رسيدگي قرار گيرد.» عمر شاكر، مدير اسراييل و فلسطين در ديدبان حقوق بشر اين قتل را نتيجه رويكرد نظام‌مند اسراييل عليه روزنامه‌نگاراني دانست كه اشغالگري را گزارش مي‌كنند. او گفت: «قطعا اين اقدام يك اتفاق منحصر به فرد نيست، ما مي‌دانيم كه نيروهاي اسراييلي به صورت سيستماتيك از نيروي نامتناسب استفاده مي‌كنند. اين رويداد را بايد در چارچوب اقدامات نظام‌مند و كشتار تعداد زيادي از ديگر روزنامه‌نگاران فلسطيني ارزيابي كرد.»
گروه شبه‌نظامي طالبان هم كه از زمان روي كار آمدنش در كابل در تابستان گذشته، كارنامه بسيار تاريكي در مورد حقوق خبرنگاران و آزادي اطلاع‌رساني از خود بر جا گذاشته است، اين اقدام را محكوم كرد. عبدالقادر بلخي، سخنگوي وزارت خارجه طالبان در بيانيه‌اي نوشته است: «وزارت امور خارجه امارت اسلامي … [حكومت خودخوانده گروه شبه‌نظامي طالبان در افغانستان] ترور شرين ابوعاقله، خبرنگار شبكه خبري الجزيره را توسط نيروهاي اسراييلي به‌شدت محكوم مي‌كند. اسراييل با حمله بر آزادي بيان مي‌خواهد تا جنايات خود بر مردم فلسطين را از چشم دنيا بپوشاند.»
وزارت خارجه كويت طي بيانيه‌اي ضمن محكوم كردن شهادت شيرين ابوعاقله خبرنگار فلسطيني شبكه الجزيره به ضرب گلوله نظاميان اشغالگر اسراييلي، خواستار تحقيق در مورد اين جنايت فجيع و بازخواست و مجازات عاملان آن در دادگاه كيفري بين‌المللي شد. رييس‌جمهور لبنان در واكنش به شهادت «شيرين ابوعاقله» خبرنگار فلسطيني شبكه الجزيره در جنين، گفت ابوعاقله با خون خود بار ديگر ثابت كرد رژيم اشغالگر وحشي تمام معاهدات و قوانين بين‌المللي را ناديده مي‌گيرد.
واكنش گروه‌هاي فلسطيني به شهادت خانم عاقله
رييس دفتر سياسي جنبش مقاومت اسلامي حماس در گفت‌وگوي تلفني با ولي العمري مدير دفتر الجزيره در فلسطين، شهادت شيرين ابو عاقله خبرنگار فلسطيني را تسليت گفت. اسماعيل هنيه تاكيد كرد كه شهادت اين دختر قهرمان كه زندگي خود را در راه برملا كردن وحشتناك‌ترين اشغالگري در تاريخ معاصر فدا كرد، تسليت مي‌گوييم. هنيه تصريح كرد كه شيرين براي هميشه در ياد و خاطره نسلي كه به مبارزه تا بيرون راندن اشغالگران از سرزمين فلسطين ادامه مي‌دهد، ماندگار خواهد بود. وي افزود كه خبرنگاران و اصحاب رسانه در فلسطين به عنوان پاسداران حقيقت راهي را كه شيرين و پيش از او شهداي جنبش رسانه در فلسطين در پيش گرفته بودند، ادامه خواهند داد و تمامي خبرنگاران آزاده كه خبرنگاري را به عنوان يك وظيفه ملي و براي كشف حقيقت در پيش گرفتند، بر اين مساله تاكيد دارند كه صداي آنها بسيار تاثيرگذارتر و رساتر از صداي گلوله خواهد بود.
عضو شوراي انقلابي و كميته سياسي سازمان آزادي‌بخش فلسطين تاكيد كرد كه هدف قرار دادن شيرين ابوعاقله خبرنگار شبكه الجزيره، به معني هدف قرار دادن حقيقت است. اسامه القواسمي در اظهاراتي مطبوعاتي در واكنش به شهادت خبرنگار الجزيره تاكيد كرد كه دشمن صهيونيستي با اين جنايت اين پيام را به خبرنگاران در سراسر جهان داد كه هركه به دنبال برملا كردن حقيقت براي جهانيان باشد، سزايش مرگ است.
تهران: اسراييل از انتشار حقايق و اخبار صحيح واهمه دارد
سعيد خطيب‌زاده سخنگوي وزارت امور خارجه هدف قرار دادن تعمدي خانم شيرين ابوعاقله خبرنگار سرشناس شبكه الجزيره در سرزمين‌هاي اشغالي توسط نيروهاي رژيم اشغالگر صهيونيستي را به‌شدت محكوم كرد و شهادت اين خبرنگار ارشد را به خانواده وي، شبكه الجزيره و خبرنگاران متعهد به آرمان فلسطين و قدس شريف در سراسر جهان تسليت گفت. سخنگوي وزارت امور خارجه اين اقدام جنايتكارانه رژيم صهيونيستي را گواه روشني بر عدم پايبندي اين رژيم به نقش و جايگاه مطبوعات، رسانه‌ها و خبرنگاران، در آگاهي‌بخشي به افكار عمومي دانست كه برخلاف ادعاهاي دروغين ماشين تبليغاتي صهيونيسم و رسانه‌هاي وابسته، از انتشار حقايق و اخبار صحيح واهمه داشته و تا مرز كشتار خبرنگاران پيش مي‌رود
خطيب‌زاده از سازمان‌هاي بين‌المللي، نهادهاي حقوق بشري و اتحاديه‌هاي رسانه‌اي بين‌المللي خواست در مورد شهادت خانم شيرين ابوعاقله تحقيقات مستقلي صورت گرفته و رژيم صهيونيستي نسبت به اين جنايت خود پاسخگو گردد. سخنگوي وزارت امور خارجه همچنين پيشنهاد انجام تحقيقات توسط رژيم اسراييل در خصوص اين جنايت را مبتني بر فرافكني و فرار روبه جلو دانست كه فاقد هرگونه اعتباري است