تحليل «اعتماد» از وزن‌كشي آرا در انتخابات هيات رييسه مجلس
همين 53 نفر!
ميثم سعادت
سرانجام بعد از حرف و حديث‌هاي فراوان، انتخابات هيات رييسه مجلس برگزار شد. هر چند به نظر مي‌رسد اين انتخابات از نظر افكار عمومي اهميت چنداني نداشت. نمايندگان مجلس يازدهم هم سنت‌شكني نكردند و مثل ادوار قبل، رييس فعلي مجلس را براي سومين سال، مجدد در صندلي رياست مجلس مستقر كردند. از سال 1383، حالا اين بيست و دومين سال پياپي بود كه اصولگرايان، رياست مجلس را به دست آورده‌اند. در برخي سال‌ها در رقابتي جدي و نفسگير، مثل رقابت عارف و لاريجاني و در برخي دوره‌ها در رقابت‌هايي يك نفره با نامزدهاي پوششي! البته تعداد آراي قاليباف به نسبت دوره گذشته ريزش محسوسي داشته است. در انتخابات هفته گذشته مرتضي آقاتهراني 53 راي، الياس نادران 21 راي و فريدون عباسي 3 راي كسب كردند و آراي باطله نيز 10 راي بوده است. هر كدام از اين آرا، نشانه‌اي از تحولات مجلس است. بيش از همه، عيان شدن وزن جبهه پايداري بود. پايداري‌هاي مجلس 53 نفر هستند. آقاتهراني و قاليباف هر دو از فهرست تهران وارد مجلس شدند و حمايت فراكسيون‌هاي قومي و منطقه‌اي را هيچ كدام پشت سر خود نداشتند. لذا تعداد دقيق اعضاي جبهه پايداري، در مجلس يازدهم، همين 53 نفر است. البته جبهه پايداري، تلاش زيادي كرد تا تنش‌هاي داخلي مجلس به بيرون درز پيدا نكند و در رسانه‌هايي كه در اختيار اين جريان است، مطلبي عليه قاليباف منتشر نشد. انتخابات هفته گذشته، در واقع وزن‌كشي بي‌حاصل جبهه پايداري بود، چراكه اگر آنها منتقد قاليباف هم باشند، هم در انتخابات از فهرستي به سرليستي قاليباف حمايت كردند و هم حاضر به نقد صريح او نيستند. سليمي‌نمين با انتقاد شديد از جبهه پايداري گفته افرادي كه به هيچ‌وجه مدير شناخته نمي‌شوند و قادر نيستند مسائل پيچيده را مديريت كنند نبايد خودشان را مرتب در ترازوي سنجش قرار بدهند. هر كسي مي‌تواند در جايگاه خودش بسيار تاثيرگذار باشد ولي بعضي عناصر بيمار شخصيت آنها را تخريب مي‌كنند، در حالي كه آنها مي‌توانند در عرصه ديگري بسيار مفيد باشند و مقبوليت خاص خود را داشته باشند. ما هم از مدير مي‌خواهيم و هم شخصيت اخلاقي كه بتواند در موقعيت‌هاي ضروري وارد ميدان شود و تاثيرگذاري خاص خودش را داشته باشد.
الياس نادران چهره ديگري بود كه براي رقابت با قاليباف نامزد شده بود. نادران از چهره‌هاي اقتصاددان اصولگراست كه هم با جبهه پايداري و هم قاليباف، رفاقت ديرينه داشت، اما مدتي است كه منتقد بعضي رفتارهاي اصولگرايان شده است. حواشي چند ماه اخير از انتشار فايل صوتي جلسه فرماندهان سپاه و طرح ادعاهايي درباره دوره شهرداري او از يك‌سو، جنجال سفر خانواده‌اش به تركيه براي خريد سيسموني از سوي ديگر و البته انتقادات طيف تندروي پايداري از قاليباف، زمينه‌اي شده بود كه نادران هم با نوشتن نامه مفصلي، از برنامه‌هاي خود براي مجلس صحبت كند. جريان ايثارگران و رهپويان كه نادران به آنها تعلق خاطر دارد، حاضر به حمايت كامل از نادران نشدند (چون عدد آنها خيلي بيشتر از آراي نادران است) اما به خاطر نفوذي كه ميان اصولگرايان و به خصوص در فراكسيون انقلاب اسلامي داشتند، اجازه معرفي نامزد به فراكسيون را ندادند تا نادران بتواند مقابل قاليباف قرار بگيرد. فراكسيون اكثريت مطلق مجلس، روز قبل از راي‌گيري اعلام كرد با تصميم جلسه مجمع عمومي فراكسيون انقلاب اسلامي، اين فراكسيون ليست ۱۲ نفره براي سومين هيات رييسه مجلس يازدهم ارايه نمي‌كند و تمام داوطلبان امكان اعلام كانديداتوري دارند. ولي اسماعيلي، سخنگوي فراكسيون انقلاب اسلامي با اعلام اين خبر به جلسه مجمع عمومي فراكسيون انقلاب اسلامي اشاره و اظهار كرد: در جلسه امروز مجمع عمومي فراكسيون تصميم بر اين شد كه همه داوطلبان حاضر در انتخابات هيات رييسه سومين سال فعاليت مجلس يازدهم امكان اعلام كانديداتوري در انتخابات را داشته باشند. احتمالا اين اولين‌بار در تاريخ مجلس بود كه يك فراكسيون، در انجام ساده‌ترين و مهم‌ترين وظيفه خود كه هماهنگي ميان اعضاي آن است، ناتوان بوده و آن را كاملا به لابي‌هاي مجلس واگذار كرده است تا همچنان مجلس يازدهم، بي‌فراكسيون‌ترين مجلس تاريخ باشد. پورمختار، نماينده اصولگراي مجلس قبل در تحليل وضعيت بدون فراكسيوني مجلس گفته است به نظر مي‌رسد طي دو سال گذشته، جبهه پايداري، انشقاقي فكري و عملي را ايجاد كرده كه دامنه آن به فراكسيون اكثريت مجلس يعني فراكسيون اصولگراي «انقلاب اسلامي» نيز كشيده شده است. تازه‌ترين و بارزترين نمود اين انشقاق، معرفي آقاتهراني به عنوان نامزد رياست مجلس و با هدف رقابت با قاليباف بود كه هرچند، نتيجه را به قاليباف واگذار كردند اما با لحاظ بضاعت پايداري‌ها در مجلس، آقاتهراني راي نسبتا خوبي كسب كرد.
اصلاح‌طلبان و 10 راي باطله؟
بعيد است هيچ كدام از اصلاح‌طلبان حاضر باشند به قاليباف، آقاتهراني، نادران يا فريدون عباسي راي بدهند. لذا مي‌توان تصور كرد 10 راي باطله، متعلق به نمايندگان غيراصولگراي مجلس يازدهم است. گرچه بعضي چهره‌ها مثل رحيمي جهان‌آبادي پيش از اين از قاليباف حمايت كرده بودند. البته سايت فردانيوز نزديك به قاليباف، از قول سليمي‌نمين نوشته اصلاح‌طلبان آقاي آقاتهراني را به لحاظ خط و ربط سياسي و به لحاظ مديريت مناسب نمي‌دانند، اما فقط به اين دليل به آقاي آقاتهراني راي دادند كه بتوانند از ايشان براي بر هم زدن روندي كه مي‌تواند اصولگرايان را در مجلس موفق كند، سوءاستفاده كنند.
اختلافات، عيان‌تر از هميشه
در همه انتخابات تاريخ مجلس، راي سياسي مردم تهران اثرگذاري زيادي روي برنامه‌هاي مجلس داشته است. در مجلس يازدهم هم هر 30 كرسي از فهرست متحد اصولگرايان كه با نام نيروهاي انقلاب اسلامي منتشر شده بود، انتخاب شدند. اما شايد براي اولين‌بار باشد كه بعد از دو سال، همين فهرست 30 نفره، سه نامزد براي رياست مجلس داشت. به نظر مي‌رسد ائتلاف اصولگرايان براي انتخابات 1402، از همين الان غيرممكن باشد.
بالانشيني نمايندگان قم تكميل نشد
در سه مجلس گذشته، علي لاريجاني به عنوان نماينده قم، در راس مجلس نشسته بود. در اين مجلس اما بار ديگر رياست مجلس به نمايندگان تهران رسيد. گرچه سه نماينده قم هم در مسووليت‌هاي مهمي قرار گرفتند. زاكاني در ابتدا رييس مركز پژوهش‌هاي مجلس شد و حالا به شهرداري تهران رفته است. اميرآبادي‌فراهاني هم صندلي خود را در هيات رييسه مجلس حفظ كرد. سومين نماينده اما مجتبي ذوالنوري بود كه روز چهارشنبه تلاشي جدي براي صندلي نايب‌رييسي مجلس داشت، اما با وجود راي بالايي كه داشت، در رسيدن به اين كرسي ناكام ماند. در انتخاب نايب‌رييس مجلس، عبدالرضا مصري و علي نيك‌زاد هركدام 168 راي داشتند كه نشان مي‌دهد همچنان محبوبيت قاليباف بيشتر از نواب رييس مجلس است. در اين انتخابات، مجتبي ذوالنوري 135 راي، ابراهيم عزيزي (ديگر نماينده كرمانشاه) 47 راي و هاجر چناراني 6 راي به دست آوردند. راي هاجر چناراني، به عنوان تنها زن نامزد حضور در هيات رييسه مجلس، مي‌تواند مورد توجه قرار بگيرد. حتي زن‌هاي حاضر در مجلس انقلابي، حاضر نشده بودند همگي به خانم چناراني راي بدهند.
پيرهادي حذف شد
محسن پيرهادي، يكي از نزديك‌ترين چهره‌ها به قاليباف به شمار مي‌رفت كه سال گذشته راي اول را براي دبيري هيات رييسه مجلس به دست آورده بود. مهم‌ترين تغيير امسال در هيات رييسه مجلس، حذف پيرهادي از هيات رييسه بود. سال قبل محسن پيرهادي با 189 راي، به عنوان نفر اول اعضاي ناظر هيات رييسه مجلس براي اجلاسيه سوم انتخاب شد. اين‌بار محسن پيرهادي 135 راي به دست آورد و چهارم شد و در ميان سه ناظر مجلس قرار نگرفت. هرچند پيرهادي تنها 4 راي براي حفظ كرسي سابق كم آورده بود، اما نكته قابل توجه، ريزش 60 نفري آراي او بود كه بيش از همه، نشانه‌اي از افول جايگاه قاليباف در هيات رييسه مجلس است. نكته ديگر درباره انتخاب دبيران هيات رييسه، مرتبط با شايعاتي بود كه گفته مي‌شد نظام‌الدين موسوي به زودي به دولت ابراهيم رييسي خواهد پيوست. حالا مشخص شده كه اين شايعه واقعيت نداشته و موسوي فعلا برنامه‌اي براي خروج از مجلس ندارد. روز چهارشنبه همچنين دبيران هيات رييسه هم انتخاب شدند كه فشرده‌ترين رقابت روز گذشته بود. در اين انتخاب، محسن دهنوي، حسينعلي حاجي‌دليگاني، محمد رشيدي، علي كريمي‌فيروزجايي، احمد اميرآبادي‌فراهاني و احمد نادري به عنوان دبيران هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي انتخاب شدند. جز اين 6 نفر، روح‌الله متفكرآزاد، سيدمحمد نبويان، محمدرضا صباغيان، حسينعلي حاجي‌دليگاني، روح‌الله نجابت، سيدناصر موسوي‌لارگاني هم از چهره‌هاي شاخصي بودند كه راي كافي براي اين مسووليت به دست نياوردند. بعد از پيروزي قاليباف، حاميان او بار ديگر تصاوير قاليباف را كنار سردار سليماني بازنشر كردند و پيروزي قاليباف را تبريك گفتند. بعضي چهره‌اي منتقد نيز به خاطر انتخاب مجدد قاليباف به اصولگرايان كنايه زدند كه از ماجرايي مثل سيسموني گيت با سكوت عبور كرده‌اند.