تشديد حملات نظامي تركيه
به خاك سوريه
محمود فاضلي
نيروهاي تركيه در روزهاي اخير حملات خود را در مناطق شمالي سوريه تشديد كرده‌اند. ارتش تركيه و گروه‌هاي مسلح وفادار به آنكارا چندين روستا واقع در غرب منطقه تل تمر را با توپ‌هاي سنگين هدف قرار دادند. اين گلوله‌باران منجر به قطع برق در شهر «تل تمر» و خسارات مادي به منازل و اموال شهروندان شد. اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه در جديدترين نشست حزب عدالت و توسعه عنوان داشت كه كشورش عمليات نظامي جديدي در سوريه «براي تضمين امنيت در مرزهاي جنوبي خود» اجرا خواهد كرد. با عمليات‌هاي «سپر فرات»، «شاخه زيتون»، «چشمه صلح» و «سپر بهار»، ما گذرگاه تروريسم را كه تلاش كردند آن را در مرزهاي جنوبي ما ايجاد كنند، در هم شكستيم. منطقه‌اي كه در مجاورت مرزهاي جنوبي ما به عمق 30 كيلومتر امتداد دارد، منطقه امنيتي ماست و ما نمي‌خواهيم كسي در آنجا مزاحمتي براي ما ايجاد كند. با دقت به كارهاي مربوط به تكميل خط امنيتي خود در مرزهاي جنوبي‌مان از طريق عمليات‌هاي جديد ادامه مي‌دهيم. بسياري در داخل تركيه معتقدند بحران اقتصادي تركيه موقعيت اردوغان را تضعيف كرده و در فاصله يك‌سال مانده به انتخابات رياست‌جمهوري، مداخلات نظامي عليه مبارزان كرد به يك موضوع انتخاباتي تبديل شده است.
ارتش تركيه در چارچوب عمليات احتمالي در شمال شرق سوريه 470 روستا و قصبه را از مخالفين خود پاك‌سازي خواهد كرد. آنكارا جنگجويان كرد نيروهاي دموكراتيك سوريه (SDF) مرتبط با حزب كارگران كردستان (PKK) را هدف قرار مي‌دهد. سازماني كه از سال 1984 عليه دولت تركيه در حال جنگ است و از سوي تركيه و بسياري از كشورهاي غربي از جمله فرانسه و امريكا به عنوان تروريست شناخته مي‌شود.
در چارچوب اين عمليات نوار 600 كيلومتري موازي با مرز تحت كنترل گرفته شده و تا عمق 45 كيلومتري پيشروي خواهد شد. نيروهاي تركيه براي آغاز عمليات، منتظر دستور اردوغان، رييس‌جمهور اين كشور هستند. به باور آنكارا، با پاك‌سازي منبج و تل رفعت از وجود گروه‌هاي مخالف، هدف نوار امنيتي 35 كيلومتري تركيه تا حدود زيادي محقق خواهد شد. عمق مناطق تحت كنترل يگان‌هاي ارتش تركيه- ارتش آزاد سوريه در محور راس العين-تل ابيض واقع در نوار 600 كيلومتري موازي با مرز در برخي نقاط به 35 تا 40 كيلومتر مي‌رسد. هدف از اين عمليات كه به صورت مرحله‌اي ادامه خواهد داشت، آزادسازي محور 600 كيلومتري بين راس العين و مالكيه است.
در حالي كه ارتش تركيه به‌طور منظم به پايگاه‌هاي پ.ك.ك در شمال عراق حمله مي‌كند، آنكارا عمليات جديد را يك «گام جديد» در ايجاد يك «منطقه امن» به عرض 30 كيلومتر در سراسر مرز اين كشور با سوريه توصيف مي‌كند. ارتش ملي سوريه (SMO) نيز در شمال سوريه براي همراهي با تهاجم احتمالي تركيه رزمايش برگزار كرده است. بالغ بر 1500 تروريست ارتش آزاد با سلاح‌هاي سبك و سنگين در اين رزمايش مشاركت داشتند كه هزار نفر از آنها عضو نيروهاي ويژه هستند. در اين رزمايش علاوه بر استفاده از گلوله‌هاي خمپاره، راكت‌انداز، موشك‌هاي گرماياب و گلوله‌هاي ضد هوايي، شليك تانك نيز انجام شد.
ابراهيم كالين، سخنگوي رياست‌جمهوري تركيه معتقد است براي از بين بردن تهديدات عليه تركيه در شمال سوريه، طي 5 تا 6 سال گذشته سه عمليات نظامي بزرگ در سوريه انجام شده و اين عمليات كاملا در چارچوب نگراني‌هاي امنيتي مشروع تركيه انجام شد. در اين مدت، اگرچه در سال 2019 دو توافق با طرف امريكايي و روسي براي پوشش شرق و غرب فرات انجام شده اما هنوز تهديدات تروريستي عليه تركيه از اين مناطق به‌طور كامل از بين نرفته است. پ.ي.د و ي.پ.گ در مناطق تحت كنترل خود، در شرق فرات، مرتكب جنايات جنگي شده، ساير نهادها، افراد، مخالفين و ساير گروه‌هاي كردي كه از آنها حمايت نمي‌كنند را كشته و تحت فشار قرار مي‌دهند. همان‌گونه كه تاكنون براي حفظ امنيت مرزهاي خود اقداماتي انجام داده و عمليات نظامي انجام داديم، از اين پس نيز برداشتن گام‌هايي در اين راستا، مشروع‌ترين حق و مشروع‌ترين خواسته تركيه است. براي اين عمليات قرار نيست از كسي اجازه بگيريم، زيرا تركيه از مرزهاي خود محافظت مي‌كند. البته ما با متحدان خود و ساير كشورها مشورت مي‌كنيم. وقتي صحبت از امنيت ما مي‌شود، به وضوح براساس اولويت‌هاي خودمان اقدامات خود را مشخص مي‌كنيم و براساس آن بدون كسب اجازه از كسي عمل مي‌كنيم.
روسيه نگراني خود را از عمليات نظامي تركيه در شمال سوريه ابراز كرده و اميدوار است كه آنكارا از اقداماتي كه ممكن است به وخامت اوضاع در سوريه منجر شود، خودداري كند. از نگاه مسكو، چنين اقدامي در غياب توافق با دولت قانوني سوريه موجب نقض مستقيم حق حاكميت و تماميت ارضي سوريه خواهد بود. نگراني‌هاي تركيه درباره تهديدات امنيت ملي براي اين كشور از جانب نواحي مرزي را درك مي‌كنيم، اما اين مشكل فقط از طريق نيروهاي سوري قابل حل شدن است.
آنتوني بلينكن، وزير امور خارجه امريكا ضمن اعلام مخالفت با هرگونه حمله نظامي تركيه به شمال سوريه، به آنكارا هشدار داد كه «اين حملات منطقه را به خطر مي‌اندازد.» يك مقام وزارت دفاع امريكا (پنتاگون) نيز تاكيد كرده هرگونه توسعه‌طلبي تركيه در مناطق كردنشين شمال سوريه اين كشور را هدف تحريم‌ها قرار خواهد داد. امريكا نيز از زبان «جان كربي» سخنگوي پنتاگون اعلام كرد: اين عمليات «توازن‌ها» را برهم خواهد زد و از تحولات نگران است. از سمت اروپا كه قبلا با چنين عملياتي به شدت مخالفت مي‌كردند، فعلا سروصداي زيادي به گوش نرسيده است. ايران نيز به تمايل تركيه براي انجام عمليات نظامي در داخل خاك سوريه اعتراض كرده و هرگونه اقدام نظامي هر كشوري در خاك كشور ديگر را نقض تماميت ارضي و حاكميت ملي مي‌داند.