تورنمنتي كه فقط نام تختي را يدك مي‌كشد
يونس هميالي
۱- در دوره رياست دكتر سرهنگ محمد آهنچي كرمانشاهي (نايب قهرمان كشور سال ۱۳۲۹) بر رياست فدراسيون كشتي، ايشان اواخر اسفندماه سال ۱۳۴۳ رقابت‌هاي چند جانبه‌اي را بين تيم‌هاي شوروي، ژاپن، بلغارستان، عراق و ايران در تهران برگزار نمود. همين اين امر موجب گرديد متوليان ورزش كشور و صاحب نظران درصدد برآيند تا از ميراث گرانبهاي به دست آمده از حضور در جام‌هاي تفليس، دان كولف و اين تورنمنت چند جانبه استفاده كنند و ايران چهارمين كشوري (بعد از شوروي، بلغارستان و ايتاليا) بشود كه طرح برگزاري تورنمنت بين‌المللي را به اجرا مي‌گذارد. تا اينكه سيد محمد خادم حقيقت رييس وقت فدراسيون، اولين دوره كاپ بين المللي تهران را در روز جمعه ۲۶ اسفند ماه ۱۳۴۵ (۱۹۶۷ ميلادي) با شركت تيم‌هاي شوروي، بلغارستان، پاكستان و ايران در سالن پارك شهر كليد زد و اين مسابقات تا يازدهمين دوره آن در تاريخ سه شنبه ۱۹ آذرماه سال ۱۳۵۶ در سالن دوازده هزار نفري مجموعه آزادي برگزار گرديد. چهارشنبه دهم آبان‌ماه سال ۱۳۵۷ فدراسيون كشتي براي برگزار شدن دوازدهمين دوره اين تورنمنت تدارك وسيعي ديده بود.
تيم‌هاي شوروي، كره جنوبي، چكسلواكي، مصر، افغانستان و بلغارستان وارد كشور شدند. اما در بحبوحه راهپيمايي‌هاي مردم عليه حكومت وقت، ۳۷ كشتي‌گير اردو را ترك نمودند و به صف مردم پيوستند. سيد محمد خادم ناگزير شد يك روز قبل از آغاز رقابت‌ها تعطيلي آن را رسما اعلام نمايد تا براي هميشه اين آوردگاه به بايگاني تاريخ سپرده شود.
۲- قصه جام تختي از كجا آغاز شد؟ شايد خيلي‌ها آن را در ذهن به ياد نداشته باشند. بعد از پيروزي انقلاب در دوران تصدي حسين شاه حسيني اولين رييس سازمان تربيت‌بدني و محمدعلي صنعتكاران در فدراسيون كشتي، رقابت‌هاي بين‌المللي ايران به چرخه حركت افتاد و كاپ بين المللي تهران به جام پهلوان غلامرضا تختي تغيير نام پيدا كرد. نخستين دور آن در روزهاي ۲۸ و ۲۹ تيرماه ۱۳۵۸ به ميزباني ساري با حضور ۹۳ كشتي گير از استان‌هاي مختلف و بدون تيم‌هاي خارجي برگزار شد. در حالي‌كه يك هفته قبل از آن زنده ياد منصور رحيمي‌ها جايگزين صنعتكاران به عنوان سرپرست فدراسيون منصوب شده بود. در گذر زمان سليقه‌هاي مختلف روساي فدراسيون موجب شد كه اين رقابت‌ها با عناوين گوناگون تغيير نام يابد؛ از جام تختي گرفته تا جام ۲۲ بهمن. اين كارزار، چهار دوره در سال‌هاي ۱۳۸۱، ۱۳۸۶، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۹ برگزار نگرديد همچنين سال‌هاي ۱۳۶۳، ۱۳۸۲، ۱۳۸۷ و ۱۳۹۲ دو بار برگزار شد. با اين احتساب تاكنون چهل و سه دوره انجام شده است. علي اكبرنژاد با نوزده دوره (۱۳۶۲ تا ۱۳۸۲) حضور در جام تختي ركورد‌دار محسوب مي‌شود. محمد حسين محبي با ارمغان هشت مدال زرين طلا (۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷) پرافتخار‌ترين كشتي گير است و در جدول برترين كشتي گيران خارجي، مالخاز مرمانيشويلي از شوروي با چهار عنوان قهرماني (۱۳۵۹ تا ۱۳۶۴) در صدر قرار دارد.
۳- تورنمنتي كه در دهه شصت و هفتاد بر بلنداي تاريخ ايستاد. اين اكسير بي‌نظير كشتي در اوج سختي‌ها و مشقت‌ها اميد‌بخش بود. همين لحظه‌ها براي مدت زمان كوتاهي دردهاي زندگي را به فراموشي مي‌سپرده. فرياد لياقت و شايستگي‌اش با حضور ستارگان و نام‌آوران كشتي جهان و المپيك گوش‌ها را تسخير مي‌كرد. اما همه آنها فراموش و آرام آرام زير برف نسيان مدفون شدند. چرا كه طي دو دهه اخير با بي‌تدبيري مسوولان، برنامه‌ريزي‌هاي اشتباه و نمايش‌هاي توخالي باعث گرديده طعم رسيدن به روياهاي زيبا به مانند سال‌هاي ابتدايي اين تورنمنت هرگز لمس نگردد و موجب آزار روحي و جسمي براي علاقه‌مندان و عاشقان اين عرصه به وجود بيايد. آنچه امروز مي‌بينيم و مي‌شنويم تنها بيان حقيقتي است كه بايد آن را به گونه‌اي كه هست باور كنيم. نه كمتر و نه بيشتر. از رييس فدراسيون انتظار مي‌رود با همه وجود اين سرمايه را قدر بداند و بيشتر از اينها حواسش به اين آوردگاه باشد تا مزه تلخ ديگري تحميل نشود و گرد غصه از دل تاريخ آن پاك شود.
۴- جام تختي ۱۴۰۱ از ۱۸ خرداد در تنكابن آغاز مي‌شود و متاسفانه به جز رد دعوت ايران توسط امريكا اين مسابقات هياهوي ديگري نداشته. تنها ۳ كشور خارجي به ايران سفر خواهند كرد و مابقي كشتي‌گيران داخلي خواهند بود. شايد تنها جذابيت اين رقابت‌ها براي ورزشكاران ايراني تاثير آن در چرخه انتخابي تيم ملي باشد وگرنه خود مسابقات ديگر نشاني از آن جلاي گذشته ندارد و تنها نام غلامرضا تختي را يدك مي‌كشد.