مثلث اجتنابناپذير هنر
رامين جهانپور
از زماني كه در كنار كار داستاننويسي روزنامهنگاري را در حوزه فرهنگ و هنر شروع كردم متوجه اين نكته مهم و كليدي شدم كه يك روزنامهنگار بايد اطلاعات عمومياش در مورد ادبيات، موسيقي و سينما خيلي قوي باشد. پس شروع كردم به تحقيق و مطالعه بيشتر در اين سه زمينه كه هركدام با زيرمجموعهها و شاخصههاي مختلف فكري، جذابيتها و شيرينيهاي خاص خودشان را دارند. نكته جالب توجه در اين مقوله جداييناپذير بودن اين سه رشته از هم است. من هرچقدر در اين سه زمينه بيشتر ميخواندم متوجه اين قضيه ميشدم كه اينها زنجيروار به هم متصلند و نميتوان بين اين سه مقوله فاصله انداخت و آنها را از هم تفكيك كرد. حالا يك عده از هنرمندان و اهالي قلم به خاطر سليقهها و علايق شخصي سعي دارند بين اين سه رشته فرق بگذارند كه چنين چيزي امكانپذير نيست. در تاريخ سينما ما فيلمهاي رمانتيك و شاعرانه زيادي داريم كه با تفكر شاعرانه ساخته شدهاند، يا كارگردانها و سناريستهايي هستند كه فيلمهايشان را براساس يك يا چند شعر ماندگار پيش ميبرند.
و همچنين فيلمهاي جاودانهاي كه با اقتباس از رمانها و داستانهاي كوتاه ساخته ميشوند و در واقع وامدار ادبيات هستند. گاهي هم بعضي از موسيقي متنها هستند كه به كمك زيباشدن فيلمها ميآيند و احساس ميكنيم اگر آن موسيقي روي آن فيلم نبود شايد در ذهنمان ماندگار نميشد. بعضي از كارگردانهاي دنيا به زيبايي شعر را ميفهمند و شعر ميسرايند و بعضي از شاعران ما بهترين ديالوگنويسان يك فيلمنامهاند. موسيقي هم ميتواند غذاي روح يك نويسنده باشد. به هرحال اين سه رشته برهم تاثير دارند و مكمل هم هستند مثل اعضاي يك بدن.
گاهي وقتها شده كه يك موسيقي قوي بر كلي تضعيف يك فيلم تاثير گذاشته و آن را از خطر فراموشي نجات داده است و گاهي داستان قوي يك فيلم باعث شده يك فيلم با بازيگران آماتور به نتيجه برسد. ضعيف عمل كردن هركدام از اين رشتههاي هنري تاثير متقابل و مهمي بر كليت يك اثر ميگذارد و اين قابل كتمان نيست. ادبيات، سينما و موسيقي به مثلثي ميمانند كه اضلاع آن در شكلگيري اين جريان يكديگر را كامل ميكنند البته هركدام از اين مقولهها گاهي ضعيف و قوي عمل ميكنند وحتي گاهي امكان دارد هركدام از آنها مثل هر هنر ديگري به ابتذال كشيده شوند و بيكيفيت باشند كه اين ديگر به سازندگان آنها برميگردد. با اين تفاصيل نميتوان اجزاي آن را در كليت فرهنگ و هنر از هم تفكيك كرد يا بين آنها ديوار كشيد.