دلايل مخالفت تركيه با پيوستن سوئد و فنلاند به ناتو

اخيرا دولت تركيه با پيوستن سوئد و فنلاند به ناتو مخالفت كرده است و تركيه يكي از اعضاي ناتو است كه راي مثبت اين كشور براي پيوستن سوئد و فنلاند ضرورت دارد. شايد در درجه نخست بتوان مخالفت تركيه با پيوستن سوئد و فنلاند به ناتو را نيز تحت اين چارچوب مورد واكاوي قرار داد، در شرايطي كه برخي كشورهاي غربي سابق بدون درنظر گرفتن تبعات اين صف‌آرايي هرچه بيشتر اقدام به تحريك روسيه مي‌كنند، تركيه سعي دارد با ممانعت از پيوستن سوئد و فنلاند به ناتو از آتش‌افروزي‌هاي احتمالي در آينده بكاهد. بايد گفت در صورتي كه روسيه در اوكراين به پيروزي‌هايي دست يابد، ممكن است ساير كشورهايي كه در همسايگي اين كشور به نانو پيوسته‌اند را نيز مورد حمله قرار بدهد و البته بايد افزود كه احتمالا فنلاند و سوئد توانايي مقاومت در برابر حمله روسيه را نخواهند داشت. سران سوئد و فنلاند نيز بدون درنظر گرفتن اين مساله و صرفا با تكيه به ايالات متحده امريكا سعي دارند كه تا قبل از اينكه روسيه به آنها حمله كند با پيوستن به ناتو حمايت ساير اعضاي ناتو را در صورت حمله احتمالي روسيه كسب كنند، اما بديهي است كشورهايي مانند تركيه كه بخشي از اقتصاد آنها با گاز وارداتي از روسيه گره خورده است علاقه‌اي به افزايش واگرايي با روسيه ندارند و در درجه اول با مخالفت با پيوستن سوئد و فنلاند به ناتو سعي دارند كه از رويارويي احتمالي آينده با روسيه پرهيز كرده و در درجه دوم از آتش‌افروزي‌هاي بيشتر در سطح جهان ممانعت كنند. با توجه به يك قانون بين اعضاي ناتو حمله به يك كشور عضو با حمله به خاك همه اعضاي ناتو برابر است و بر اين اساس همه اعضاي ناتو وظيفه حمايت از كشوري كه مورد حمله قرار گرفته است را دارند، در اين حالت تركيه دو سناريو پيش رو خواهد داشت كه سناريوي اول خروج از ناتو است كه در اين صورت اين مساله مي‌تواند آسيب‌هاي جدي را به رابطه تركيه با غرب بزند و تركيه ديگر نخواهد توانست به ناتو بازگردد و تلاش‌هاي تركيه براي حضور در اتحاديه اروپا نيز به ثمر نخواهد نشست، در سناريوي دوم تركيه ناگزير خواهد بود كه در صورت حمله روسيه به سوئد و فنلاند از اين دو كشور حمايت كند كه در اين صورت نيز روابط تركيه با روسيه تيره خواهد شد و علاوه بر اين ممكن است صادرات گاز روسيه به اين كشور قطع شود و تركيه ناگزير خواهد شد بخش بيشتري از گاز مورد نياز خودش را از رقيب منطقه‌اي‌اش ايران وارد كند كه اين مساله نيز تبعاتي را در سطح منطقه متوجه تركيه خواهد كرد، در نتيجه تركيه آسان‌ترين راه را يعني ممانعت از عضويت سوئد و فنلاند در ناتو يا به عبارت ديگر خالي كردن پشت سوئد و فنلاند از حمله احتمالي روسيه را برگزيده است كه اگر ما از ديدگاه يك سياستمدار ترك به اين قضيه نگاه كنيم تركيه در اين مورد عاقلانه‌ترين روش را براي جلوگيري از به خطر افتادن منافع ملي خودش انتخاب كرده است. البته بايد افزود كه اين اقدام ناخودآگاه تركيه نيز مي‌تواند نتايج مثبتي در صلح جهاني داشته باشد، زيرا در صورتي كه سوئد و فنلاند نتوانند وارد ناتو شوند و با درنظر گرفتن اين گزاره كه تنها هدف پوتين از حمله به اوكراين و حمله احتمالي به سوئد و فنلاند صرفا ممانعت از گسترش ناتو به شرق است در صورت عضويت فنلاند و سوئد كشورها را نيز مورد حمله قرار خواهد گرفت، اما اگر از عضويت فنلاند و سوئد ممانعت شود خطر حمله روسيه به اين كشورها كاهش خواهد يافت، اما در صورتي كه اين گزاره نيز غلط باشد و روسيه در سوداي گسترش قلمرو خود باشد نيز تركيه از رويارويي مستقيم خودش و شايد بقيه اعضاي ناتو با روسيه و افزايش ابعاد جنگ ممانعت كرده يا حداقل بهانه لازم را براي گسترش جنگ به ساير بخش‌هاي اروپا گرفته است. يك دليل فرعي ديگر اين است كه سوئد از گروه تروريستي پ.ك.ك كه از سال 1984 تاكنون بين 30 تا 40 هزار شهروند تركيه را به قتل رسانده‌اند حمايت به عمل مي‌آورد و اعضاي اين گروهك در داخل خاك سوئد حضور دارند، عضويت سوئد در ناتو از اين منظر نيز مي‌تواند مخاطرات امنيتي را براي تركيه در پي داشته باشد. اردوغان نيز پيش‌تر گفته بود كه عضويت سوئد و فنلاند، ائتلاف ناتو را به مكاني براي تمركز نمايندگان سازمان‌هاي تروريستي مبدل مي‌كند. سوئد يك سابقه طولاني در پذيرش پناهندگان كرد به ويژه پناهندگان سياسي دارد و حتي تعدادي از آنها در پارلمان سوئد نيز داراي كرسي هستند، يكي از دلايل هراس اردوغان از پيوستن سوئد به ناتو نيز امكان نفوذ و حضور گروهاي كرد در ناتو است. شايد يكي ديگر از اهداف تركيه از اين مخالفت تحت فشار قرار دادن سوئد براي قطع حمايت اين كشور از گروه‌هاي كرد  است.