اثر نقدينگي موجود بر فضاي دلالي خودرو
آيا با نخريدن، خودرو ارزان مي‌شود؟
گروه اقتصادي
روزنامه ارگان دولت، روز گذشته به نقل از يك كارشناس خودرو عنوان كرد: از آنجا كه دلالان تا حدودي از اين بازار عقب‌نشيني كرده‌اند، بهتر است كه مردم هم با خريد‌هاي هيجاني، باعث تشويق و برگشت اين گروه به بازار خودرو نشوند. كساني كه اكنون خودرو دارند و عجله‌اي هم براي تعويض خودرو ندارند، بهتر است كه خريد از كارخانه را پيگيري كنند. افرادي هم كه خودرو ندارند بهتر است حداقل دو ماه صبر كنند تا بازار به صورت كامل به آرامش برسد و اگر هم مي‌توانند وارد فرآيند ثبت‌نام خودروسازان شوند تا با قيمت مناسب خودرو را خريداري كنند. پيش از اين و در اسفندماه سال گذشته رييس‌جمهور هم در بازديد از دو شركت ايران‌خودرو و سايپا دستورالعمل هشت ماده‌اي براي بهبود وضعيت خودرو صادر كرده بود. لزوم افزايش ۱.۵ برابري ميزان توليدات خودرويي كشور در سال 1401، افزايش كيفيت توليدات با چند اولويت ويژه، خروج خودروهاي داراي پلتفرم قديمي از خطوط توليد و جايگزيني محصولات جديد و به‌روز و افزايش گارانتي خودروهاي عرضه شده از دو سال (۴۰ هزاركيلومتر به سه سال ۶۰هزاركيلومتر) از جمله اين دستورها بود و بر اين اساس بايد توليد خودرو در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ حداقل ۵۰ درصد افزايش پيدا كند.
اما پيش‌بيني روزنامه دولت درباره قيمت خودرو چقدر درست است؟ آيا با نخريدن خودرو؛ ارزاني در راه است؟
با افزايش عرضه قيمت‌ها در بازار كنترل مي‌شود
احمد نعمت‌بخش، دبير انجمن خودروسازان در پاسخ به اين پرسش كه چه زماني خودرو ارزان مي‌شود به «اعتماد» گفت: برنامه‌اي كه وزارت صنعت، معدن و تجارت براي توليد شركت‌هاي خودروسازي اعلام كرده رقم توليد بيش از يك ميليون خودرو است كه البته شركت‌هاي خودروسازي همچنان با زيان مواجه هستند و هر قدر بيشتر توليد كنند ضرر و زيان بيشتري هم خواهند كرد.
دبير انجمن خودروسازان خاطرنشان كرد: در صورتي كه توليدات به صورت مستمر ادامه داشته باشد و ميزان عرضه هم در بازار بيشتر شود با افزايش عرضه قيمت‌ها در بازار كنترل مي‌شود. هر چند هنوز هم اختلاف قيمت بين كارخانه و بازار آزاد وجود دارد و اين اختلاف كم هم نيست و باعث رانت در بازار شده است.
او با بيان اينكه بسياري از اين تقاضاها در بازار خودرو تقاضاي كاذب است، گفت: البته شرايط محدودكننده‌اي كه براي خريد خودرو گذاشته شده اعم از اينكه فرد هيچ خودرويي طي 4 سال گذشته از دو شركت ايران‌خودرو و سايپا خريداري نكرده باشد، خريدار داراي گواهينامه معتبر باشد يا اينكه پلاك فعالي نداشته باشد و... به نوعي دست دلالان را از بازار قطع مي‌كند و تا حدودي تيراژ توليد هم بالا مي‌رود.
دبير انجمن خودروسازان خاطرنشان كرد: قاعدتا بايد با اين روش قيمت بازار پايين بيايد، اما قيمت كارخانه‌اي افزايش پيدا كند و ضرورت دارد تا به سمت تك نرخي شدن حركت كنيم اين در حالي است كه در حال حاضر قيمت پژوپارس كارخانه‌اي 190 ميليون تومان تعيين شده و در بازار آزاد قيمت اين خودرو 330 تا 350 ميليون تومان تعيين شده است، اما اگر اين خودرو تك نرخي شود قيمت آن در بازار آزاد و كارخانه 250 ميليون تومان مي‌شود.
3 راهكار براي كاهش قيمت خودرو
نعمت‌بخش با اشاره به راهكار كاهش قيمت خودرو گفت: اولين راه قيمت‌گذاري در حاشيه بازار است، راه دوم عرضه خودرو در بورس كالاست و راه سوم هم راهي است كه وزارت صمت آن را انتخاب كرده كه بايد عرضه خودرو را زياد كرده و دست دلالان از بازار خودرو را قطع كند كه البته اين راه كمي زمانبرتر است .اين كارشناس خودرو افزود: در صورتي كه دو خودروساز (ايران‌خودرو و سايپا) روزانه بين 5 تا 6 هزار دستگاه خودرو توليد كنند، قيمت بازار افت مي‌كند اما بايد قيمت كارخانه افزايش پيدا كند تا خودروسازان از زيان خارج شوند. نعمت‌بخش در ادامه در خصوص وعده حذف قرعه‌كشي خودرو تا پايان سال 1401 خاطرنشان كرد: اين وعده زماني عملياتي مي‌شود كه قيمت خودرو تك نرخي باشد تا امكان حذف قرعه‌كشي هم به وجود آيد.
تا زماني كه اختلاف قيمت هست رانت هم وجود دارد
اين كارشناس خودرو با اشاره به ميزان پول سرگردان در كشور تصريح كرد: حجم اين پول به بيش از4 هزار و 900 هزار ميليارد تومان رسيده و حجم آن به اندازه‌اي بالاست كه دلالان ترغيب مي‌شوند سراغ خانواده‌هايي بروند كه اصلا خودرويي ندارند، چراكه اين افراد طي 4 سال گذشته خودرويي نخريده‌اند و به راحتي مي‌توانند از اين افراد استفاده كنند و تا زماني كه اختلاف قيمت هست رانت هم وجود دارد و تا زماني كه رانت هست قرعه‌كشي هم باقي است. او در مورد واردات خودرو از هند نيز افزود: استانداردهاي كشور براي خودرو از سوي شوراي عالي استاندارد مصوب مي‌شود و نبايد حساسيتي روي آن داشت و بايد همان‌گونه كه براي خودروهاي داخلي سخت‌گيري وجود دارد در مورد خودروهاي وارداتي هم اين سخت‌گيري باشد و در صورتي كه اين استانداردها رعايت شود، فرقي ندارد تا اين خودروها از كدام كشور مي‌آيند خودروي چيني يا هندي و خودروهاي ديگر هم بايد استانداردهاي ايران را پاس كنند.
طي 4 سال گذشته قيمت خودرو 300 درصد رشد كرد
نعمت‌بخش در پاسخ به اين پرسش كه آيا مردم قشر متوسط هم توان خريد اين خودروها را دارند يا خير، افزود: هر چند قدرت خريد مردم كم شده است، اما در حال حاضر خودرويي زير 10 هزار دلار در بازار نيست، قيمت خودرو را اگر با دلار 30 هزار تومان هم محاسبه كنيم قيمت آن حدود 300 ميليون تومان مي‌شود و با هزينه حمل و نقل و تعرفه پرداختي و سود واردكننده خودرو، قيمت آن بالاتر هم مي‌شود. اين كارشناس خودرو در ادامه گفت: در حال حاضر همه كالاها گران شده، اما مردم باز هم توقع گران شدن خودرو را ندارند، اين در حالي است كه از سال 1397 تا 1401 قيمت فولاد تا 800 درصد، مواد پليمري تا 700 درصد و قيمت آلومينيوم تا680 درصد و قيمت خودرو هم تا 300 درصد رشد داشته است و اين آمارها نشان مي‌دهد كه طي 4 سال گذشته مواد تشكيل‌دهنده خودرو و مواد اوليه بيش از دو برابر قيمت خودرو افزايش پيدا كرده است.