انتشار اولين گزارش تفريغ ۲ ماهه بودجه۱۴۰۱
عملكرد «صفر» ماليات بر مسكن و خودروي لوكس و خانه‌هاي خالي
اولين گزارش تفريغ دو ماهه ديوان محاسبات از بودجه ۱۴۰۱ منتشر شد كه در اين گزارش، تحقق بيش از ۷۹درصدي درآمدهاي مالياتي، اجراي كامل ۱۰درصد از بندهاي منتخب قانون بودجه و عملكرد ضعيف بانك‌ها در اعطاي تسهيلات قرض‌الحسنه وديعه مسكن تصريح شد.براساس بررسي‌هاي به عمل آمده از ابتداي سال جاري تا تاريخ 31 ارديبهشت ماه 1401، در مجموع بيش از 88 هزار ميليارد تومان از منابع عمومي بودجه (معادل 6.32درصد كل منابع بودجه) وصول شده كه اين رقم برابر 37درصد مبلغ مصوب كل منابع بوده است. همچنين، بيش از 123 هزار ميليارد تومان در قالب مصارف عمومي بودجه (معادل 8.84درصد كل مصارف) توسط خزانه‌داري دراختيار دستگاه‌هاي اجرايي قرار گرفته كه اين مبلغ برابر 52درصد مبلغ مصوب كل مصارف بودجه براي بازه زماني موضوع اين گزارش بوده است.در عين حال، بررسي عملكرد اجزاء، بندها و تبصره‌هاي منتخب قانون بودجه سال 1401 كل كشور در بازه زماني دو ماهه نخست مويد آن است كه از مجموع 110 مورد، 10درصد (11 مورد) با اجراي كامل، 40درصد (44 مورد) با اجراي ناقص و 50درصد (55 مورد) با عدم اجرا همراه بوده است. شايان ذكر است ميان اين احكام، تعداد 17 حكم مي‌بايست تا پايان ارديبهشت ماه سال جاري تدوين، تهيه، تصويب و ابلاغ دستورالعمل مي‌شد كه صرفا درخصوص 18درصد آنها (تعداد 3 حكم) اقدام لازم صورت پذيرفته است.
كل مبلغ وصولي منابع عمومي بيش از 6درصد مبلغ مصوب شد
واكاوي‌هاي ديوان محاسبات از عملكرد دو ماهه اجراي قانون بودجه سال جاري نشان مي‌دهد كه اقدامات دولت درخصوص وصول درآمدها، واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي، واگذاري دارايي‌هاي مالي و مجموع منابع عمومي دولت نسبت به مبالغ مصوب، به ترتيب 64، 13، 3 و 37 درصد بوده است. كل مبلغ وصولي بابت منابع عمومي در دو ماهه نخست سال جاري كمي بيش از 6درصد مبلغ مصوب كل منابع عمومي دولت براي سال 1401 بوده است. يافته‌هاي ديوان محاسبات حاكي است به استثناي «درآمدهاي مالياتي» با 79.5درصد وصولي و ساير درآمدها با 51.5درصد وصولي، در ساير بخش‌ها همچون درآمدهاي گمرك، فروش نفت، واگذاري اموال منقول و غيرمنقول و منابع حاصل از واگذاري طرح تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي، عملكرد وصول منابع كمتر از ميزان قابل‌انتظار بوده، به‌گونه‌اي كه درصد وصولي آنها بين 0.04 تا 15.3درصد مبالغ مصوب دو ماهه ارزيابي شده است. لازم به ذكر است درخصوص «فروش و واگذاري انواع اوراق مالي و اسلامي» مبلغ وصولي صفر بوده است.براساس گزارش ديوان محاسبات كشور، در مجموع بيش از 123 هزار ميليارد تومان از اعتبارات هزينه‌اي و بيش از 1460 ميليارد تومان از اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و بيش از 27 هزار ميليارد تومان از اعتبارات تملك دارايي‌هاي مالي به دستگاه‌هاي اجرايي ملي و استاني تخصيص يافته است. مبالغ تخصيصي اعلام شده به‌ترتيب معادل 72.9درصد، 3.3درصد و 117.9درصد از مبلغ مصوب دو ماهه به تفكيك اعتبارات هزينه‌اي، تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و تملك دارايي‌هاي مالي بوده است.
كمترين رديف‌هاي درآمدي ماليات كدامند؟
همچنين در بحث تسهيلات تكليفي بانك‌ها، يافته‌ها حكايت از آن دارد كه پيرامون وام قرض‌الحسنه ازدواج، بانك سپه با 3176 فقره، بانك ملي با 5909 فقره، بانك توسعه تعاون با 583 فقره و بانك كشاورزي با 4277 فقره تخصيص وام ازدواج به متقاضيان تا پايان ارديبهشت ماه 1401 موافقت نموده‌اند. از سوي ديگر اما آمارهاي دو ماهه نخست سال 1401 نشان مي‌دهد كه در موضوع تسهيلات قرض‌الحسنه وديعه يا خريد يا ساخت مسكن، به جز بانك مسكن با تخصيص مبلغ دو ميليارد و 200 ميليون تومان به داوطلبان، ساير بانك‌هاي دولتي در اين زمينه فاقد هرگونه عملكردي بوده‌اند.از ديگر يافته‌هاي ديوان محاسبات مي‌توان به بيشترين و كمترين تحقق درآمدهاي مالياتي در دو ماهه منتهي به ارديبهشت 1401 اشاره كرد كه بر اين اساس، بيشترين تحقق رديف‌هاي درآمدي به ترتيب مربوط به درآمد حاصل از اخذ عوارض از واردات ميوه، سبزيجات و سموم كشاورزي، درآمد حاصل از اخذ عوارض از توليد و واردات وسيله نقليه و درآمد حاصل از افزايش 4درصد عوارض واردات كالاها و محصولات فرهنگي به ترتيب با 172درصد، 169درصد، 148درصد بوده است و كمترين تحقق به رديف‌هاي درآمدي ماليات بر واحدهاي مسكوني لوكس، خودروهاي لوكس و خانه‌هاي خالي با صفر درصد اختصاص يافته است.
بيشترين رديف‌هاي درآمدي گمرك كدامند؟
در اين ميان، بيشترين تحقق رديف‌هاي درآمدهاي گمركي به ترتيب مربوط به درآمدهاي حاصل از اجاره ساختمان‌ها و اراضي، درآمد حاصل از عوارض از واردات ميوه و سبزيجات و سموم كشاورزي و درآمد حاصل از اخذ عوارض از توليد و واردات وسايل نقليه عمومي به‌ترتيب با 215درصد، 172درصد و 169درصد بوده و كمترين تحقق رديف‌هاي درآمدهاي گمركي مربوط به درآمد حاصل از افزايش 15درصد به عوارض گمركي، حقوق ورودي واردات گوشي‌هاي موبايل ساخته‌شده خارجي با قيمت بيش از 600 دلار، به‌ترتيب با يك و 3 درصد تحقق است.
شايان ذكر است بررسي‌هاي ديوان محاسبات از پايگاه ثبت اطلاعات كاركنان نظام اداري (پاكنا) حاكي از آن است كه در دو ماهه اول سال 1401 از مجموع 2276 دستگاه اجرايي (ستادي) صرفا تعداد 693 دستگاه اقدام به ثبت حداقل يك ليست حقوق و مزايا با وضعيت تاييد نهايي در سامانه مذكور نموده و تعداد 1573 دستگاه اجرايي هيچ‌گونه ليستي بارگذاري ننموده‌اند.