فوتبال ايران به پرداخت ۲۰۰ ميليارد تومان به ويلموتس محكوم شد
مهدي تاج در نقش محمود احمدي‌نژاد
مغالطه‌هاي رييس سابق فدراسيون فوتبال تمامي ندارد
علي ولي‌اللهي
دو سال پيش و در همين مرداد ماه داغ بود كه راي كميته تعيين وضعيت فيفا در رابطه با پرونده ويلموتس صادر و ايران به پرداخت ۶ ميليون و ۲۰۰ هزار يورو جريمه محكوم شد. از آن زمان رسانه‌ها و مردم اين پرونده را «ويلموتس گيت» ناميدند؛ كابوسي كه رنگ واقعيت به خود گرفته بود. مهدي تاج كه چند ماه قبل و با شروع زمزمه شكايت احتمالي ويلموتس و حذف تيم ملي از مقدماتي جام جهاني ناگاه دچار مشكل قلبي شده بود محكم پاسخ داد با شكايت به دادگاه حكميت ورزش راي شكسته خواهد شد. در آن برهه انواع و اقسام جنجال‌ها به وقوع پيوست. نمايندگان مجلس، قوه قضاييه، سازمان بازرسي و حتي برخي نهادهاي امنيتي وارد ماجرا شدند تا از ابعاد اين پرونده - آن زمان ۱۸۰ ميليارد توماني- پرده‌برداري كنند.
اين اتفاق نيفتاد و مثل هر چيز ديگري در اين كشور دچار گذر زمان شد. آنها كه مي‌گفتند با مسببين اين پرونده و كساني كه قرارداد را امضا كرده‌اند برخورد مي‌شود بعد از گرفتن عكس يادگاري رفتند سراغ كارهاي ديگر. مهدي تاج هم چند صباحي ناپيدا شد و در اين ميان تنها مساله‌اي كه گاهي هواداران فوتبال را ياد ويلموتس و احتمال پرداخت نزديك به ۲۰۰ ميليارد تومان به او مي‌انداخت، تعويق صدور راي نهايي در دادگاه حكميت ورزش بود.
بالاخره درست در روزهايي كه سر و كله تاج دوباره براي رياست بر فدراسيون فوتبال پيدا شده، راي نهايي پرونده ويلموتس به دست فوتبال ايران رسيد. فدراسيون فوتبال در اين پرونده به پرداخت سه ميليون و ۲۵۰ هزار يورو به مربي بلژيكي كه تنها ۴ ديدار رسمي هدايت تيم ملي را بر عهده داشت محكوم شد. از آنجايي كه ويلموتس قسط اول قراردادش به مبلغ دو ميليون يورو را دريافت كرده بود مي‌توان گفت حضور او در ايران بيش از ۵ ميليون يورو آب خورد. رقمي كه با يوروي امروز تقريبا همان ۱۸۰ ميليارد تومان دو سال پيش مي‌شود.
راي و كمر فوتبال همزمان شكسته!
نگاه كردن به نيمه پر يا خالي ليوان دو رويكرد متفاوت در برخورد با اتفاقات است. مثلا در پرونده ويلموتس عده‌اي معتقدند همين كه رقم محكوميت از ۶ ميليون و ۲۰۰ هزار يورو به سه ميليون و ۲۵۰ هزار يورو كاهش پيدا كرده جاي شكر دارد. برخي ديگر نيز مي‌گويند حتي پرداخت يك يورو غرامت به كسي كه فوتبال ايران را به عنوان محلي براي به جيب زدن پول مفت ديده بود خيانت است. مي‌توان با هر دو ديدگاه تا حدود زيادي همراهي كرد به شرطي كه در نظر داشت تشويق و تنبيه اين مثبت يا منفي انديشي متوجه چه كساني مي‌شود.
از لحظه‌اي كه اعلام شده راي ويلموتس شكسته، فضاي عجيبي پيرامون مهدي تاج به عنوان مسبب اصلي امضاي اين قرارداد ننگين شكل گرفته است. برخي رسانه‌هاي نزديك به نامزد جديد انتخابات فدراسيون فوتبال در حال قهرمان‌سازي از كسي هستند كه نزديك به ۲۰۰ ميليارد تومان خرج روي دست كشور گذاشته است. اينها با بازنشر برخي اظهارات تاج مبني بر اينكه راي شكسته خواهد شد و ايران قطعا ۶ ميليون يورو به ويلموتس پرداخت نخواهد كرد، تاج را فردي دورانديش، باتجربه و مسلط به وقايع فوتبال معرفي مي‌كنند. تمام تلاش اين افراد و رسانه‌ها تلطيف فضاي منفي عليه مهدي تاج است تا او بتواند دوباره روي صندلي مديريت فدراسيون فوتبال بنشيند. اين در حالي است كه اگر تشويقي براي گرفتن تخفيف سه ميليون يورويي يا همان اصطلاحا شكسته شدن راي در ميان باشد كاملا متوجه وكلاي كار‌درستي است كه در سوييس از منافع كشور دفاع كرده‌اند؛ يعني دكتر وثوق احمدي و همكارانش. اينها بودند كه با دفاع درست و به دور از فضاي احساسي دادگاه حكميت ورزش را قانع كردند كه ويلموتس لياقت گرفتن تمام باقي مانده مبلغ قراردادش را ندارد. روزبه وثوق احمدي در توضيح شكسته شدن راي اعلام كرد: «چند ساعت گذشته حكم آقاي ويلموتس در ديوان داوري ورزش به بنده ابلاغ شد. در اين حكم، رأي اوليه فيفا شكسته شد. ايراداتي كه در پرونده توسط وكلاي فدراسيون فوتبال كه من يكي از آنها هستم مطرح شد، مورد پذيرش دادگاه CAS قرار گرفته است.» وثوق احمدي دلايل شكسته شدن راي ويلموتس را در وهله اول ادامه كار اين مربي بلژيكي بعد از فسخ اوليه، تحريم‌هاي بانكي و يكي از مصاحبه‌هاي ويلموتس كه در آن گفته بود «عمدا پيشنهاد هيچ تيمي را نمي‌پذيرد تا بتواند كل غرامتش از ايران را دريافت كند» دانست.
بنابراين سهم مهدي تاج از شكسته شدن راي و در واقع قسمت پر ليوان صفر است! او كه در همان مقطع و با بالا گرفتن اعتراضات و افتادن تيم ملي در سراشيبي سقوط گفت آخ قلبم! و خودش را كنار كشيد. سهم مهدي تاج به‌طور كامل مربوط به قسمت خالي ليوان مي‌شود و او هنوز بايد بابت غرامتي كه قرار است فوتبال ايران به مارك ويلموتس پرداخت كند پاسخگو باشد. او هنوز بايد بابت بستن قرارداد دو ميليون و خرده‌اي دلاري براي هر سال با فردي كه بيشترين دستمزدش تا پيش از آمدن به ايران چند صد هزار دلار در سال بوده توضيح بدهد. او بايد به مردم ايران بگويد چه كساني در اطراف فدراسيون فوتبال از اين قرارداد منتفع شدند. مهدي تاج بايد به جاي پنهان شدن پشت شكسته شدن راي كه با زحمت وكلاي ايراني كشيده شد بگويد چطور بهترين قرارداد تاريخ فوتبال ايران نزديك به ۲۰۰ ميليارد تومان خرج روي دست بيت‌المال گذاشته؟ مرد هميشه مدعي فوتبال بايد توضيح دهد چطور بخشي از ساختمان باشگاه پرسپوليس را در اين قمار باخت؟
مغالطه تاج
تنها دليل موجهي كه تاج مي‌تواند براي بازگشت به سمت رياست فدراسيون فوتبال عنوان كند اين است كه آمده از جيب خودش بدهي ويلموتس را پرداخت كند. هر دليلي غير از اين بي‌معني است. مهدي تاج از ابتداي ماجراي ويلموتس گيت هر بار با چالش «هر كسي با ويلموتس قرارداد بسته خودش بايد غرامت را پرداخت كند» پاسخ داده «هر وقت من و هيات رييسه‌اي كه اين همه درآمد براي فوتبال ايران كسب كرده‌ايم، همه درآمدها را براي خودمان برداشتيم، غرامت‌ها را هم خودمان مي‌پردازيم.» عجيب است كه هيچ كدام از خبرنگاراني كه مقابل تاج قرار گرفته‌اند در مقابل چنين مغالطه‌اي سكوت پيشه كردند و به مهدي تاج نگفتند آن درآمدي كه تو ادعا مي‌كني با كمك هيات رييسه به دست آورده‌اي از تلاش و عرق ريختن بچه‌هاي تيم ملي در زمين مسابقه و تفكرات كادرهاي فني و حمايت رسانه‌ها و پشتيباني مردم به دست آمده است. مهدي تاج چطور مي‌تواند ادعا كند كه پاداش صعود به جام جهاني ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ حاصل كار او و اعضاي هيات رييسه به تنهايي بوده؟ همان پولي كه اتفاقا معلوم نيست كجا رفته و خرج چه چيز شده است. هرچقدر صعود به جام جهاني و موفقيت نسبي تيم‌هاي ملي حاصل يك كار گروهي با شاخصيت ملي‌پوشان و اعضاي كادرفني بوده، مسووليت امضاي قرارداد با ويلموتس فقط و فقط برعهده مهدي تاج و اعضاي هيات رييسه است. هيات رييسه‌اي كه مي‌گويد تمام اختيارات در زمينه امضاي قرارداد با سرمربي را به رييس وقت فدراسيون داده بود.بنابراين پرونده ويلموتس گيت تنها متوجه مهدي تاج است. مهدي تاج هر زمان به شخصه و به تنهايي توانست براي فدراسيون فوتبال درآمدزايي كند آن وقت مي‌تواند مدعي شود در ازاي آوردن چند ده ميليون دلار به فوتبال، چند ميليون يورو هم ضرر كرده است. نه اينكه مدعي شود چون در زمان رياست او تيم ملي پاداش گرفته پس طبيعي است كه بخشي از اين پاداش خرج اشتباهات عمدي يا سهوي او و همكارانش بشود. رياست فدراسيون فوتبال مشاركت مضاربه‌اي نيست كه رييس آن انتظار داشته باشد در سود و زيان حاصله به يك اندازه شريك شود. وظيفه رييس فدراسيون اين است كه امكانات و شرايط لازم را براي پيشرفت فوتبال در هر سطحي فراهم كند و اگر اشتباهي مرتكب شد به همان اندازه پاسخگو باشد. بنابراين گزينه پرداخت غرامت مارك ويلموتس از سوي كساني كه پاي قرارداد را امضا زده‌اند همچنان به عنوان يك گزينه واقعي روي ميز است و اگر عدالتي در كار باشد بايد مورد پيگيري قرار بگيرد.
چه كسي پول را پرداخت مي‌كند؟
با وجود توضيحات بالا همه مي‌دانند كه قرار نيست مهدي تاج ضرري كه به فوتبال ايران زده است را جبران كند. پولي كه با آن مي‌شد يك استاديوم تر و تميز و شيك ساخت. به پيشرفت مركز ملي فوتبال كمك كرد. چند بازي تداركاتي عالي در آستانه جام جهاني ترتيب داد. تازه اينها بدون در نظر گرفتن عمليات‌هاي عمراني است كه مي‌شد با سه ميليون و دويست و پنجاه هزار يورو انجام داد. ساخت مدرسه و بيمارستان و آبرساني به روستاها و بهبود كيفيت زندگي معلولين و پرداخت وام به نيازمندان و ... اينكه مردم مي‌نشينند اينها را حساب و كتاب مي‌كنند به خاطر زوري است كه به آنها وارد شده. مردمي كه در اين شرايط سخت اقتصادي لنگ يك وام ده ميليون توماني هستند و مي‌شنوند يك فرد خارجي به خاطر يك ماه حضور در ايران و گند زدن در تيم ملي قرار است نزديك به ۲۰۰ ميليارد تومان پول بگيرد چرا به اين چيزها فكر نكنند؟ چرا فكر نكنند حتما كاسه‌اي پشت نيم‌كاسه قرار دارد؟ چرا توضيح نخواهند و متعجب نباشند از اينكه مسببين چنين فاجعه‌اي دوباره برگشته‌اند به محل جرم و تاييد صلاحيت هم مي‌شوند؟ مردم مي‌دانند قرار نيست مهدي تاج ۲۰۰ ميليارد تومان از جيب بدهد. آنها مي‌دانند در نهايت اين پول از بودجه بيت‌المال پرداخت خواهد شد تا دوباره تيم ملي در آستانه يك سفر ديگر لنگ پول بليت هواپيما بماند. تا سرپرست آن بيفتد دنبال رييس‌جمهور و وزير و وكيل و كاسه گدايي به دست بگيرد و مجبور شود در ازاي دريافت كمك قول‌هايي بدهد كه استقلال فدراسيون را زير سوال مي‌برد. همين چند وقت پيش بود كه فدراسيون كشتي و وزارت ورزش سر چند ميليارد تومان به جان هم افتادند. هنوز تيتر اخبار پر است از اعزام‌هايي كه به خاطر نبود بودجه لغو مي‌شود. پر است از گلايه‌هاي دوچرخه‌سواري كه دوچرخه ندارد و تيراندازي كه فشنگ براي تمرين. مهدي تاج ممكن است بگويد اين چه ربطي به فوتبال دارد؟ ربط دارد وقتي رييس فدراسيون فوتبال قراردادي مي‌بندد كه نمي‌تواند آن را پرداخت كند و مي‌رود از شستا پولي كه متعلق به سهامداران بوده را قرض مي‌گيرد! ربط دارد وقتي فيفا پول‌هاي بلوكه شده ايران را نمي‌دهد و در نهايت اين دولت است كه بايد تا درست شدن اوضاع براي فدراسيون تامين اعتبار كند. ربط دارد وقتي وزارت ورزش بليت‌هايش را براي فدراسيون فوتبال سوزانده باشد و آن وقت ورزشكار رشته‌هاي ديگر معطل چند صد يورو براي اعزام بماند. مبلغ غرامت پرونده ويلموتس در نهايت از جيب تمام اهالي فوتبال، تمام اهالي ورزش و در مجموع همه مردم ايران پرداخت خواهد شد.
تاج در نقش احمدي‌نژاد
پيگيري نشدن پرونده قرارداد با ويلموتس و ساده‌انگاري در مورد آن با اسم رمز «بالاخره اشتباهي است كه صورت گرفته» پيام بدي به جامعه مخابره مي‌كند. روز گذشته مهدي تاج در يك برنامه تلويزيوني به سبك احمدي‌نژاد كه در مناظره‌هاي سال ۸۸ مي‌گفت «هر كس فكر مي‌كند فسادي در دولت او صورت گرفته برود در نهادهاي مختلف نظير ديوان محاسبات پيگيري كند» گفت من حيا كردم و تا امروز پاسخي در مورد پرونده ويلموتس ندادم! تاج ادامه داد هر كس تصور مي‌كند فسادي در پرونده ويلموتس صورت گرفته برود در دادسرا شكايت كند! اين در حالي است كه قرار نيست حتما شكايت شخصي صورت بگيرد تا نهادهاي نظارتي و امنيتي در پرونده‌اي ورود كنند. اين وظيفه ذاتي چنين نهادهايي است كه هر جا حيف يا ميل اموال عمومي صورت گرفت مساله را مورد بررسي قرار دهند. اتفاقي كه تا اين لحظه يا رخ نداده يا اگر انجام شده جامع نبوده است.
خيلي بد است كه يك فرد مي‌تواند در هر نقطه‌اي گند بزند اما بدون دادن تاوان به كارش ادامه دهد. اينكه سستي و اهمال مجازاتي نداشته باشد. در مورد پرونده اخير البته پيام‌هاي بدتري هم در راه است. با تاييد صلاحيت شدن مهدي تاج براي حضور در انتخابات فدراسيون فوتبال چنين القا شده كه هر كس خرابكاري مي‌كند نه تنها مجازات نمي‌شود كه مورد تشويق هم قرار مي‌گيرد. به هر حال خارج از همه بحث‌ها و تحليل‌ها و انتظاراتي كه وجود دارد يك واقعيت مسلم در آن بيرون ايستاده: اينكه فدراسيون فوتبال ايران با اشتباه فرضا سهوي مهدي تاج ۲۰۰ ميليارد تومان ضرر كرده است. از كجا معلوم او دوباره چنين اشتباهي را ولو سهوي مرتكب نشود؟ اگر مربي خارجي بعدي كه آمد همين قدر بدهي روي دست فوتبال ايران گذاشت آن چهار نهادي كه مهدي تاج را تاييد كرده‌اند جواب مي‌دهند؟ خوب است اين نهادها توضيح بدهند دقيقا چه فهرستي را مصداق رد صلاحيت نامزدهاي انتخابات فدراسيون فوتبال در نظر مي‌گيرند كه خرج ۲۰۰ ميلياردي گذاشتن روي دست فوتبال شاملش نمي‌شود؟ فوتبال كه هيچ! اگر مديرعامل يك مجموعه به هر دليلي ضرر چند صد ميلياردي به كارخانه يا شركتش وارد كند چه اتفاقي مي‌افتد؟ اگر با بستن قرارداد اشتباه مجموعه را در آستانه ورشكستگي قرار دهد چطور با او برخورد مي‌كنند؟ چرا كسي به اين مساله درست نگاه نمي‌كند؟ در حالي كه داستان خيلي ساده است: چرا بايد به كسي كه اشتباهي مهلك انجام داده دوباره اعتماد كرد؟ به قول جوان‌هاي امروزي «اين بده!» بله! اين واقعا بد است كه مهدي تاج، آمده كه دوباره رييس فدراسيون فوتبال شود و از نظر مقامات كاملا صلاحيت اين كار را دارد!