سيل سقوط بورس را چه كسي مديريت مي‌كند؟

ندا جعفري

در هفته‌اي كه گذشت، روند شاخص‌ها از همه نظر منفي بود، شاخص هم وزن بورس و شاخص كل فرابورس ۳.۵درصد افت كردند و سه روز ابتدايي هفته بازار‌ها به‌ شدت منفي بودند، ولي دو روز آخر وضعيت بهبود يافت. طي هفته گذشته نزديك به هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان پول حقيقي از بازار خارج شد، اين عدد براي يك ماه منتهي به ۵ مرداد، ۷ هزار و ۶۰۰ ميليارد تومان بود. از شهريور ۱۳۹۹ جمع خروج پول حقيقي از بازار به ۱۵۰ هزار ميليارد تومان رسيده است كه ناامني و عدم اطمينان را نشان مي‌دهد. در روز گذشته نيز درحالي كه روند حركت شاخص كل بورس در ساعات ابتدايي معاملات روز شنبه 8 مرداد ماه صعودي بود اما در ادامه معاملات اين روند نزولي شد و بورس مجددا قرمزپوش شد. شاخص كل بورس در اين روز با ۲۷۹۵ واحد كاهش، تا رقم يك ميليون و ۴۴۰ هزار واحد افت كرد. شاخص كل با معيار هم‌وزن نيز با كاهشي ۲۲۴۹ واحدي، در رقم ۳۸۷ هزار و ۲۱۸ واحد ايستاد. در اين بازار ۲۹۳ هزار معامله به ارزش ۲۵ هزار و ۷۰۵ ميليارد ريال انجام شد. تمام اينها در حالي است كه به تازگي عكسي از وزير امور اقتصادي و دارايي منتشر شده كه او را در حالي كه چكمه به پا دارد، نشان مي‌دهد كه به بازديد ميداني از خرابي‌هاي سيل ويرانگر امامزاده داوود مي‌پردازد. درباره حضور وزير اقتصاد كه حداقل او با چكمه در صحنه حاضر شد، بسياري پرسيده‌اند در بحران رخ‌ داده سيل اخير، حضور وزير اقتصاد كه در لبه تيز استيضاح مجلس هم قرار دارد، چه تعريفي مي‌تواند داشته باشد و حضور خاندوزي قرار است كدام مشكل واماندگان در گل‌ و‌ لاي را حل كند؟ ضمن اينكه برخي كاربران فضاي مجازي نيز اين موضوع را مطرح كرده‌اند كه چرا وزير اقتصاد به جاي سيل‌زدگان، وقت خود را صرف سر و سامان دادن سيل ويرانگري نمي‌كند كه به تخريب بورس انجاميده است؟

4 عاملي كه بورس را ريزشي كرد 
همايون دارابي، كارشناس بازار سرمايه درباره تحولات بازار سرمايه به «اعتماد» گفت: يكي از عواملي كه باعث اين ريزش‌ها در روزهاي گذشته شده است قيمت‌گذاري دستوري است كه باعث زيان شركت‌ها شده و در صنايع مختلف از جمله در صنعت خودرو و لاستيك و صنايع غذايي نيز قابل مشاهده است و بنگاه‌هاي مختلف را با زيان مواجه كرده است. اين كارشناس بازار سرمايه با اشاره به افزايش بدون اعلام قبلي نرخ بهره بانكي افزود: اين موضوع نيز يكي ديگر از آسيب‌هايي بود كه به ميزان نقدينگي بازار سرمايه وارد شد و همچنين دو عامل فرعي ديگر يعني كاهش قيمت‌ها در بازارهاي جهاني و اختلاف شديد نرخ ارز نيما و نرخ ارز آزاد از جمله مواردي بودند كه بازار سرمايه را تحت فشار شديد قرار داد.
الزام  بر كنار گذاشتن قيمت‌گذاري 
دستوري از سوي  دولت
دارابي در ادامه خاطرنشان كرد: بهترين اقدامي كه امروز مي‌توان براي بازار سرمايه انجام داد اين است كه دولت در وهله نخست قيمت‌گذاري دستوري را كنار بگذارد. اين در حالي است كه همچنان لاتاري صنايع خودرويي برقرار است و زيان اين صنعت نزديك به 4 ميليارد دلار رسيده است و موضوع ديگر نرخ بهره بانكي است كه هر چند دولت پيش از ارايه لايحه بودجه اين تعهد را به فعالين اقتصادي داده بود كه نرخ بهره بانكي از كانال 20درصد پيشي نگيرد اما نرخ بهره امروز نزديك به 22درصد رسيده است. دارابي تصريح كرد: آنچه مسلم است در نظام بانكي رقابت بر سر گرفتن سپرده بسيار بالاست و نظام بانكي نيز دچار كمبود شديد منابع مالي شده است و با اين اوصاف اميدواريم دولت بر سر قول خود براي كاهش نرخ بهره بانكي باقي بماند. اين كارشناس بازار سرمايه با اشاره به خلف وعده دولت در زمينه كاهش نرخ بهره بانكي تصريح كرد: اين موضوع نشان مي‌دهد كه در حال حاضر يك تصميم منسجم براي كاهش نرخ بهره بانكي وجود ندارد و در كنار آن هر چند دولت وعده داد براي بهبود شرايط اقتصادي ارز 4200 توماني را حذف مي‌كند اما اين‌بار ارز نيمايي به همان اندازه ارز 4200 توماني براي اقتصاد كشور آسيب‌زا شده است.
آيا سياست‌گذاري‌هاي اقتصادي در جهت 
بهبود شرايط بازار سرمايه حركت كرده است؟
مهيار بقايي، كارشناس بازار سرمايه نيز در مورد ريزش‌هاي اخير بورس به «اعتماد» گفت: امروز اين انتظار مي‌رود تا سهامدار حقيقي وارد بورس شود اما اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا او اصلا اميدي براي ورود به اين بازار دارد و آيا سياست‌گذاري‌هاي اقتصادي در جهت بهبود شرايط بازار سرمايه است؟ اين كارشناس بازار سرمايه خاطرنشان كرد: به عنوان مثال در يك خبر گفته مي‌شود قرار است تعدادي از خودروها در بورس كالا عرضه شوند اما پس از آن در خبر ديگري گفته مي‌شود قيمت‌گذاري خودرو به شكل ديگري صورت خواهد گرفت و نرخ‌گذاري در بورس كالا نخواهد آمد.يك نمونه ديگر اينكه از بهمن ماه سال گذشته بحث واگذاري سهام خودرويي‌ها مطرح شده كه هنوز هم اين قضيه بلاتكليف مانده است و باعث خروج منابع مالي از بورس شده است.
مديران  بورسي  به  فكر  نجات 
شركت‌هاي  تامين اجتماعي  باشند
اين فعال حوزه بورس تصريح كرد: در بخش بازنشستگي و تامين اجتماعي هم بسياري از شركت‌هاي بورسي كه به ظاهر زيان‌ده هستند اما پتانسيل بالايي دارند كه بايد احيا شوند و لازم است مديران لايقي كه در خارج از كشور حضور دارند براي اين منظور دور هم جمع شوند تا اين شركت‌ها را از اين وضعيت نجات دهند. اين فعال حوزه بورس با بيان اينكه چشم‌انداز سياسي كشور (برجام) كاملا مبهم و نامشخص است گفت: در صورتي كه فرد سرمايه‌گذاري خواستار سرمايه‌گذار ي در كشور باشد با اين چشم‌انداز مه‌آلود از سرمايه‌گذاري در ايران منصرف خواهد شد و نكته بعدي اينكه بايد ديد كدام بازار در ايران سوددهي دارد؟ به عنوان نمونه در لاتاري خودرو كه گفته مي‌شود سوددهي صددرصدي هم دارد اما شاهد آنيم كه اين بازار امروز نوعي بخت‌آزمايي شده كه تنها بازار دلال‌پروري خودرو را تقويت مي‌كند.
بورس  امروز  نسبت  به  بازارهاي ديگر
 ارزندگي  بالايي  ندارد
بقايي تصريح كرد: از سوي ديگر بازار مسكن به دليل حذف ارز 4200 توماني و رشد قيمت مواد اوليه و مصالح ساختماني باز هم افزايش پيدا كرد و بر‌اساس گزارش‌هاي بانك مركزي و مركز آمار ايران ملك هم به همين دليل افزايش قيمت داشته است و سرمايه‌گذار خرد در بازار سرمايه نيز ناخودآگاه از سهامداري در بازار سرمايه نااميد مي‌شود. بقايي گفت: در مجموع بورس ما هر چند امروز ارزندگي بالايي ندارد اما براي سرمايه‌گذاري يك سال و بالاتر هنوز هم مفيد است. او با بيان اينكه با وضعيت اقتصادي كنوني مردم نمي‌توانند به فكر سرمايه‌گذاري‌هاي بلندمدت باشند، ادامه داد: بسياري از افراد درگير معيشت روزانه خود شده‌اند و تصميمات اقتصادي هم به گونه‌اي پيش نرفته تا ميزان درآمد مردم رشد كند و سرانه درآمدي كشور به‌شدت كم شده است. اين كارشناس بازار سرمايه تصريح كرد: با توجه به شرايط كنوني تنها پيشنهادي كه مي‌توان داشت سرمايه‌گذاري در صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري سهامي و درآمد ثابت است. بقايي افزود: موضوعي كه مغفول مانده اين است كه دولت به صورت جدي به بخش خصوصي بها نداده است و درآمدزايي از فرصت‌ها ناديده گرفته مي‌شود اين در‌حالي است كه بزرگ‌ترين رويدادي كه اين روزها مي‌توان از آن درآمد كسب كرد جام جهاني قطر است اما بايد ديد مسوولان براي اين رويداد چه برنامه‌ريزي كرده‌اند و در اين رويداد مي‌بينيم كه قطر از كشورهاي مختلف درخواست همكاري داشته و تركيه با وجود مسافت زياد اعلام همكاري كرده است كه اميدواريم كيش هم از اين فرصت استفاده كند.