گزارش « اعتماد» از عدم لايروبي، مسقف كردن رودخانه و ايجاد بنا
در مسيل‌ها كه عامل اصلي سيل در امامزاده داوود بودند
سيل ويرانگر
تا دیشب بیش از ۶۰ نفر قربانی سیل در تابستان شده اند
بهاره شبانكارئيان
جاري شدن سيلاب در برخي استان‌ها در هفته گذشته تاكنون منجر به كشته شدن تعداد زيادي از افراد در استان‌هاي مختلف كشور شده است. با اينكه اداره هواشناسي كل كشور هشدارهايي را در اين خصوص اعلام كرده بود اما حجم اكثر اين آب‌ها به حدي بوده كه امكان تخليه آن وجود نداشته و به همين دليل سيلاب در اكثر استان‌ها خسارات زيادي را بر جاي گذاشته است كه بيشترين تلفات جاني ناشي از اين سيل‌هاي ناگهاني نيز مربوط به شمال غرب تهران مي‌شود.
سيل‌هاي ناگهاني در ۵ مرداد ماه سال جاري اهالي بخش امامزاده داوود را با كمتر از پانصد نفر جمعيت غافلگير كرد تا جايي كه تعداد زيادي از افراد حاضر و كاسبكاران اين منطقه مفقود شدند.
مسقف كردن رودخانه و عدم لايه‌روبي و كم كردن عرض رودخانه از دلايل سيلاب اين منطقه بوده است. برخي مسوولان محلي بخش كن اظهار كردند كه در شب قبل از وقوع سيل، هشدارهاي لازم را به اهالي داده بودند اين در حالي است كه چند نفر از اهالي امامزاده داوود به «اعتماد» مي‌گويند كه هيچ‌گونه هشدار محلي درخصوص وقوع سيل به اهالي اين منطقه داده نشده است.
با پيگيري‌هاي «اعتماد» مشخص شد منطقه امامزاده داوود در بخش كن حدود يك ماه است كه دهيار ندارد اما دهيار پيشين اين منطقه «فرهاد زيني» درخصوص سيلاب به «اعتماد» مي‌گويد: «اين منطقه حدود 467 نفر جمعيت دارد. مشكلات اين منطقه خيلي زياد است. مسدود شدن كانال رودخانه يكي از عوامل مهمي بود كه در سيل اين منطقه تاثير زيادي داشت. چندين سال پيش عرض رودخانه را كم كردند كه بتوانند گذرگاهي به بازارچه امامزاده داوود بزنند. تا يك ماه پيش هم كه من دهيار بودم هميشه در اين خصوص نامه‌نگاري مي‌كردم كه اين موضوع مشكلات زيادي را به همراه خواهد داشت اما متاسفانه هيچ‌كس به اين موضع اهميت نداد. هر سال اين پل كه روي رودخانه زده شده ريزش دارد. رودخانه نبايد سقف داشته باشد. وقتي روي رودخانه را مسقف مي‌كنند مشكلاتي از اين دست در مواقع بحراني خودش را نشان مي‌دهد. رودخانه هم لايروبي نشده بود و از سطحي كه داشت بالاتر آمده بود. وقتي سيلاب راه افتاد در همان نقطه‌اي هم كه رودخانه مسقف شده بود مسير آب دچار مشكل شد و همان‌جا آب سرازير شد و به مغازه‌ها و صحن حرم رسيد. اكثر خسارت به مغازه‌هايي كه اطراف رودخانه بودند وارد شد و افرادي هم كه در آن حوالي بودند يا جان خودشان را از دست دادند يا مفقود شدند. از شب وقوع سيل تا به حال ما مشغول پيدا كردن جنازه‌هاي افراد هستيم. كنار رودخانه يك قهوه‌خانه بود كه كلا
زير زمين واقع شده بود وقتي آب در رودخانه سرازير شد اولين قسمتي را كه پر از آب و گِل كرد همين قهوه‌خانه بود. در اين قهوه‌خانه هم چهار نفر كار مي‌كردند و يك عده مسافر بودند كه داخل قهوه‌خانه حضور داشتند كه جان‌شان را از دست دادند. با مسقف كردن رودخانه مي‌خواستند به داخل بازارچه راهي باز كنند در صورتي كه اين راهش نبود و بايد حريم رودخانه را رعايت مي‌كردند و از كنار رودخانه راه را باز مي‌كردند. بيشتر افرادي كه در اين منطقه جان خودشان را از دست دادند كاسبكار بودند.»
عوامل اصلي وقوع سيل امامزاده داوود
«اخوان مقدم» يكي از اهالي منطقه امامزاده داوود است كه در رشته عمران تحصيلات دارد. او درخصوص شب وقوع سيل به «اعتماد» مي‌گويد: «هشدار به معني واقعي وجود نداشت. هشدار به اين معني است كه بايد در منطقه آمبولانس و نيروهاي امداد وجود داشته باشد اما متاسفانه كسي نبود و فقط بعد از وقوع حادثه همه آمدند. با اينكه سال 1333 در اين منطقه سيل وحشتناكي آمد اما باز بستري براي پيشگيري از چنين حادثه‌اي ايجاد نشده بود و مسوولان هم فقط پس از وقوع حادثه به محل آمدند. كاش هر سال و قبل از وقوع چنين اتفاقاتي مراجعه كنند تا مشكلات اصلي برطرف شود و در مواقع بحراني خسارت‌هاي بالايي به اهالي منطقه وارد نشود. افرادي كه در اين منطقه بر سر كار هستند دانش‌آموخته و متخصص نيستند. وقتي هم حادثه‌اي رخ مي‌دهد همه مسوولان به محل مي‌آيند. اگر سالي يك‌بار مسوولان پيش از وقوع هر حادثه‌اي از يك‌سري مناطق بازديد كنند مشكلات ما نيز كم خواهد شد. وقتي يك‌سري افراد بدون مشورت، رودخانه را مسقف مي‌كنند و راه اصلي رودخانه را مي‌بندند چنين حادثه‌اي دور از ذهن نخواهد بود. همين پلي كه روي رودخانه ايجاد كردند چندين بار خراب شده باز همان پل خراب را بازسازي كردند. عرض اين رودخانه را نيز به مرور زمان از ساليان قبل كم كردند. چندين سال پيش هم به فضاي صحن امامزاده داوود اضافه كردند. چند بار خودم شاهد بودم سقف صحن ريزش داشت و افرادي كه حضور داشتند سقف خراب را دوباره بازسازي كردند. بنابراين به دليل مديريت نادرست وقتي يك بارندگي چند دقيقه‌اي اتفاق مي‌افتد، چنين خسارت بالايي را با تلفات جاني زياد شاهد مي‌شويم.»
روايت شاهدان و خانواده‌هاي مفقودان
«امير.م» يكي از حادثه‌ديدگان و شاهدان سيل امامزاده داوود است. 22 سال دارد و درخصوص شب حادثه به «اعتماد» مي‌گويد: «شب حادثه من در قهوه‌خانه چهل ستون خوابم برده بود. يكي از دوستانم آمد و گفت كه بيدار شو سيل آمده. اول فكر كردم شوخي مي‌كند كه ناگهان صداي رعد و برق شديدي را شنيدم. سريع بالا رفتم. جلوي در قهوه‌خانه صحنه ترسناكي ديدم. آب از بالا ماشين پرايد را با خود مي‌برد. يك‌دفعه من را هم با خود برد و داخل حياط امامزاده شدم. چند دقيقه‌اي دستانم را به يكي از تيرهاي داخل حياط گرفته بودم و فرياد مي‌زدم اما نتوانستم مقاومت كنم و آب مرا داخل صحن امامزاده برد. پس از چند دقيقه در صحن حرم آب متوقف شد و من تازه توانستم خود را نجات دهم. قهوه‌خانه كنار رودخانه بود و جلوي چشم خودم زن و مرد، پير و جوان و حتي كودك داخل رودخانه افتادند. خودم از ناحيه دست و پا دچار ضرب‌ديدگي شديدي شدم و بعد هم به بيمارستان رسول اكرم منتقل شدم.» «گنجعلي» يكي از اهالي امامزاده داوود است كه در جريان سيل، برادرزاده‌اش مفقود شده است و حالا پس از گذشت چهار روز هنوز خبري از او ندارند. گنجعلي به «اعتماد» مي‌گويد: «با اينكه هواشناسي اعلام كرده بود از پنجشنبه بارندگي‌هاي شديد شروع مي‌شود ولي هيچ مسوول محلي آن شب به ما هشدار نداد و اعلام خطر نكرد. حتي امامزاده را بايد تعطيل مي‌كردند كه هيچ كس نتواند بالا بيايد اما خب اين كار را نكردند و اين حادثه رخ داد. طاهر، برادرزاده‌ام 23 سال داشت و كاسبكار بود. مغازه پوشاك داشت و چند قدم با رودخانه مغازه‌اش فاصله داشت. آن‌طور كه اهالي مي‌گويند؛ زماني هم كه بارندگي شروع شده مشغول فيلم گرفتن بوده اما بعد در جريان سيل مفقود شده و تا به الان هم پيدا نشده است.»
«فتحعلي» يكي ديگر از افرادي است كه در حادثه سيل امامزاده داوود برادرش مفقود شده است. او در اين راستا به «اعتماد» مي‌گويد: «اين منطقه كوهستاني است با وجود هشدارهاي هواشناسي كسي به ما به صورت ميداني هشدار نداد. خودمان شاهد هستيم بيش از آماري كه اعلام مي‌شود جسد كشف مي‌شود. قاسم، برادرم 37 سال داشت و كنار رودخانه مغازه داشت. هنوز هم جزو مفقود‌شدگان است و در جست‌وجوي او هستيم. مغازه‌اش هم كه كاملا با آب از بين رفت. از وقوع سيل تا الان ما خانه نرفتيم و پدر و مادرم كنار خيابان نشسته‌اند و گريه و زاري مي‌كنند.» «عارف.ا» يكي از زائران است. شب وقوع سيلاب به همراه خانواده خانه‌اي در منطقه امامزاده داوود اجاره كرده بودند. او به عنوان شاهد جريان سيل به «اعتماد» مي‌گويد: «حدود 30 نفر از خانواده ما براي زيارت و سياحت از گرمسار به امامزاده داوود رفته بوديم. تقريبا ساعت از 12 شب گذشته بود كه بارندگي شديدي شروع شد. جلو خانه رفتم. حتي يك‌سري از اهالي فيلم مي‌گرفتند و شادي مي‌كردند اما ناگهان جلو چشمانم آب شدت گرفت و نيسان را با بارش جابه‌جا كرد. ترسيدم و به داخل خانه رفتم. اهالي و حاضران تا صبح بيدار بودند. حدود ساعت 4 صبح هلال‌احمر و نيروهاي امداد آمدند. فرداي آن شب هم ما سريع منطقه را ترك كرديم. فقط متوجه شديم قهوه‌خانه‌اي كه در زير زمين و در كنار رودخانه وجود داشت بيشترين خسارت را ديده است و افراد زيادي در آن جان خودشان را از دست دادند.»