چالش جديد شهرداري در قالب كردن طرحي قديمي، به نام مديريت كنوني!
شهردار تهران در حالي مدعي هماهنگي كامل شهرداري با وزارت راه و شهرسازي براي كمك به توليد مسكن در شهرتهران براي اقشار كم بضاعت است كه مخالفت شوراي عالي شهرسازي به عنوان بالاترين ركن قانوني تصميم‌گيري با طرح شهرداري براي ساخت خانه‌هاي 25 تا 35 متري، حكايت از آن دارد كه همچنان شكاف و اختلاف سليقه عميقي بين نهادهاي دولتي حوزه شهرسازي و بلديه پايتخت وجود دارد.
هنوز يك ماه از پاسخ شهردار تهران به خبرنگار اعتماد در مورد خانه‌هاي 25 متري نمي‌گذرد كه شهرداري طرحي را در همين زمينه به كميسيون ماده پنج مي‌برد. زاكاني آن زمان در پاسخ به سوال خبرنگار اعتماد در خصوص اينكه آيا برنامه‌اي براي دنبال كردن برنامه شهرداري گذاشته كه مي‌خواست براي اقشار كم درآمد خانه‌هاي 25 متري بسازد، گفت: البته با هماهنگي‌هاي صورت‌گرفته با وزارت راه و شهرسازي به دنبال «كمك» به ساخت خانه‌هاي كوچك‌مقياس در تهران هستيم ولي ديگر نه 25 متري! بلكه حداقل، اين خانه‌ها بايد 60-50 متري باشند!
حالا اما خود شهرداري طرحي را براي ساخت خانه‌هاي با حداقل متراژ 35 متر به كميسيون ماده 5 برده و آن را تصويب كرده است و با افتخار، از آن به عنوان شاه‌كليد ابتكاري خود براي حل معضل مسكن تهران ياد مي‌كند! اين در حالي است كه سابقه اين طرح به سال 1398 و دوره مديريت پيشين برمي‌گردد. طرحي كه همان زمان هم با وجودي كه شهرداري بارها اعلام كرده بود به زودي اجرايي خواهد شد اما هيچگاه عملياتي نشد! اين‌بار نيز اين طرح با مخالفت صريح شوراي عالي شهرسازي با چالشي جديد مواجه شده است چرا كه دو اصل مهم در اين مصوبه، كاملا خلاف طرح تفصيلي تهران به عنوان سوگندنامه ساخت و ساز در پايتخت است.
يكي از اين تخلفات به سطح تراكم مصوب در اين طرح برمي‌گردد. براساس طرح تفصيلي به عنوان سند بالادست شهرداري، ساختوساز در زمين‌‌هاي 50 تا 150مترمربعي مشروط بر اينكه عرض معبر حداقل 6 متر باشد، فقط سه طبقه تعريف شده است، اين در حالي است كه با مصوبه جديد كميسيون ماده 5، در بافت فرسوده از اين پس امكان ساخت چهار طبقه در زمين‌‌هاي 50 تا 100مترمربعي فراهم شده است.
خط قرمز دومي نيز به تامين حداقل پاركينگ در ساختمان‌هاي مسكوني برمي‌گردد. برمبناي بندهاي كلي طرح تفصيلي براي ساخت بنا در زمين‌‌هاي كوچك بايد حداقل معادل نيمي از تعداد واحدها پاركينگ تامين شود. با اين حساب براي ساخت يك ساختمان چهار طبقه لازم است حداقل 2 واحد پاركينگ پيشبيني شود تا امكان صدور مجوز ساخت داشته باشد، ولي كميسيون ماده پنج درباره بافت فرسوده اين خط قرمز را پاك و ضوابط را ناديده گرفته و مصوب كرده است كه ساخت حداقل يك واحد پاركينگ براي ساختوساز چهار طبقه در زمين‌‌هاي 50 تا 100مترمربعي كافي است!
اين مصوبه اما همانطور كه پيشبيني مي‌شد با مخالفت صريح شوراي عالي شهرسازي و معماري مواجه شد. اين دبيرخانه دو اشكال اساسي به اين مصوبه گرفته است. اول اينكه به گفته اين دبيرخانه با توجه به اينكه حدود چهارهزار و 400 هكتار مساحت تهران را بافت‌هاي فرسوده آن تشكيل مي‌دهد، ساختوساز خانه‌هاي 30 متري مسلما تراز جمعيت‌پذيري در پايتخت را برهم خواهد زد و مسوولان را براي تامين زيرساخت‌هاي لازم شهري با مشكل مواجه خواهد كرد. دوم اينكه اين طرح در صورتي قابل اجرا خواهد بود كه براي ايجاد توازن در سقف جمعيت‌پذيري، همزمان با افزايش تراكم در خانه‌هاي 30 متري، از سقف مجاز تراكم سازه‌ها در شمال شهر كاسته شود.
با اين حال شهرداري تهران همچنان در قبال موضع‌گيري شوراي عالي شهرسازي و حتي خود مصوبه كميسيون ماده پنج روزه سكوت گرفته است! معاونت شهرسازي شهرداري با اين استدلال كه آقاي معاون سرشان شلوغ است، تلاش مي‌كند از زير بار پاسخگويي و اظهارنظر در اين زمينه شانه خالي كند و سازمان زيباسازي كه رياست آن، عهده‌دار اردوگاه جهادي مسكن‌سازي در تهران است نيز با اين استدلال كه طرح ياد شده در حيطه وظايف آنها نيست، حاضر به ورود به چالش پيش‌آمده نيست!
اين مصوبه كه استارت آن در شهرداري دوره گذشته زده شده و به خاطر برخي مخالفت‌ها عملا اجرايي نشده بود حالا مجددا با همان عنوان و اين‌بار به عنوان يكي از دستاوردهاي ابتكاري شهرداري دوره جديد مطرح شده است! طرحي كه گرچه برخي از مسوولان و كارشناسان معتقد و مدعي‌اند كه مي‌تواند تا حدودي گره‌گشاي ساخت و ساز در تهران باشد اما، در عين حال مصوبه‌اي غيرقانوني است كه به نظر مي‌رسد بعيد باشد كه نهادهاي بالادست دولتي به سادگي زير بار آن بروند چرا كه اجراي آن عوارض جبران‌ناپذيري را براي پايتخت به همراه خواهد داشت. درست مانند زمان شهرداري كرباسچي كه رويكرد شهرداري از افقي‌سازي به عمودي‌سازي و بلندمرتبه‌سازي تغيير كرد. تغيير رويكردي كه بسياري از نابساماني‌هاي امروز تهران، حاصل همين تصميم است.