«اعتماد» آخرين اخبار مرتبط با تحولات دولت سيزدهم را بررسي مي‌كند
سهم‌خواهي اصولگرايان از كابينه
مهدي بيك‌اوغلي
«موسم تغييرات در كابينه از راه رسيده است؟» اين پرسش يكي از مهم‌ترين ابهاماتي است كه اين روزها و با پايان گرفتن نخستين سال فعاليت‌هاي دولت سيزدهم در محافل سياسي و رسانه‌اي مطرح است. از يك طرف با پايان يافتن مهلت سه ماهه سرپرستي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي و ضرورت معرفي وزير كار به مجلس و از سوي ديگر، احتمالاتي كه در خصوص معرفي وزير بازرگاني (پس از تفكيك وزارت صمت) مطرح مي‌شود، حضور افراد جديد در اين 2 وزارتخانه را ضروري مي‌سازد. چهره‌هايي چون بذرپاش، محمد عباسي و شمس‌الدين حسيني به عنوان نامزدهاي كسب كرسي وزارت كار در برخي رسانه‌ها مطرح شده‌اند. اين در حالي است كه سخنگوي دولت با صراحت هر نوع تغيير احتمالي در كابينه را تكذيب كرده و اصرار دارد دولت با همان تركيب ابتدايي به مسير خود ادامه مي‌دهد.
برخلاف اين ديدگاه دولتي‌ها، نمايندگان مجلس از هماهنگي اهالي بهارستان با رييس‌جمهوري براي تغيير در برخي وزارتخانه‌ها خبر مي‌دهند. نمونه اين اظهارات را علي بابايي‌كارنامه، نماينده مردم ساري روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران پارلماني داشت، زماني كه از قول رييس‌جمهوري براي تغيير وزير صمت خبر مي‌دهد. جالب اينجاست كه بيشتر انتقادات در خصوص عملكرد كابينه از سوي اصولگرايان مطرح مي‌شود، چهره‌هايي چون محمدرضا باهنر، اسداله بادامچيان، احمد توكلي و كنعاني‌مقدم از جمله نام‌هايي در اردوگاه اصولگرايان سنتي هستند كه نسبت به تركيب كابينه انتقادات جدي را مطرح و ضرورت تغيير در آن را لاجرم ارزيابي مي‌كنند.
گزينه‌هاي تغيير در كابينه سيزدهم كدامند؟
پس از وزارتخانه‌هاي «كار» و «بازرگاني»، ديگر وزارتخانه‌اي كه بيشترين زمزمه‌هاي تغيير در خصوص آن مطرح است، وزارت «راه و شهرسازي» است. حوزه‌اي كه برخي جريانات نزديك به دولت معتقدند با توجه اينكه هنوز نتوانسته وعده رييس‌جمهوري براي ساخت يك ميليون مسكن سالانه را محقق و ثبات لازم را در حوزه مسكن اجاره‌اي ايجاد كند، مستعد تغيير و حضور چهره‌هاي تازه است. اين احتمال پس از انتشار خبر بيماري رستم قاسمي از يك طرف و ماجراي دستگيري يكي از نزديكان وي، جدي‌تر از هر زمان ديگري مطرح است. وزارتخانه مستعد بعدي براي تغيير، وزارت صمت است. به اعتقاد بسياري از نمايندگان، فاطمي‌امين نتوانسته عملكرد مناسبي در بخش‌هايي چون بازار خودرو، فولاد، جهش توليد، معادن، حوزه بازرگاني و...داشته باشد، بنابراين بايد جاي خود را به فرد كارآمدتري بدهد. نمايندگان براي عملياتي كردن اين خواسته، بارها برگه استيضاح فاطمي‌امين را امضا كردند. پروسه‌اي كه بر اساس اعلام عضو كميسيون اجتماعي مجلس فعلا با درخواست رييس‌جمهوري مسكوت باقي مانده تا در ادامه تغييرات لازم در آن لحاظ شود. علي بابايي، نماينده مردم ساري در مجلس در پاسخ به اين پرسش كه شما از جمله نمايندگان حامي استيضاح وزير صمت بوديد، چرا اين استيضاح به سرانجام نرسيد؟ خاطرنشان كرد: «رييس‌جمهور از رييس مجلس درخواست كرد كه به شرطي كه شما وزير صمت را استيضاح نكنيد، من اين كار را مي‌كنم، رييسي گفت كه من تا شهريورماه دو وزير جديد در دو وزارتخانه انتصاب مي‌كنم.» اظهاراتي كه نشان مي‌دهد، رييس‌جمهور قول تغيير در اين وزارتخانه كليدي را به نمايندگان داده است. اما گمانه‌زني‌ها در خصوص فرد جايگزين در وزارت صمت، حول محور نام‌هايي چون احسان خاندوزي و بذرپاش مي‌گردد. براي وزارت اقتصاد نيز فرهاد رهبر همواره يكي از كانديداهاست. در كنار اين وزارتخانه‌ها، وزارت ورزش نيز يكي از محدوده‌هايي است كه نمايندگان تلاش براي تغيير در آن را در دستور كار قرار داده‌اند.
تاثير صف‌كشي‌هاي جناحي در تغييرات كابينه
با عبور از لايه‌هاي سطحي اخبار و روود به لايه‌هاي عميق‌تر به نظر مي‌رسد، بتوان ردپاي برخي جهت‌گيري‌هاي جناحي را در تغييرات احتمالي كابينه به عينه مشاهده كرد. اينجا هم تحولات حول محور تلاش‌هاي 2طيف اصلي اصولگرا براي به دست آوردن سهم افزون‌تر در كابينه است. اغلب وزارتخانه‌هايي كه در تيررس تغيير قرار دارند در حوزه‌هاي خارج از دسترس جبهه پايداري قرار دارند. وزارت اقتصاد، وزارت صمت، وزارت كار، وزارت راه و شهرسازي و...در زمره وزارتخانه‌هايي هستند كه طيف‌هاي نزديك به قاليباف سكان هدايت آنها را به دست گرفته‌اند.
پيگيري اكثريت قريب به اتفاق استيضاح‌ها نيز اين فرضيه را تقويت مي‌كند كه رويارويي اصلي براي تغيير در كابينه در واقع ميان نواصولگرايان و اعضاي جبهه پايداري جريان دارد. در اين ميان رفتارهاي راديكال جبهه پايداري در سهم‌خواهي بيشتر و خارج كردن نواصولگرايان از اثرگذاري در تركيب كابينه، نشان مي‌دهد كه بيشتر از هر زمان ديگري اين طيف به رويارويي نهايي خود نزديك مي‌شوند. مواجهه‌اي كه سكانس ابتدايي آن در جريان انتخابات مجلس دوازدهم و فينال آن را در جريان انتخابات رياست‌جمهوري 1404 خواهيم ديد. اما براي آگاهي از چند و چون ماجرا بايد ديد چهره‌هاي اصولگرا در اين زمينه چه نظر و ديدگاهي دارند.