طعم گس مهاجرت
فاطمه باباخاني
مهاجرت طعم گسي دارد، وقتي دوستي قصد مهاجرت دارد، وقتي ميگويد بعد از 20 سال كار كردن به جايي كه ميخواسته نرسيده، در حالي كه گروه ديگري با مهارت و تلاش كمتر به سرعت از او گذشتهاند و حالا بايد برايش تعيين تكليف كنند، اين گسي رو به تلخي ميرود. وقتي يكي ميگويد اين همه تلاش و كوشش و بعد نتيجه اينكه روز ديگر يوز ميرسد و آنها در بند، اوضاع بدتر ميشود. آنگاه كه ميگويد از تنهايي صحبت كردن در هجرت وقتي اينجا هم حس تنهايي ميكني توجيهي بيهوده براي ماندن است، زبان دوباره نميچرخد كه جمله بعدي را بگويي. حتي گفتن اينكه حضور و بودن تو در اين جامعه لازم است، بيهوده است، زيرا اگر جامعه لازمش داشت به كارش ميگرفت. اينكه بگويي حساب خيلي چيزها را بايد از هم جدا كرد، ممكن است در سطح مديران قدر تو ناشناخته است، اما ما ميدانيم تو چه زحمتي ميكشي باز افاقه نميكند وقتي يخچال خانه كه خراب ميشود، وقتي دندان ميپوسد، وقتي صدا از تلفن همراه به خوبي نميرسد و توان تعويض هيچ كدام به راحتي ممكن نيست. عبارت اينكه «بمان»، «بمان براي ما»، «بمان براي ايران» وقتي درگير سادهترين روزمرههاييم و تجربه زيستهمان محدود به بقا شده، ممكن است كليشهاي به نظر برسد و جملهاي شعارگونه كه بيش از آنكه تاثير داشته باشد به كمتر حرف زدن با گوينده منجر شود. ممكن است جواب دهد مگر نديدي در رسانه ملي به راحتي گفتند: «هر كسي نميخواد بگذارد و از اين كشور برود». در جواب نميشود گفت ما بايد بمانيم و نشان دهيم اين زمين از آن ما هم هست، وقتي آنچه با آن مواجه شده از دايره اختيارش بيرون است. اين روزها بارها مواجهيم با دوست يا دوستاني كه قصد مهاجرت و رفتن به جاي ديگري را دارند تا شايد بتوانند تجربه زيستهشان را افزايش دهند، آنها ميخواهند به آرامشي دست يابند كه اينجا نتوانستهاند به آن برسند و در نهايت در كار خود توفيقي داشته باشند. اغلب آنها ميدانند بايد در قامت يك مهاجر زندگي كنند، اينكه ممكن است مورد تبعيض قرار بگيرند اما باز ميروند زيرا آنچه اينجا با آن دست و پنجه نرم ميكنند نيز نوعي تبعيض است ضمن آنكه اخبار روزانه هر لحظه زندگيشان را تحت تاثير قرار ميدهد.
همين موضوع دورهميهاي خداحافظي را بار ديگر باب كرده، دورهميهايي كه خارخاري است در گلو، به خانه كه بازميگرديم در فكر اين هستيم كه تكهاي از پازل را از دست دادهايم. تكهاي كه باعث ميشود اين نقش و طرح هيچگاه كامل نشود.