برابر برزیل آب خوردن بودیم

تعداد کمی از مردم تصور می‌کردند تیم ملی والیبال ایران می‌تواند برزیل را در مرحله یک هشتم نهایی مسابقات قهرمانی جهان شکست بدهد. اما بخش عمده‌ای از دنبال‌کنندگان انتظار داشتند دست‌کم یک بازی رقابتی از والیبالیست‌های کشورمان مقابل برنده سه طلای المپیک ببینند. اتفاقی که در نهایت رخ نداد و ایران به آسانی در سه ست پیاپی بازی را به برزیل واگذار کرد و با ایستادن در رتبه نازل سیزدهم به کار خود در رقابت‌های قهرمانی جهان ۲۰۲۲ پایان داد. 
ایران مسابقات قهرمانی جهان را خوب شروع نکرد. فاصله بزرگی میان تیمی که دو ماه پیش در لیگ ملت‌ها به میدان رفته بود با این تیم دیده می‌شد. در حالی که با اضافه شدن چند بازیکن مصدوم به نظر می‌رسید شرایط شاگردان عطایی باید بهتر شده باشد. برد نزدیک مقابل آرژانتین و گره خوردن کار برابر مصر ضعیف و شکست ناامیدکننده مقابل هلند، ایران را به برزیل رساند. هرچند نباید از برنامه‌ریزی و چینش عجیب جدول توسط فدراسیون جهانی والیبال هم چشم‌پوشی کرد. چینشی که آرژانتین رده سومی در گروه ایران را به قرعه آسان‌تری تا ایران رده دومی رساند! 
عطایی در بازی با برزیل با یک تغییر بزرگ تیم را وارد میدا ن‌کرد. بازی دادن به محمدجواد معنوی‌نژاد به جای شریفی و اسفندیار که به تناوب در ۳ بازی قبلی به کار گرفته شده بودند. معنوی‌نژاد که زمانی استعداد بزرگ والیبال ایران شناخته می‌شد و حتی در سنین پایین لژیونر شد بعد از مدت‌ها مصدومیت و نیمکت‌نشینی طبق ادعای کادر فنی با فرمی مناسب به رقابت‌های قهرمانی جهان رسید. او در سه بازی اول به کار گرفته نشد تا شاید در دور حذفی به عنوان یک سلاح مخفی وارد میدان شود. 
با وجود همه تدابیر کادر فنی همه ضعف‌های تیم در سه بازی نخست، در بازی با برزیل و مخصوصا در ست اول به چشم آمد. دریافت‌هایی که به پاسور نمی‌رسید،‌ انتخاب‌های اشتباه وادي،‌ دفاع‌ شدن‌های متوالی اسماعیل‌نژاد که تنها سایه‌ای از اسماعیل‌نژاد لیگ ملت‌ها را با خود به اسلوونی برده بود و خطای پرتعداد سرویس به راحتی برزیل را برنده ست اول دیدار کرد. آن هم با نتیجه سنگین ۲۵ بر ۱۷! در ست دوم با تغییراتی که عطایی به وجود آورد یعنی استفاده از صابر کاظمی در مقاطعی شرایط کمی بهتر شد اما اختلاف باز هم آنقدر زیاد بود که برزیل در اواخر ست حتی با وجود شل گرفتن بازی ۲۵ بر ۲۲ به برتری دست پیدا کرد. 
ست سوم جایی بود که عطایی هرآنچه در چنته داشت رو کرد. اسفنديار را به جای معنوی‌نژاد و صابر کاظمی را به صورت کامل به جای اسماعیل‌نژاد به میدان فرستاد. همین ‌طور محمدجواد کریمی را در خط پاسور به کار گرفت. ایران در این ست عملکردی پایاپای با حریف داشت و در امتیازات ابتدایی ۳ پوئن جلو افتاد ولی مثل بازی‌های قبل نتوانست برتری‌اش را نگه دارد و برزیل با جبران امتیازات کار را به پوئن‌های نهایی کشاند. در حالی که دو تیم در امتیاز ۲۳ برابر بودند یک حمله و یک امتیاز سرویس از  رزنده تیر خلاص را به تیم ملی والیبال ایران شلیک کرد. 
همان‌ طور که گفته شد چندان انتظار نمی‌رفت ایران بتواند برزیل مدعی را شکست دهد اما دست‌کم همه منتظر بودند سروقامتان کشورمان بتوانند حریف را به زحمت بیندازند. با این حال بچه‌های تیم ملی آنقدر ناامید کننده کار کردند که چنین مسابقه‌ای در چنین سطحی تنها ۸۰ دقیقه به طول انجامید. اظهار نظر مربیان و بازیکنان تیم ملی برزیل بعد از مسابقه هم نشان می‌دهد که آنها فکر نمی‌کردند به این راحتی برنده بازی شوند. رزنده کاپیتان برزیل گفت دریافت‌های اول ایران مثل همیشه نبود و لئال از عدم تمرکز بچه‌های ایران در ست اول گفت. 
یکی از نکات دردناک بازی ایران و برزیل این بود که مهاجمان تیم ملی نمی‌توانستند در حملات نخست توپ را به امتیاز تبدیل کنند. از آن بدتر اینکه در طول سه ست بازیکنان قدرتی ایران برای تعداد دفعات بسیار معدودی توانستند توپ را روی زمین برزیل بخوابانند. بیشتر امتیازات ایران در حمله یا از طریق برخورد توپ به دست دفاع روی تور برزیل به دست آمد یا از طریق دریافت ناقص. عجیب آنکه در تمام طول مسابقات عطایی اصرار داشت حتما یکی از مهاجمان قدرتی تیم ملی چپ دست باشد. در حالی که وقتی هر دو مهاجم چپ دست تیم کارایی مناسبی نداشتند، می‌شد به سیاق چندین سال قبل از دو بازیکن راست دست بهره برد و تا حدی برزیلی‌ها را هم گیج کرد. تمام این وضعیت تبدیل به یک فشار روانی روی ملی‌پوشان شد و روحیه آنها را تا حد زیادی پایین آورد. در سمت مقابل برزیلی‌ها را مصمم‌تر کرد تا با تمام توان کار را یکسره کنند. 
اینکه به فاصله دو ماه تیم ملی از یک شرایط آرمانی به یک شرایط نامساعد رسیده باید مورد بحث قرار بگیرد. اینکه آیا اضافه شدن بازیکنان جدید باعث این اتفاق شد یا اظهارات سیدمحمد موسوی در آخرین اردوی تیم ملی قبل از اعزام جو را به هم ریخت؟ آیا اشباع شدن برخی بازیکنانی که تا قبل از لیگ ملت‌ها چندان توی چشم نبودند و بعد از آن مسابقات نقل محافل شدند باعث افت‌شان شد یا تاکتیک‌های اشتباه بهروز عطایی نتوانست حداکثر کارایی را از بازیکنان بگیرد؟
بهروز عطایی پس از واگذاری نتیجه برابر برزیل در مرحله یک هشتم نهایی رقابت‌های قهرمانی مردان جهان اظهار کرد: «مسابقه بسیار سختی بود و با توجه به این که در مرحله حذفی قرار داشتیم، دو تیم تمام تلاش خود را به خرج دادند تا پیروز از زمین خارج شوند.»
وی ادامه داد: «بازیکنان ایران در ست اول مقداری تحت تاثیر حساسیت این دیدار قرار گرفتند و خیلی خوب شروع نکردند اما در ست‌های اول و دوم عملکرد قابل قبول‌تری داشتند. به هر حال حریف ما تیمی مانند برزیل با سابقه درخشان بود که با قدرت بازی کرد و با استفاده از نقاط ضعف ما امتیاز گرفت. در برخی مواقع از بازی در کار تهاجمی و تدافعی خوب عمل نکردیم اما برزیل بازی خوبی داشت و مستحق این پیروزی بود.»
عطایی افزود: «باختیم و داستان قهرمانی جهان برای ما به پایان رسید اما مدل برگزاری مسابقات مورد اعتراض بسیاری از تیم‌ها و مربیان قرار گرفت. ژاپن، صربستان و ایران حذف شدند اتفاقی که شاید برای امریکا یا فرانسه هم رخ می‌داد. در گروه ما تیمی که سوم شد به واسطه مدل چینش تیم‌های رنکینگ از یک تا 16 به آسان‌ترین رقیب خورد. اگر قرار به انتخاب میان تیم‌هایی بود که با آنها بازی کردیم شاید صربستان را انتخاب می‌کردیم.»
سرمربی تیم ملی در ادامه اظهار کرد: «این موضوع بر جریان مسابقات اثر نامطلوب گذاشت. امریکا در مرحله یک چهارم دوباره به لهستان خورد تیمی که در گروه مقدماتی هم بازی داشتند و ممکن است با دو باخت برابر یک تیم از گردونه رقابت‌ها حذف شود. این نشان می‌دهد برنامه این مسابقات خیلی دقیق و کارشناسی شده نیست. ایران هم از این قاعده مستثنی نبود. مسابقه خیلی سختی را گذراندیم و امیدوارم در آینده والیبال ما با کار بیشتر به شرایط بسیار ایده‌آل‌تری برسد.»