توافق مرزي اسراييل و لبنان احتمالا تا آخر هفته جاري اعلام مي‌شود
كاريش براي تل‌آويو، قانا براي بيروت
شهاب شهسواري
رييس‌جمهور لبنان، ميشل عون اعلام كرده است كه دولت لبنان بعد از بررسي تازه‌ترين پيشنهاد ميانجي امريكايي براي تعيين خطوط مرزي لبنان با آب‌هاي تحت سلطه رژيم اسراييل در جلسه سران قوا به آن پاسخ خواهد داد. براساس جزيياتي كه رسانه‌ها از تازه‌ترين پيشنهاد ميانجي امريكايي منتشر كرده‌اند، درحالي كه تمامي ميدان گازي كاريش به اسراييل واگذار شده است، ميدان گازي بزرگ‌تر قانا كه هنوز بهره‌برداري از آن آغاز نشده است كامل در حاكميت لبنان در مي‌آيد، اما بخشي از درآمدهاي اين ميدان گازي پس از بهره‌برداري به اسراييل خواهد رسيد. درحالي كه دولت پيشبرد امور در اسراييل و لبنان هر دو از اين پيشنهاد استقبال كرده‌اند، احتمال انجام توافق در تل‌آويو باعث جنجال بزرگي شده است. بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير پيشين و رهبر اپوزيسيون اسراييل به تندي از توافق احتمالي انتقاد كرده است و آن را واگذاري منابع گازي اسراييل به حزب‌الله لبنان توصيف كرده است. تازه‌ترين پيشنهاد امريكا براي حل و فصل مناقشه‌هاي مرزي در درياي مديترانه ميان لبنان و اسراييل، هفته گذشته از سوي آموس هوچستاين، ميانجي امريكايي مذاكرات غيرمستقيم تعيين حدود مرزي به بيروت تحويل شد. عصر ديروز، سران قواي لبنان، ميشل عون، رييس‌جمهور، نبيه بري، رييس پارلمان و نجيب ميقاتي، نخست‌وزير پيشبرد امور، جلسه‌اي براي بررسي اين طرح پيشنهادي برگزار كردند. پيش از اين نبيه بري از پيشنهاد جديد ميانجي امريكايي استقبال كرده بود.
ميشل عون با انتشار پيامي در توييتر، ضمن اعلام خبر برگزاري نشست مذكور تاكيد كرده است كه قرار نيست «هيچ مشاركتي با طرف اسراييلي» انجام شود. نجيب ميقاتي، نخست‌وزير پيشبرد امور لبنان، در بيانيه‌اي بعد از شركت در جلسه سران قوا در كاخ بعبدا تاكيد كرد: «ما برخي نظرات درخصوص توافق داشتيم و كميته فني اين نظرات را قبول كرد. ما پاسخ خود را به ميانجي امريكايي آموس هوچستاين داديم.» به گزارش النشره ميقاتي تاكيد كرد: «ستون‌هاي اساسي كه ما در توافق مي‌خواهيم وجود دارد. توافق تعيين حدود مرزي و موضع واحد لبنان در مسير درستي قرار دارد.» به گفته الياس بوصعب، مذاكره‌كننده لبناني، انتظار مي‌رود كه پاسخ لبنان امروز به آموس هوچستاين، ميانجي امريكايي واگذار شود تا او پاسخ را به طرف ديگر برساند.
علي‌رغم جنجال در تل‌آويو درخصوص تازه‌ترين پيشنهاد، هنوز لبناني‌ها موافقت كامل خود را اعلام نكرده‌اند و الياس بوصعب، نماينده مذاكره‌كننده لبنان و معاون رييس پارلمان لبنان در جلسه‌اي در پارلمان اين كشور گفته است كه احتمالا لبنان پيشنهادهاي اصلاحي به اين پيشنهاد تازه ارايه خواهد داد. به گفته وي در پيشنهاد جديد لبنان حاكميت كامل بر ميدان گازي قانا را دراختيار خواهد داشت. پيشنهاد ۱۰ صفحه‌اي جديد ميانجي امريكايي هنوز نه ازسوي لبناني‌ها و نه از طرف اسراييلي‌ها فاش نشده است، با اين حال بوصعب مي‌گويد كه «جزييات مهم است.» گمانه‌زني‌هايي در مورد پيشنهاد جديد منتشر شده است كه علاوه بر واگذاري كل ميدان گازي كاريش به اسراييل، ميدان گازي قانا نيز گرچه تحت حاكميت كامل لبنان قرار مي‌گيرد و توسط لبنان مورد بهره‌برداري قرار خواهد گرفت، اما بخشي از درآمدهاي فروش گاز آن به اسراييل واگذار مي‌شود. براساس برخي گمانه‌زني‌ها قرار است كمپاني توتال انرژي فرانسه مسووليت بهره‌برداري از ميدان گازي قانا را برعهده بگيرد. به نوشته رسانه‌هاي اسراييلي، ليور شيلات، دبيركل وزارت انرژي اسراييل، روز دوشنبه براي گفت‌وگو درخصوص پرونده ميدان قانا به پاريس سفر كرده است تا با مقام‌هاي كمپاني توتال مذاكره كند. به نوشته رويترز، كمپاني توتال انرژي حاضر به اظهارنظر در اين مورد نشده است. به گزارش خبرگزاري فارس، ميشل عون، رييس‌جمهور لبنان روز گذشته در ديدار با آنا گوگن، مدير بخش آفريقا و غرب آسيا در وزارت اروپا و امور خارجه فرانسه گفت كه در طول ماه‌هاي گذشته سعي شده است تا حقوق لبنان در آب‌هاي خود و فراهم كردن شرايط مناسب براي آغاز عمليات اكتشافي در ميادين نفتي و گازي واقع در منطقه اقتصادي با حضور شركت توتال فرانسه، تضمين شود. به نوشته روزنامه راي اليوم، رييس‌جمهور لبنان همچنين ابراز اميدواري كرد كه آغاز عمليات اكتشافي نفت در ميادين جنوبي آغازي مثبت و مثمرثمر در جهت رونق اقتصادي لبنان باشد.
رسانه‌هاي اسراييلي خبر داده‌اند كه دولت اين رژيم منتظر خواهد ماند تا پاسخ لبنان را دريافت كند، اما پيش‌بيني كرده است كه در جلسه كابينه روز پنجشنبه اين هفته، پيشنهاد تازه را به تصويب برساند. به نوشته رويترز، جلسه روز پنجشنبه كابينه هنوز رسما اعلام نشده است اما يك مقام ارشد اسراييلي به اين رسانه گفته است: «اگر آنها اصلاحاتي ارايه كنند كه كوچك و فني نباشد، ممكن است نتوانيم تا پنجشنبه توافق را نهايي كنيم.»
جنجال در تل‌آويو
درحالي كه كمتر از يك ماه به انتخابات پارلماني زودهنگام اسراييل باقي مانده است، اپوزيسيون اين رژيم به رهبري بنيامين نتانياهو به شدت از توافق احتمالي در مورد مرزهاي آبي لبنان و اسراييل ناراضي است. بنيامين نتانياهو ضمن انتقاد شديد از عملكرد دولت پيشبرد امور به رياست يايير لاپيد، پيشنهاد جديد را تحميل همه خواسته‌هاي حزب‌الله لبنان به اسراييل توصيف كرده است و تهديد كرده كه در صورت رسيدن به نخست‌وزير به چنين توافقي پايبند نخواهد بود. اعتراضات نتانياهو درحالي بيان مي‌شود كه گزارش‌ها از شكاف درون دولت لاپيد درخصوص طرح پيشنهادي جديد امريكا خبر مي‌دهند. روزنامه جروزالم پست در شماره ديروز خود فاش كرد كه اودي اديري، مديركل سابق وزارت انرژي رژيم صهيونيست و رييس تيم مذاكراتي اسراييل با لبنان درباره مناقشه بر سر آب‌هاي اقتصادي، هفته پيش و چند روز پيش از ارايه پيش‌نويس نهايي توافق در اين خصوص به بيروت از سوي «آموس هوچشتاين» ميانجيگر امريكايي استعفا كرده است. به گزارش فارس اين روزنامه نوشت: «اديري به دليل نااميدي از مديريت دفتر نخست‌وزيري [رژيم صهيونيست] در مذاكرات استعفا كرد، زيرا يايير لاپيد، نخست‌وزير از اين توافق در مقابل منتقدان آن دفاع مي‌كرد.»
همزمان با اين اختلاف‌ها بنيامين نتانياهو در ادامه انتقادهاي تند خود از توافق احتمالي بين لبنان و اسراييل گفته است: «يايير لاپيد نخست‌وزير اسراييل به طرز شرم‌آوري تسليم تهديدهاي حسن نصرالله دبيركل حزب‌الله شد. وي به حزب‌الله يك ميدان گازي عظيم كه متعلق به شما شهروندان اسراييلي است، داد.» نخست‌وزير سابق رژيم صهيونيستي افزود: «[لاپيد] اين كار را بدون بررسي در كنست و بدون برگزاري همه‌پرسي انجام مي‌دهد. لاپيد اختياراتي براي واگذاري اراضي داراي حاكميت به يك كشور دشمن و نيز تسليم دارايي‌هاي حاكميتي كه همه ما مالك آن هستيم، ندارد.» نتانياهو، در ادامه انتقادات شديداللحن از لاپيد، تاكيد كرد: «اگر توافق غيرقانوني ترسيم مرزها تصويب شد، ما مجبور نخواهيم بود كه به آن پايبند بمانيم. در اول نوامبر، ما با يك رهبري قدرتمند به اسراييل بازخواهيم گشت. رهبري با تجربه از امنيت همه ما حفاظت خواهد كرد.» الياس بوصعب، معاون رييس پارلمان لبنان در واكنش به اين اظهارنظر نتانياهو گفته است: «ما دشمن اسراييلي را به رسميت نمي‌شناسيم و با آنها وارد توافق نمي‌شويم اما [در صورت نقض توافق] راهكارهاي ديگري در دست داريم.» وي در ادامه به پشتيباني ملت، ارتش و مقاومت لبنان از موضع واحد دولت اشاره كرد.
روز يكشنبه نيز راديو كان اسراييل گزارش داده بود كه نتانياهو در گفت‌وگوهاي خصوصي به شدت به امريكا انتقاد مي‌كند و معتقد است كه دولت جو بايدن با ميانجي‌گري در پرونده مرزهاي آبي اسراييل و لبنان، عملا در حال دخالت در انتخابات ۱۰ آبان ماه اسراييل است.
يايير لاپيد، نخست‌وزير پيشبرد امور اسراييل روز گذشته در پاسخ به انتقادهاي نتانياهو گفته است: «مي‌فهمم كه چقدر درد مي‌كشي كه نتوانستي [در دوران نخست‌وزيري‌ات] به توافق برسي، اما منطقي نيست كه به كارزار تبليغاتي نصرالله بپيوندي.» لاپيد با اشاره به اينكه نتانياهو هنوز توافق را نديده است، تاكيد مي‌كند: «صددرصد نيازهاي امنيتي ما تامين شده است، صددرصد ميدان كاريش را گرفته‌ايم و حتي از درآمدهاي لبنان هم سهم داريم.» او در ادامه با طعنه خطاب به نتانياهو نوشته است: «چطور است كمي از دولتي كه فعال است و براي مردم اسراييل نتيجه‌بخش بود، تعريف كني؟» بني گانتز، وزير جنگ رژيم اسراييل نيز در پاسخ به نتانياهو گفت: «تو من را آزار نمي‌دهي، زيرا فقط اين ملاحظات سياسي غيرمسوولانه شما را پيش مي‌برد. ما به مراقبت مسوولانه از منافع سياسي، امنيتي و اقتصادي اسراييل ادامه خواهيم داد.»
يووال استاينيتز، وزير انرژي پيشين اسراييل از حزب ليكود هم از توافق جديد انتقاد كرده است و گفته است كه از اين توافق بهت‌زده شده است. اين مقام پيشين رژيم اسراييل مي‌گويد: «يك مناقشه بود، ما به يك خط اعتقاد داشتيم و لبنان به يك خط ديگر، سال ۲۰۱۲ امريكا پيشنهاد داد كه ۵۵درصد [از منطقه مورد مناقشه] به لبنان واگذار شود و ۴۵درصد به اسراييل، هر دو موافق بودند، اما نهايتا عقب كشيدند. اين چگونه مذاكره‌اي است كه آنها صددرصد بگيرند و ما صفر درصد؟ من ۶۰ به ۴۰ را مي‌فهمم، يك‌سوم و دوسوم را مي‌فهمم، اما ۱۰۰ به صفر؟ اين اشتباه است و سابقه‌اي خطرناك ايجاد مي‌كند.»
درحالي كه هواداران نتانياهو مي‌گويند كه دولت قصد دارد بدون برگزاري همه‌پرسي يا راي‌گيري در كنست، اين توافق را تصويب كند، در برابر بني گانتز، وزير جنگ رژيم مي‌گويد كه بعد از تمام شدن مذاكرات اين توافق به صورت كامل و شفاف در كنست به راي گذاشته خواهد شد. به گفته مقام‌هاي دولت پيشبرد امور لاپيد، جزييات توافق در طول مذاكرات قابل افشا نيست، اما بعد از آنكه توافق نهايي شد در كنست به راي گذاشته خواهد شد.