نگاهي به دو اثر انتقادي
در حوزه فلسفه اسلامي
نقد فلاسفه و عرفا
در موضوع «توحيد»
صدرا صدوقي
آيتالله ماجد كاظمي از علماي كاظمين و شاگرد مراجع و علماي بزرگ عراق از جمله آيات عظام سيد ابوالقاسم خويي، سيد عبد الاعلي سبزواري و شهيد سيد محمّد باقر صدر است كه پس از مهاجرت به ايران در شهر مقدس قم و در خوزستان به تدريس و تحقيق اهتمام نموده است. از وي آثار مختلفي به چاپ رسيده كه در اين مجال به معرفي دو اثر از اين آثار كه از سوي انتشارات «چتر دانش» منتشر شده است، ميپردازيم. آيتالله ماجدي از منتقدين جدي فلاسفه و اهل تصوف است.
نقد و تحليل آراي فلسفي
مولف اين اثر در مقدمه كتاب آورده است: «فلسفه به معناي خاص آن، همواره از چالشيترين علوم بشري بوده و هست، از دوران فلاسفه باستان گرفته تا دوران شكوفايي علوم اسلامي و تا زمان معاصر، تمامي فرقهها و نحلههاي فلسفي با وجود تفاوتها و تضادهاي گوناگون، همگي ادعاي كشف حقيقت كردهاند كه اين امر سبب شده تا محققان و پژوهشگران و جويندگان علم دانش همواره در پي يافتن صحيح و ناصحيح از ميان اين همه آرا و ادعا دچار ترديد و اختلاف شوند.» او تاكيد كرده است كه كتاب حاضر درصدد بر آمده تا با معرفي بخش عمدهاي از نظريات معروف و مشهور فلسفي، با روشي محققانه و به دور از تعصبات رايج، به نقد و تحليل آراي فلسفي و بيان سره از ناسره بپردازد.
مولف در اين اثر به صورت موستوفي به اهميت بحث «توحيد» و در اين موضوع به نقدِ تند فلاسفه، عرفا و متصوفه پرداخته است و ميگويد كه مساله توحيد از اهميت فوقالعادهاي برخوردار است و رستگاري انسان در گرو آن است، بر هر انسان آزاده و آگاهي لازم است تا به دور از تعصب و هواي نفس و با ديد باز به مطالعه و پژوهش در اين موضوع بپردازد. اهميت و ضرورت مساله از آن جهت بيشتر رخ مينمايد كه بدانيم فرقهها و دستههاي مختلف با محتواي متضاد از هم، هركدام با بيانهاي فريبنده در بحث توحيد، مدعياند كه ديدگاه و رايشان عين حق و حقيقت است! عجيبتر اينكه بسياري از اين فرقهها، اوهام و خرافات فلاسفه و صوفيانِ شرق و غرب و يونان باستان و هند هفتاد و دو ملت را به نام عقل و مذهب اهلبيت(ع) جا زدهاند و در عين حال ادعاي كشف و نوآوري در آراي فلسفي و عرفاني نيز دارند! به زعم مولف در مقابل اين نحلهاي انحرافي، علماي راستين مذهب اهلبيت(ع) به پيروي از امامان و حجج بر حق الهي و با تمسك به ريسمان عقل، كتاب خدا و علوم وحياني، با قلم و زبان خود، با شيوههايي دقيق علمي و مستدل، در هر زماني به دفاع از توحيد الهي و مبارزه با انحرافات فرقههاي ضاله پرداختهاند و در اين راه از جان، مال و آبروي خود گذشتند تا چراغ هدايت را روشن نگه دارند؛ هرچند كه فرقههاي ضاله عرفاني و فلسفي نور هدايت را برنتابند!
كتاب «نقد و تحليل آراي فلسفي» در شمارگان 500 نسخه و با قيمت 40 هزار تومان منتشر شده است.
توحيد فائق در معرفت خالق
اين كتاب با تحقيق و توضيح آيتالله ماجد كاظمي به زبان عربي و به صورت موجز و بليغ با موضوع خداشناسي و توحيد، اولينبار در خرمآباد در ۲۶ صفحه رقعي منتشر شد و چند بار در زمان حيات مولف آن (آيتالله سيد علي بهبهاني) به ضميمه كتابهاي ديگري به چاپ رسيد. مولف انگيزه تاليف را پاسخ دادن به درخواست مومنين در دفع شبهات طبيعيين و مخالفين توحيد خالص بيان كرده است و رساله را بر شش مرحله استوار ساخته؛ اثبات حدوث عالم و رد ازلي بودن و قدم آن، حتميت وجود صانع و مدبري كه واجب بالذات است و دارنده بودن تمام صفات كمال و عدم راهيابي هيچ نقصي در او، عينيت صفات با ذات او، توحيد او و راه نداشتن تعدد، عدم اشتراك وجود او با وجود ممكنات. روش مولف، بهرهگيري از مباحث عقلي براي تحليل مفاد اخبار رسيده از ائمه معصومين است و در بسياري موارد در نقدي صريح و شجاعانه آنچه را در برخي كتب فلسفي غرب و شرق در شمار بديهيات شمرده شده، نقد و رد كرده است؛ به عنوان نمونه بحث ماترياليستها بر پايه نظريات علوم طبيعي مانند فرضيه داروين را مردود، نظريه اصاله الوجود را فارغهالمحتوى و اشتراك الوجود و نيز سنخيت بين خالق و مخلوق را باطل اعلام كرده است! اين اثر تاليف آيتالله علي موسوي بهبهاني، از فقها و اصوليهاي شيعه است. وي در ۱۳۰۲يا ۱۳۰۳ قمري در بهبهان متولد شد و تحصيلاتش در بهبهان و نجف نزد اعاظم علما مانند صاحب كفايه و صاحب عروه بوده است.
هرچند بيشترين آموختههايش را مرهون سيدحسين كوه كمري بوده است. تاليف كتب و رسالههاي علمي متعدد فقهي، اصولي، كلامي و ادبي كه مصباحالهدايه في اثباتالولايه مشهورترين آنها است و خدمات اجتماعي گسترده و بيش از پنج دهه تدريس در نجف، كربلا، اهواز، رامهرمز، بهبهان و اصفهان از اقدمات اين مرجع تقليد خوزستاني است. كتاب «توحيد فائق در معرفت خالق» در شمارگان 500 نسخه و با قيمت 27 هزار تومان منتشر شده است.روزنامهنگار