نجفقلي حبيبي:
هنگامي كه بايد به گفت‌وگو اهميت مي‌داديم، به آن بي‌توجه بوديم
يك استاد دانشگاه گفت: زماني كه بايد گفت‌وگو مي‌كرديم، دست به چنين كاري نزديم. هنگامي كه بايد به گفت‌وگو و اهميت آن توجه مي‌كرديم، بي‌توجه بوديم. پيش‌تر از شرايط كنوني، گفت‌وگو كردن در دانشگاه بايد به راه مي‌افتاد. تصور نمي‌كنم كه گفت‌وگو در شرايط فعلي اثرگذار باشد؛ ما در شرايط بحراني به فكر گفت‌وگو هستيم؛ در حالي كه بايد در گذشته به آن فكر مي‌كرديم. تنها در صورتي مي‌توانيم بگوييم كه با گفت‌وگو مي‌توانيم اوضاع را بهبود ببخشيم كه بحران به پايان رسيده باشد.
نجفقلي حبيبي در گفت‌وگو با ايسنا، درباره ضرورت آزادي بيان در دانشگاه‌ها گفت: «خانه گفت‌وگو» از مصوبات قبلي شوراي عالي انقلاب فرهنگي با هدف ايجاد گفت‌وگو در دانشگاه‌ها بود. هدف از ايجاد خانه گفت‌وگو اين بود كه دانشگاهيان يعني اساتيد و دانشجويان بتوانند به صورت آزاد و منطقي حرف‌هاي‌شان را بيان كنند.
رييس اسبق دانشگاه علامه طباطبايي با بيان اينكه ساخت خانه گفت‌وگو محدود به يك مصوبه نبود، اظهار كرد: پيگيري‌هايي براي تحقق اين موضوع به عمل آمد. همچنين بودجه و تشكيلاتي از سوي وزارت علوم براي خانه گفت‌وگو در نظر گرفته شد. اما احداث خانه گفت‌وگو تنها روي كاغذ ماند و هيچ‌گاه وارد مرحله عملي نشد. اما شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تازگي اعلام كرده كه ايجاد خانه گفت‌وگو در دست اقدام است!
رييس اسبق دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران گفت: اگر براي گفت‌وگو كردن تصميم دارند، همان خانه قبلي را به معناي واقعي فعال كنند و اگر تصميم بر اين نيست كه به معناي واقعي فعال باشد، مصوبه ايجاد يك خانه جديد هيچ ضرورتي ندارد.
او با بيان اينكه گفت‌وگو داراي شرايط و ضوابط خاص است، تصريح كرد: تمام دانشگاهيان بايد بتوانند حرف‌هاي خود را مطرح كنند؛ نه اينكه تنها يك گروه خاص بتواند حرف‌هايش را مطرح‌كند. تمام اساتيد و دانشجويان حق دارند كه نظر خود را بيان كنند. محيط خانه گفت‌وگو بر مبناي گفت‌وگوي آزاد است؛ اهالي دانشگاه صاحب‌نظر هستند و مي‌توانند حرف‌هاي‌شان را بيان كنند.
حبيبي ادامه داد: بازهم تاكيد مي‌كنم گفت‌وگو بايد آزاد باشد و براي كساني كه سخن مي‌گويند مساله ايجاد نشود. تمام افراد بايد بتوانند با اطمينان خاطر سخنان خود را بيان كنند حتي اگر حرف باطل داشته باشند. اگر سخنان باطل شنيده شود، مي‌توان گوينده را آگاه ساخت. اين احتمال هم وجود دارد كه بخشي از حرف‌هاي مطرح‌شده باطل و بخشي ديگر بر حق باشد؛ بايد حرف حق را بپذيريم و دلايل باطل بودن را بيان‌كنيم.
اين استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: تمام افراد جامعه، مطالبي در ذهن دارند كه گاهي تبديل به مسائل بغرنج مي‌شود. هنگامي كه انسان‌ها با يكديگر گفت‌وگو مي‌كنند به ماهيت و وراي يك مساله مي‌رسند. در اين شرايط است كه «بود» و «نبود» يك موضوع را درك مي‌كنند. دانشجويان، يك قشر خاص جامعه هستند. آنها جوان و بانشاط هستند و جزو سرمايه ملي به حساب مي‌آيند. هرچه بيشتر بر مسائلي مانند گفت‌وگو سرمايه‌گذاري‌كنيم و در كانون توجه قرار دهيم، بيشتر به نفع مملكت است. در چنين شرايطي است كه ذهن جوانان براي تشخيص و تمييزدادن حرف‌هاي درست و نادرست از يكديگر آماده مي‌شود. هنگامي كه بتوانيم حرف‌هاي درست و نادرست را تشخيص دهيم، جامعه هم در يك مسير منطقي قرار مي‌گيرد.
حبيبي با بيان اينكه شرط اول كرسي‌هاي آزادانديشي، آزادي پس از بيان است، تصريح كرد: شرايط نبايد به نحوي باشد كه يك شخص پس از اينكه نظرش را اظهار كرد، مواخذه شود. اگر كسي به خاطر مطرح كردن اظهاراتش مواخذه شد، كرسي آزادانديشي از معنا و مفهوم تهي مي‌شود زيرا هدف از كرسي آزادانديشي اين است كه دو طرف بتوانند حرف‌هاي‌شان را بزنند و پاسخ خود را دريافت كنند.
او ادامه داد: اگر يك كدام از دو طرف، پاسخي براي گفتن نداشت، حق ندارد كه گوينده را مواخذه كند. زيرا مواخذه در كرسي آزادانديشي جايگاهي ندارد و فقط مولفه‌هايي مانند مباحثه، استدلال و منطق بايد در كانون توجه قرار گيرد. اگر كسي پاسخ منطقي براي يك اظهارنظر نداشته باشد، به خودي خود در مناظره و مباحثه محكوم مي‌شود كه به نوعي مواخذه است. كرسي آزادانديشي به منظور آزادانه حرف‌زدن و پيشنهاد مطرح كردن است. شنيدن حرف‌هاي دانشگاهيان به مسوولان كمك مي‌كند كه درباره ضعف‌ها و خطاهاي‌شان آگاه شوند و در جهت بهبود آنها گام بردارند.
رييس اسبق دانشگاه علامه طباطبايي گفت: بايد با آهنگ جوانان حركت كنيم. دانشجويان انتقادات و ايراداتي مطرح مي‌كنند و بايد به مطالبي كه مطرح مي‌كنند، پاسخ داد. درگير شدن و شاخ و شانه كشيدن براي جوانان تاكنون اثرگذار نبوده و در آينده هم پاسخگوي حل مشكلات نخواهد بود.