زنان و اشتغال غيررسمي در شهر
با كاهش ۰.۱ درصدي از ۹.۸ به ۹.۷ درصد رسيده است. اين مهم بيانگر كاهش اين نوع فرصت‌هاي شغلي است. بخش ديگري از اين گزارش حوزه بازار كار نشان مي‌دهد كه جمعيت مردان شاغل در بخش كارهاي غيررسمي در سه‌ماهه ابتدايي سال ۱۴۰۱ به ميزان ۱۰.۵ درصد عنوان شده است كه در مقايسه با فصل بهار در سال قبل كاهش ۰.۳ درصدي را ثبت كرده است و جمعيت زنان شاغل نيز در بهار سال جاري نيز بر خلاف اشتغال ناقص در بين مردان با رشد ۰.۷ درصدي از ۴.۳ به ۵ ارتقا يافته است. (همان) اين مساله، بيانگر آن است كه فرصت‌هاي اشتغال غيررسمي به دليل ناكافي بودن فرصت‌هاي شغلي رسمي براي زنان در حال گسترش هستند.(2) لذا با نگاهي دوباره به اشتغال غيررسمي يعني همان شغلي كه ساعت كاري كمتر از 11 ساعت در هفته است و ناامن و دوام‌دار نيست و درآمد ناكافي و مقطعي دارد، مشخص مي‌شود كه زنان چگونه در اين عرصه فعاليت مي‌كنند!؟ اين مهم داراي دو بخش است، نخست درخواست شغلي فزاينده زنان براي اشتغال و دوم محدود بودن فرصت‌هاي شغلي براي آنان كه زنان را به سوي مشاغل غيررسمي هدايت مي‌كند. نا كارآمدي سيستم مديريت اشتغال در كشور منجر به بروز مشكلات متعددي براي تامين هزينه خانوار اعم از شخصي و جمعي شده است و اين مهم بستري براي توسعه بازار مشاغل غير رسمي براي زنان در شهرها شده است. با توجه به تلاش زنان براي كارآفريني و ورود آنها به عرصه فضاي مجازي براي فروش محصولات و خدمات و به بن‌بست رسيدن اين مهم با مسدود‌سازي فضاي مجازي به نظر مي‌رسد، بايد شاهد حضور بيشتر زنان در عرصه دستفروشي و حضور در خيابان براي محصولات آنها باشيم و شعله مشاغل غير رسمي بيشتر و بيشتر فروزان مي‌شود! و دغدغه ناكافي بودن تسهيلات خدمات اشتغال روزبه روز كاهش مي‌يابد، چرا كه زنان شغل را نياز امروز خود مي‌دانند! عدم تصميم‌گيري متناسب نسبت به فضايي كه بيش از 10 ميليون نفر از آن براي خود شغلي دست و پا كرده‌اند كه بخش بزرگي از آن زن هستند يا بهره مندان از آن زنان هستند؛ منجر به نوعي اختلال در مشاركت اقتصادي اجتماعي زنان شده است! به موجب گزارش مركز برنامه‌ريزي راهبردي وزارت كار، در سال ۱۳۹۸ سهم جمعيت شاغل كشور از اشتغال رسمي ۴۰.۷ درصد و از اشتغال غيررسمي ۵۹.۲ درصد بوده است. اين آمار به تفكيك جنسيت حكايت از آن دارد كه ۴۱.۶ درصد شاغلان بخش رسمي را مردان و ۳۶.۶ درصد را زنان تشكيل مي‌دهند اما در بخش غيررسمي، زنان با ۶۳.۴ درصد بيشترين درصد شاغلان غيررسمي هستند (3). اين مطالعه كه مربوط به سال 99 است و هنوز تحولات اقتصادي به معناي ديگر جراحي اقتصادي درايران شكل نگرفته بود! لذا رقم‌هاي ذكر شده را با درصدي بسيار بيشتر بايد مورد توحه قرار داد و ظاهرا زنان بيشترين سهم را دراين بازار غير رسمي اشتغال دارند و لذا بيشترين عدم برخورداري از تسهيلات شغلي نظير بيمه و .... براي آنها ديده مي‌شود و اين يعني فقر بيشتر و سلامت در خطر براي زنان! بازار غيررسمي اشتغال نوعي كار با حداقل مزد است كه روز به روز بيشتر در عرصه اشتغال جا خوش مي‌كند و زنان دراين بازار ظاهرا حرف اول را مي‌زنند و اين به نوعي نگراني‌هاي شغلي بدون تسهيلات را بيشتر و بيشتر مي‌كند در حالي كه زنان خانه‌دار در قالب پوشش بيمه‌اي در دستور كار دولت است كار غيررسمي تجربه زيسته زنان شهري شده است!! و فرصت‌هاي محدود شغلي ناشي از فضاي مجازي نيز براي آنها به بن‌بست رسيده است! در اينجا نقش نهادهاي اقتصادي و حمايتي و تصميم‌گير بدون پاسخگويي به روشني قابل مشاهده است!
1- https: //www.toseeirani.ir/
2- https: //www.atiyeonline.ir/news/
3- https: //kartaban.com