روايت حسين اميرعبداللهيان
از همكاري نظامي تهران- مسكو:
تعداد معدودي پهپاد ماه‌ها قبل از جنگ اوكراين در اختيار روسيه گذاشتيم
گروه ديپلماسي
نخستين نشست هماهنگ‌كنندگان ملي گروه دوستان دفاع از منشور ملل متحد در سطح معاونان وزراي خارجه كشورهاي عضو، پيش از ظهر ديروز با سخنراني افتتاحيه حسين اميرعبداللهيان وزير امور خارجه در محل دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امور خارجه برگزار شد.
گروه دوستان منشور ملل متحد در سال ۲۰۲۱ با هدف حفظ، ارتقا و دفاع از تفوق و اعتبار منشور سازمان ملل با مشاركت ۱۹ كشور از جمله جمهوري اسلامي ايران تشكيل شد. الجزاير، آنگولا، بلاروس، بوليوي، كامبوج، چين، كوبا، كره شمالي، گينه استوايي، اريتره، جمهوري اسلامي ايران، لائوس، نيكاراگوئه، دولت فلسطين، روسيه، سنت وينسنت و گرنادين، سوريه، ونزوئلا و زيمبابوه اعضاي اين گروه را تشكيل مي‌دهند. از جمله اهداف تشكيل اين گروه ارتقاي حقوق بين‌الملل و منشور ملل متحد، هماهنگي در زمينه ابتكارات مشترك به منظور تقويت احترام به اهداف و اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد و نيز ارزش‌هاي گفت‌وگو، مدارا، همبستگي و همزيستي مسالمت‌آميز بين ملت‌هاست.
سرگئي ورشينين معاون وزير خارجه فدراسيون روسيه، اليو رودريگرز معاون وزير خارجه كوبا، محمد لشتر وزير مشاور رييس‌جمهور در امور خاورميانه، آفريقا و كشورهاي عربي، كارلوس رون مارتينز معاون وزير خارجه و معاون رييس نمايندگي اين كشور در سازمان ملل در نيويورك، معاون وزير خارجه سوريه، فرستاده ويژه در امور امنيت بين‌الملل الجزاير، معاون وزير امور خارجه زيمبابوه و نماينده دائم اريتره در سازمان ملل از جمله حاضران در اين نشست هستند. دولت فلسطين، چين، كره شمالي، بلاروس و بوليوي هم در سطح سفير در نشست يك روزه تهران حضور داشتند.
تهران در روزهايي ميزبان يك نشست سياسي است كه ناآرامي‌هاي داخلي همچنان جسته و گريخته ادامه دارد و همزمان فشار خارجي بر ايران چه در حوزه ادعايي نقض حقوق بشر چه فرجام برجام و رابطه پرحاشيه جمهوري اسلامي ايران و فدراسيون روسيه ادامه دارد. روز گذشته سخنان حسين اميرعبداللهيان در حاشيه نشست رسمي و در جمع خبرنگاران بلافاصله به بمب خبري در رسانه‌هاي داخلي و خارجي تبديل شد. جمهوري اسلامي ايران در دو ماه اخير از سوي مقام‌هاي امريكايي و برخي مقام‌هاي كشورهاي اروپايي به علاوه رييس‌جمهور اوكراين متهم به همكاري نظامي با روسيه در حمله پهپادي به مناطقي از اوكراين شده است. رويكرد ايران در پاسخ به اين اتهام در چند هفته اخير تغييرات شكلي داشته است. ايران ابتدا به ساكن موضع‌گيري خاصي در اين باره نكرده و ابراهيم رييسي، رييس‌جمهور در سخناني با تاييد وجود همكاري نظامي ميان ايران و روسيه اعلام كرد كه اين همكاري فروش سلاح و تجهيزات به روسيه در مقطع جنگ اوكراين را شامل نمي‌شود. چندي پس از اين موضع‌گيري همزمان با سخنان صريح رييس‌جمهور اوكراين در متهم كردن تهران به كشتن شهروندان غيرنظامي در اين كشور، «اعتماد» در نشست خبري با ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت خارجه از او درباره اين ادعا و برنامه تهران براي بررسي مشترك اين موضوع با اوكراين و مقابله با اين فضاسازي سوال كرد كه سخنگوي وزارت خارجه به پاسخ كوتاه بسنده كرده و گفت: «شما پاسخ‌هاي قبلي ما را نخوانديد، اتهام را رد مي‌كنيم. ما يك طرف جنگ اوكراين نيستيم.»
با بالا گرفتن پرونده متهم كردن تهران به همكاري با مسكو در جنگ اوكراين و تهديد امريكا و برخي كشورهاي اروپايي به برخورد با اين موضوع در شوراي امنيت سازمان ملل متحد، وزارت خارجه تصميم گرفت با اتخاذ رويكرد مشخص‌تر و عملگرايانه مانع از هزينه‌سازي براي ايران شود. در چنين شرايطي بود كه حسين اميرعبداللهيان، وزير خارجه در سخناني اعلام كرد كه مسكو مي‌گويد تجهيزات استفاده شده در جنگ عليه اوكراين روسي است . ايران نيز هيچ سلاحي را به روسيه براي استفاده در جنگ اوكراين نداده است. ما از طريق مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا اعلام آمادگي كرده‌ايم تا در نشستي ميان تيمي فني از ايران و اوكراين، چنانچه سندي در مورد استفاده از پهپادهاي ايراني عليه اوكراين وجود دارد، ارايه شود و اگر اين موضوع در آن نشست مسجل شود، ما نسبت به اين موضوع بي‌تفاوت نخواهيم بود.
با وجود اين موضع‌گيري وزير خارجه، تلاش ايالات متحده براي بهره‌برداري حداكثري از طرح اين اتهام و حتي مرتبط كردن آن با قطعنامه 2231 مصوب 2015 ادامه داشت. در تازه‌ترين اين موارد «آنتوني بلينكن»، وزير امور خارجه امريكا روز جمعه همزمان با اشاره به اينكه واشنگتن به كمك‌هاي نظامي به اوكراين از جمله سامانه‌هاي پدافند هوايي ادامه خواهد داد، بار ديگر ادعاي كمك تسليحاتي ايران به روسيه را تكرار كرده و گفت: تحريم‌هاي بيشتري عليه ايران به دليل حمايت نظامي از روسيه اعمال خواهيم كرد.پس از او رابرت مالي، نماينده ويژه امريكا در امور ايران شامگاه جمعه بار ديگر به تكرار ادعاها در اين باره پرداخت و در توييتر نوشت: «رژيم ايران اين موضوع را رد مي‌كند، اما شواهد آشكار است: پهپادهايي كه به روسيه فروخته‌اند عليه غيرنظاميان اوكراين استفاده مي‌شوند. شايد رهبران ايران مي‌پنداشتند كه مي‌تواننند از عواقب كمك مخفيانه به تجاوزات وحشيانه روسيه فرار كنند، اما نتوانستند.»
مجموع اين موضع‌گيري‌ها باعث شد تا حسين اميرعبداللهيان در حاشيه نشست روز گذشته بار ديگر پاسخ تهران را به اين اتهام‌ها تكرار كند. پاسخي كه برخي آن را متفاوت با پاسخ‌هاي پيشين ايران در اين رابطه مي‌دانند.
به گزارش خبرگزاري فارس، وزير خارجه كه ساعتي پس از اين اظهارنظر ديداري با سرگئي ورشينين، معاون وزير خارجه فدراسيون روسيه داشت با اشاره به اينكه مناسبات ما با روسيه بر مبناي همسايگي و منافع متقابل است، گفت: اين هياهويي كه برخي كشورهاي غربي به راه انداخته‌اند كه ايران براي كمك به جنگ اوكراين موشك و پهپاد در اختيار روسيه قرار داده، بخش موشك آن كاملا غلط و بخش پهپاد آن درست است. ما مقدار معدودي پهپاد ماه‌ها قبل از جنگ اوكراين در اختيار روسيه گذاشتيم. با وزير خارجه اوكراين توافق كرديم چنانچه هرگونه مستندي در اختيار دارند كه روسيه از پهپاد ايراني در جنگ اوكراين استفاده كرده در اختيار ما قرار دهد. چنين قراري را دو هفته پيش در يك كشور اروپايي داشتيم و هيات سياسي و دفاعي ما به آن كشور اروپايي رفت. اما متاسفانه در دقيقه ۹۰ طرف اوكرايني حضور نيافت. علت آن اين بود كه امريكا و برخي كشورهاي اروپايي به‌طور ويژه آلمان از اوكراين خواسته بودند كه در حالي كه ما مي‌خواهيم عليه ايران تحريم را به واسطه پهپاد اعمال كنيم، شما مي‌خواهيد با ايراني‌ها در يك كشور اروپايي قهوه بنوشيد؟ اما بعد از آن در گفت‌وگوي تلفني هفته گذشته با همكارم وزير خارجه اوكراين داشتيم، توافق كرديم اگر مستندي وجود دارد در اختيار ما قرار دهند و قرار است چنانچه طرف اوكرايني بر عهدش پايبند بماند، طي روزهاي آينده بتوانيم اين موضوع را بررسي كنيم و مستندات آنها مورد توجه ماست.
وزير خارجه در ادامه سخنانش گفت: اگر براي ما ثابت شود روسيه از پهپاد ايراني در جنگ عليه اوكراين استفاده كرده، ما نسبت به اين مساله بي‌تفاوت نخواهيم بود. موضع ما در خصوص جنگ اوكراين توقف جنگ، بازگشت طرفين به مذاكره و بازگشت آوارگان به منازل‌شان است و در اين مسير جمهوري اسلامي تلاش‌هاي زيادي را از ابتداي جنگ اوكراين داشته و اين تلاش‌ها هم در سطح رييس‌جمهور و هم وزير خارجه بوده و همچنان به اين تلاش‌ها تا توقف جنگ در اوكراين ادامه خواهيم داد.
معاون وزير خارجه روسيه:
غربي‌ها سندي ارايه نمي‌دهند
سرگئي ورشينين، معاون وزير خارجه روسيه نيز با حضور در جمع خبرنگاران به پرسش‌هاي آنها درباره رابطه ايران و روسيه و اتهام مطرح شده عليه تهران پاسخ داد. به گزارش خبرگزاري فارس، سرگئي ورشينين در اين باره گفت: ما و ايران در سازمان ملل به صراحت اعلام كرديم كه هيچ ارتباط خاصي در اين زمينه (همكاري در جنگ اوكراين) نداريم و روابط ما كاملا نرمال و متداول است. اين حق طبيعي ما به عنوان دو كشور مستقل است كه با همديگر در حوزه‌هاي مختلف مورد علاقه همكاري كنيم. بر اين باوريم اين‌گونه روابط كاملا طبيعي و با احترام به تمامي قوانين و مقررات بين‌المللي است. اين‌گونه روابط و همكاري‌هاي دوجانبه بسيار مهم هستند. تلاش‌ها براي تخريب همكاري‌هاي دو كشور مستقل، كاملا غيرقابل پذيرش است. سازمان ملل بايد توجه بيشتري به دخالت‌هاي امريكا در امور كشورهاي مستقل به عنوان مثال افغانستان داشته باشد. پس از ۲۰ سال حضور امريكا و ناتو شاهد شرايط بسيار بي‌ثباتي در اين كشور به واسطه اين حضور و دخالت‌ها هستيم.وقتي از آنها مدركي ولو مدركي ساده درباره ادعاهاي‌شان درخواست مي‌كنيم، ارايه نمي‌دهند و قطعا كساني كه با ناتو هم‌پيمان شده‌اند، نمي‌توانند چنين ادعاهايي را داشته باشند.