اقدامات جنجالي ايلان ماسك در توييتر انتقادهاي زيادي را برانگيخته است
حال خراب سياسي‌ترين شبكه اجتماعي وب
شهاب شهسواري
شبكه اجتماعي توييتر اوضاع دلگرم‌كننده‌اي ندارد. دو هفته بعد از انتقال مالكيت اين شبكه اجتماعي به ايلان ماسك، كارآفرين امريكايي، زمزمه‌ها در مورد آينده نه چندان روشن اين شبكه اجتماعي شروع شده است. مالك جديد توييتر از احتمال ورشكستگي اين پلتفرم سخن مي‌گويد، كميسيون فدرال تجارت امريكا از وضعيت رعايت مقررات تنظيم‌گري در اين پلتفرم اظهار نگراني عميق كرده است، جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا خواهان بررسي ارتباطات خارجي ايلان ماسك شده و خيل كاربران جعلي با نشان اصالت «تيك آبي» نگراني در مورد انتشار گسترده اخبار جعلي را در اين شبكه اجتماعي بار ديگر افزايش داده است. پيش از اين اخراج گسترده مديران و كاركنان توييتر باعث نگراني‌هاي زيادي در مورد وضعيت مميزي و حذف اطلاعات گمراه‌كننده و اخبار جعلي در اين شبكه اجتماعي شده بود. همزمان موضع‌گيري‌هاي سياسي ايلان ماسك، مالك جديد توييتر هم بار ديگر باعث جنجال شده، او در آستانه برگزاري انتخابات ميان‌دوره‌اي كنگره امريكا گفته بود كه بهتر است شهروندان امريكايي به جمهوري‌خواهان راي بدهند، چراكه قدرت در كاخ سفيد اكنون در اختيار دموكرات‌هاست و بهتر است كه موازنه ايجاد شود. اين موضع‌گيري مالك يكي از سياسي‌ترين پلتفرم‌هاي اينترنتي، چندان به مذاق هواداران حزب دموكرات در امريكا خوش نيامده بود.
گرچه توييتر از نظر تعداد كاربران فعال بزرگ‌ترين شبكه اجتماعي جهان نيست و به مراتب نسبت به شبكه‌هاي اجتماعي مانند تيك‌تاك و يوتيوب با بيش از ۲ ميليارد كاربر فعال ماهانه و اينستاگرام با بيش از يك ميليارد كاربر فعال ماهانه، تعداد كاربران كمتري دارد (حدود ۴۵۰ ميليون كاربر فعال ماهانه)، اما اين شبكه اجتماعي در سال‌هاي اخير به يكي از محبوب‌ترين ابزارها ارتباطي، اطلاع‌رساني و اعلام مواضع توسط سياستمداران قدرتمند جهان بدل شده است. روز پنجشنبه ايلان ماسك در يك تماس گروهي با كاركنان توييتر گفته است كه اين كمپاني روزانه ۴ ميليون دلار زيان مي‌دهد و پيش‌بيني كرد كه در طول سال آينده ميلياردها دلار زيان نصيب اين شركت شود. ماسك گفته است كه نمي‌توان احتمال ورشكستگي توييتر را ناديده گرفت.
خطاهاي پيدرپي
در طول هفته‌هاي گذشته تعداد زيادي از آگهي‌دهندگان توييتر را ترك كرده‌اند و درآمدهاي اين شبكه اجتماعي نسبت به گذشته به مراتب كمتر شده است. اما همه مشكلات توييتر از خارج از اين كمپاني نيست، خطاهاي پيدرپي مديران جديد توييتر نيز انتقادهاي زيادي را برانگيخته است. تصميم‌هاي خلق‌الساعه مالك جديد كه با هدف كاهش هزينه‌ها يا افزايش درآمدهاي توييتر در طول دو هفته گذشته اتخاذ شده، با جنجال‌هاي بسياري همراه شده است. از نخستين تصميم‌هاي ايلان ماسك، اخراج نيمي از كاركنان توييتر بود، تصميمي كه بلافاصله بعد از دو روز پس گرفته شد و تعداد زيادي از كارمندان اخراج شده، دوباره به كار فراخوانده شدند. حالا تصميم ايلان ماسك براي واگذاري «تيك آبي» به كاربراني كه آمادگي پرداخت آبونمان ماهانه داشته باشند، سيلي از حساب‌هاي كاربري جديد را به راه انداخته است كه با آواتارهاي افراد يا كمپاني‌هاي شناخته شده، اقدام به انتشار اطلاعات گمراه‌كننده كرده‌اند. «تيك آبي» در توييتر ابتدا با هدف تاييد اصالت حساب كاربري ايجاد شده بود، اما با تصميم ايلان ماسك براي واگذاري اين نشان به كساني كه آبونمان ماهانه ۸ دلاري به توييتر پرداخت كنند، حالا تعدادي از كاربران كه به تازگي اين نشان را دريافت كرده‌اند با تغيير تصوير و عنوان حساب كاربري خود به جاي اشخاص مهم و شناخته شده توييت مي‌كنند، در حالي كه مخاطبان ممكن است با ديدن «تيك آبي» در كنار عنوان جديد آنها، تصور كنند كه محتوا توسط فرد اصلي و نه كاربري ديگر منتشر شده است. براي مثال يكي از كاربران توييتر كه به تازگي تيك آبي پولي گرفته با تغيير تصوير و نام كاربري خود به جورج دبليو بوش، رييس‌جمهور پيشين امريكا توييت كرده است: «چقدر دلم براي كشتن عراقي‌ها تنگ شده است.» يك حساب كاربري ديگر كه خود را جاي توني بلر، نخست‌وزير پيشين بريتانيا جا زده با بازنشر اين توييت نوشته است: «من هم همين‌طور.»
جون لي، خبرنگار ورزشي شبكه تلويزيوني اي‌اس‌پي‌ان با انتشار دو تصوير از توييت‌هاي جعلي با تيك آبي كه از سوي افرادي با تصوير و نام لبرون جيمز، بازيكن بسكتبال و آرولديس چپمن، بازيكن بيس‌بال منتشر شده‌اند، مي‌نويسد: «دنبال كردن تبادلات و اخبار با نظام جديد تاييد اصالت توييتر كاملا به هم ريخته است.» البته حساب‌هاي كاربري جعلي بوش، بلر، ترامپ و كمپاني نينتندو، بعد از ساعاتي توسط توييتر تعليق شدند، اما اين اقدام باعث نشده است كه در اصل موضوع تغييري ايجاد شود كه هر كسي مي‌تواند با پرداخت ۸ دلار براي يك ماه به «تيك آبي» دسترسي داشته باشد و با تغيير نام كاربري و تصويرش، خودش را جاي حساب كاربري تاييد شده فردي ديگر جا بزند. ايلان ماسك در واكنش به اين حساب‌هاي كاربري جعلي در توييتر خود نوشته است كه از اين به بعد حساب‌هاي كاربري فكاهي بايد عنوان «parody» را در نام كاربري خود اضافه كنند وگرنه تعليق خواهند شد.
بايدن: مي‌توان مناسبات خارجي
ايلان ماسك را بررسي كرد
جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا، روز چهارشنبه در يك نشست خبري در مورد انتخابات ميان‌دوره‌اي كنگره به خبرنگاران گفت كه جنبه‌هاي مناسبات اقتصادي ايلان ماسك با دولت‌هاي خارجي قابل بررسي است. بايدن در پاسخ به سوالي در مورد مشاركت دولت‌ها و افراد خارجي در خريد توييتر توسط ايلان ماسك گفت: «فكر مي‌كنم همكاري و روابط فني ايلان ماسك با ديگر كشورها قابل بررسي است. من نمي‌گويم كه او كار خلاف كرده يا نكرده است، بلكه مي‌گويم ارزش آن را دارد كه بررسي شود، منظورم اين است.» بايدن دقيقا توضيح نداد كه چنين بررسي‌هايي چگونه مي‌تواند انجام شود و فقط گفت: «راه‌هاي زيادي هست.»
اظهارات جو بايدن، پس از آن بيان مي‌شود كه روزنامه واشنگتن‌پست هفته گذشته خبر داد ايلان ماسك با سرمايه‌گذاران در خريد توييتر يك توافق محرمانه امضا كرده است كه بر اساس آن اگر بيش از ۲۵۰ ميليون دلار سرمايه‌گذاري كرده باشند، از حق دسترسي به اطلاعات محرمانه كمپاني برخوردار مي‌شوند. هلدينگ پادشاهي (مملكه) متعلق به شاهزاده سعودي، صندوق ذخيره ارزي قطر و شركت صرافي رمزارز باينانس كه در چين پايه‌گذاري شده است، همگي بيش از ۲۵۰ ميليون دلار در اين معامله سرمايه‌گذاري كرده‌اند. به نوشته واشنگتن‌پست كميته سرمايه‌گذاري خارجي در ايالات متحده امريكا (CFIUS) مي‌تواند اجازه دهد كه اين توافق‌ها مورد بررسي دقيق‌تري قرار گيرند.
كنار كشيدن آگهي‌دهندگان
با هرج و مرج تازه در نظام تاييد اصالت توييتر، تعداد بيشتري از كمپاني‌هاي بزرگ در حال عقب كشيدن از تبليغات در توييتر هستند. تبليغات اصلي‌ترين منبع درآمدي توييتر و غالب شبكه‌هاي اجتماعي اينترنتي محسوب مي‌شود. پيش از اين اتفاق‌ها هم شركت‌هاي بزرگي مانند جنرال موتورز، آئودي و جنرال ميلز، اعلام كرده بودند كه تا زمان مشخص شدن سياست‌هاي تازه توييتر، تحت مديريت جديد، در مورد نحوه مميزي محتوا در اين شبكه اجتماعي، از تبليغ در توييتر خودداري مي‌كنند. به گفته ايلان ماسك، در حال حاضر توييتر روزانه ۴ ميليون دلار زيان مي‌دهد و پيش‌بيني مي‌شود كه اين رقم با كاهش تعداد آگهي‌دهندگان بيشتر هم بشود.
كميسيون فدرال تجارت امريكا، بعد از اخراج تعداد زيادي از مديران اين شبكه اجتماعي كه در خصوص حريم خصوصي كاربران و رعايت مقررات، روز پنجشنبه با انتشار بيانيه‌اي اعلام كرد كه «با نگراني عميق» اوضاع اين شبكه اجتماعي را پيگيري مي‌كند و تاكيد كرد سوالات زيادي در مورد توانايي اين كمپاني در رعايت مقررات و دستورات تنظيم‌گري اين نهاد دولتي امريكا ايجاد شده است.
مقام سازمان ملل:
توييتر به رعايت حقوق بشر اولويت دهد
ولكر تورك، كميسيونر عالي حقوق بشر سازمان ملل متحد در نامه‌اي سرگشاده كه هفته گذشته در توييتر منتشر كرد، از ايلان ماسك، مالك جديد توييتر خواست، اجازه ندهد توييتر به محلي براي نقض حقوق بشر تبديل شود. وي با اشاره به اخراج كل كاركنان بخش حقوق بشر توييتر گفته است كه از نظر او «اين يك شروع به كار دلگرم‌كننده نبود.» تورك گفته است كه اين نامه را با «هراس و نگراني در خصوص ميدان‌گاه عمومي ديجيتال‌مان و نقش توييتر در آن» نوشته است. او نسبت به گسترش اخبار جعلي و اظهارات تنفرآميز هشدار داده و تاكيد كرده است كه حريم خصوصي كاربران بايد حفظ شود و شعار آزادي بيان نبايد «مجوز عمومي براي هر كار» باشد. تورك در نامه خود مي‌نويسد: «توييتر هم مانند هر كمپاني ديگري لازم است آسيب‌هايي را كه در اين پلتفرم وجود دارد، شناسايي كند و براي حل آنها گام بردارد. احترام براي حقوق مشترك بشر بايد راهنما، كاربرد و ارزيابي عملكرد اين پلتفرم باشد. خلاصه اينكه از شما مي‌خواهم اطمينان حاصل كنيد كه حقوق بشر تمركز اصلي مديريت توييتر در دوران زعامت شما باشد.»
ولكر تورك از يك ماه پيش به عنوان كميسر عالي حقوق بشر سازمان ملل متحد كار خود را آغاز كرده است. در نامه خود از توييتر خواسته است تا جايي كه امكان دارد براي رعايت حقوق كاربران از لحاظ حريم خصوصي و آزادي بيان بر اساس قوانين مرتبط تلاش كند و به صورت شفاف فشارهاي دولتي براي زير پاگذاشتن اين حقوق را افشا كند. همزمان در اين نامه خواسته شده است كه جلوي انتشار گسترده اطلاعات جعلي آسيب‌رسان، مانند آنچه در دوران جهانگيري كرونا اتفاق افتاد، گرفته شود. تورك مي‌نويسد: «توييتر مسووليت دارد كه جلوي تسريع انتشار محتوايي كه به حقوق مردم آسيب مي‌رساند را بگيرد. در توييتر جايي براي نفرتي كه به تبعيض، خصومت و خشونت دامن مي‌زند، نيست. اظهارات نفرت‌آميز مانند آتش‌سوزي جنگل در شبكه‌هاي اجتماعي به سرعت گسترش پيدا مي‌كند و عواقب وحشتناكي در پي دارد.»
تورك مي‌نويسد: «اينكه توييتر از تعقيب و انباشت داده‌هاي مرتبط با فعاليت كاربران خودداري كند، اقدامي حياتي است. در عين حال حياتي است تا جايي كه بر اساس قانون امكان‌پذير است، جلوي درخواست‌هاي غيرقابل توجيه دولت‌ها براي دسترسي به داده‌هاي كاربران را بگيرد.»