آيا قطعنامه جديد ضدايراني در شوراي حكام تصويب مي‌شود؟
از تعامل آژانس با تهران تا تهديد واحد تروييكا و امريكا
گروه ديپلماسي
رابطه ايران و اتحاديه اروپا گرفتار جزر و مد ممتد شده و همزمان شرايط در منطقه غرب آسيا نيز از فضاي مصالحه چندماه پيش ميان تهران و رياض فاصله گرفته و بيم از سرگيري برخي تنش‌ها مي‌رود.
مذاكرات براي احياي برجام متوقف شده هرچند وزارت خارجه ايران مي‌گويد تبادل پيام‌ها ادامه دارد، برنامه ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي حل و فصل اختلاف‌هاي پادماني براي چندمين بار در يك سال و نيم اخير طبق نقشه پيش نرفته و برخي منابع خبري از احتمال صدور قطعنامه عليه ايران در نشست آتي شوراي حكام سخن مي‌گويند، ايران متهم به كمك نظامي به روسيه در جريان جنگ اوكراين شده و كشورهاي اروپايي در اين مقوله زمزمه‌هايي درباره نقض قطعنامه 2231 دارند، توسعه برنامه موشكي ايران با واكنش هميشگي و هماهنگ برخي كشورهاي اروپايي همصدا با ايالات متحده روبه‌رو شده، كشورهاي اروپايي در قريب به 60 روز گذشته با انتقاد از آنچه نقض حقوق بشر در جريان اعتراض‌هاي اخير خوانده‌اند مجموعه‌اي از تحريم‌ها را بر تهران تحميل كرده‌اند، ايران عربستان سعودي را به دخالت در امور داخلي خود با استفاده ابزاري از رسانه‌هاي فارسي زبان متهم كرده و در 72 ساعت اخير هشدارهاي ضمني را درباره امنيت عربستان با اشاره به تداوم بحران در يمن مطرح كرده است، با برگزاري انتخابات ميان‌دوره‌اي كنگره در ايالات متحده به نظر مي‌رسد كه تركيب يكي از دو مجلس سنا و نمايندگان به نفع جمهوري‌خواهان تغيير كند و همزمان در اسراييل نيز بنيامين نتانياهو مخالف سرسخت هرگونه مذاكره و مصالحه با جمهوري اسلامي ايران مكلف به تشكيل كابينه شده است.
باز هم زنگ خطر در شوراي حكام
مذاكرات براي احياي برجام در نتيجه عدم تفاهم ايران و ايالات متحده بر سر موضوع تضمين و باقي ماندن اختلاف ميان ايران و تروييكاي اروپايي به علاوه امريكا درباره چگونگي مختومه شدن پرونده اختلاف ميان ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در چند موضوع حل نشده در حوزه تعهدات پادماني ايران در چندماه گذشته متوقف شده است. البته در موضوع دوم نگاه روسيه نيز با رويكرد طرف‌هاي غربي اين توافق همخواني بيشتري دارد چنانچه معاون وزير خارجه روسيه در جريان گفت‌وگوي اخيرش در تهران با خبرنگاران رسانه‌هاي داخلي و خارجي اعلام كرد كه حل و فصل اين اختلاف براي امنيت جهاني مهم خواهد بود. در حالي كه هفته گذشته هياتي از سازمان انرژي اتمي ايران به منظور گفت‌وگو با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به وين سفر كرد اما به نظر مي‌رسد كه تنها دستاورد اين سفر كه حداقل رسانه‌اي شده موافقت ايران با سفر مقام‌هاي ارشد آژانس به تهران در چند روز آينده باشد.
خبرگزاري رويترز روز پنجشنبه در اين باره نوشت: ايران با سفر ناظران سازمان بين‌المللي انرژي اتمي و پاسخ دادن به پرسش‌هاي آژانس درباره ماجراي اورانيوم‌هاي كشف شده در سه نقطه كشور موافقت كرده است. در بخش‌هايي از اين گزارش آمده است: آژانس بين‌المللي انرژي اتمي مي‌گويد از زمان كشف آثار اورانيوم غني‌شده در سه نقطه ايران كه به عنوان اماكن برنامه هسته‌اي به آژانس معرفي نشده بودند، هنوز پاسخ روشني درباره چرايي اين اتفاق دريافت نكرده‌اند. براساس گزارش‌هاي رسانه‌اي، ايران تلاش كرد كه اين پرونده را به عنوان پيش‌شرط توافق جديد هسته‌اي در مذاكرات وين حل كند اما كشورهاي غربي مي‌گويند كه اين يك موضوع فني مرتبط با آژانس است و نبايد در جريان مذاكرات سياسي درباره آن توافق كرد. به گزارش «اعتماد»، تهران معتقد است كه بازماندن اين پرونده در حقيقت مانند حفظ يك چماق بالاي سر ايران است كه مي‌تواند بهره‌مندي ايران را از مفاد برجام در صورت اجرايي شدن دوباره تحت‌الشعاع قرار بدهد. شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي هر سه ماه يك‌بار جلسه برگزار مي‌كند و خبر توافق اخير ميان ايران و آژانس براي ازسرگيري رايزني در تهران، درست يك هفته قبل از جلسه بعدي اين شورا منتشر شده است. اين احتمال مطرح شده بود كه در جلسه هفته آينده شوراي حكام آژانس، كشورهاي غربي تلاش كنند تا قطعنامهاي عليه ايران تصويب شود. در جلسه قبلي اين شورا كه سه ماه پيش برگزار شده بود، قطعنامهاي تصويب شد كه در آن از ايران خواسته شد با آژانس همكاري كند و به پرسش‌ها پاسخ دهد.
خبرگزاري رويترز در بخش‌هايي از اين گزارش به نقل از ديپلمات‌هايي كه نام‌شان فاش نشده ادعا كرده كه موافقت اخير تهران با حضور هياتي از آژانس صرفا تلاشي است تا از ميزان حمايت از قطعنامهاي ديگر در شوراي حكام بكاهد. رويترز در ادامه نوشته اجازه دادن به ناظران براي بازديد از اماكن مورد نظرشان و همچنين اجازه دادن به آنها براي نمونه‌برداري در ايران از جمله همكاري‌هايي است كه انتظار مي‌رود تهران انجام دهد.
رافائل گروسي، مديركل آژانس در گفت‌وگو با خبرگزاري رويترز اعلام كرده كه انتظار دارد جلسه‌اي با طرف ايراني «ظرف چند هفته آينده» برگزار شود. او در بخش‌هايي از اين گفت‌وگو ادعا كرد كه هيات ايراني در نشست اخيري كه با او در وين داشته، هيچ چيز جديدي براي ارايه نداشتند. گروسي در ادامه درباره اعلام ايران مبني بر توسعه موشك مافوق صوت، ادعا كرد كه اين مساله نگراني‌ها در مورد برنامه هسته‌اي ايران را افزايش مي‌دهد.
يكي از ديپلمات‌هاي ارشد غربي به رويترز گفته است: «رفتار ايران هميشه همين است. قبل از هر جلسه شوراي حكام آنها اعلام مي‌كنند كه مي‌خواهند به اقداماتي دست بزنند. از نظر تاريخي شما اين روند را مي‌بينيد كه هر بار تكرار مي‌شود.»
نشريه پوليتيكو نيز همزمان با خبرگزاري رويترز به موضوع طرح پرونده ايران در نشست آتي شوراي حكام پرداخته و نوشته: احتمالا در نشست هفته آينده شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در وين، قطعنامهاي انتقادي عليه ايران به دليل عدم همكاري مناسب با آژانس تصويب خواهد شد. يك ديپلمات غربي در اين باره مي‌گويد: «زمان زيادي بدون هيچ پيشرفتي سپري شده است. چه كار ديگري مي‌توان انجام داد؟ البته تاكنون به‌طور رسمي تصميمي درباره صدور اين قطعنامه اتخاذ نشده و متن پيش‌نويسي هنوز تهيه نشده است.
عصر روز گذشته خبرگزاري رويترز در خبري اختصاصي اعلام كرد به پيش‌نويس قطعنامهاي دست‌يافته كه نشان مي‌دهد تروييكاي اروپايي (انگليس، آلمان، فرانسه)، امريكا و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي پيش‌نويس قطعنامهاي را براي نشست شوراي حكام اين نهاد آماده كرده‌اند. براساس اين گزارش، متن مذكور پيش‌نويس قطعنامهاي پيرامون توضيحات «فوري و اساسي» ايران در مورد ذرات اورانيوم يافت شده ادعايي در تاسيسات هسته‌اي ايران است. در بخشي از متن پيش‌نويس قطعنامه مورد ادعاي اين خبرگزاري در اين خصوص آمده است: (شوراي حكام) تصميم دارد تا به ايران بگويد كه ضروري و فوري است كه تهران به انجام تعهدات قانوني خود عمل كند و اقدامات زير را بدون تاخير انجام دهد. اين متن امروز و پيش از نشست هفته آينده شوراي حكام آژانس براي ۳۵ عضو اين شورا ارسال شده است.
اتحاديه اروپا پرستيوي و ۳۰ شخص و نهاد ايراني را تحريم مي‌كند
به گزارش رسانه‌هاي غربي، اتحاديه اروپا روز دوشنبه ۲۳ آبان در جلسه وزراي خارجه اين نهاد، افزودن نام‌هايي تازه به فهرست تحريم‌هاي خود به دليل آنچه سركوب معترضان در ايران خوانده را بررسي مي‌كند. بنا بر متن پيش‌نويس اين اقدام تازه اتحاديه اروپا، اسامي ۲۸ شخص حقيقي و سه نهاد به فهرست تحريم‌ها افزوده خواهد شد. متن پيش‌نويس نشان مي‌دهد كه بنياد تعاون بسيج، شبكه خبري پرستيوي، و شركتي در حوزه فناوري به نام «آروان كلود/ ابر آروان» در فهرست تحريم‌هاي اتحاديه اروپا قرار خواهند گرفت. همچنين فهرست اسامي پيشنهادي حاكي است كه چندين تن از فرماندهان ارشد انتظامي و سپاه پاسداران در ميان تحريم‌شدگان خواهند بود. اتحاديه اروپا همچنين بنا دارد نام چهار فرد را كه در بازداشت مهسا اميني دست داشتند به فهرست تحريم‌هاي خود اضافه كند. اتحاديه اروپا پيش‌تر نيز چهار نهاد و ۱۱ مقام بلندپايه نظامي و امنيتي ايران از جمله وزير ارتباطات جمهوري اسلامي را در فهرست تحريم‌هاي خود قرار داده بود.