پسلرزههاي احتمالي به قدرت رسيدن نتانياهو
رامين فخاري
طي هفتههاي گذشته حزب ليكود و متحدانش توانستند در انتخابات پارلماني اسراييل به پيروزي دست يابند و اكثريت كنست را به دست آورند و بنيامين نتانياهو كه ماموريت تشكيل كابينه را بر عهده گرفته است، اما به قدرت رسيدن نتانياهو ميتواند تبعاتي را براي ايران و جهان داشته باشد.
در درجه نخست قرارداد گازي لبنان و رژيم صهيونيستي متزلزل ميشود و در صورتي كه نتانياهو از جانب حزبالله احساس خطر نكند، قرارداد گازي نيز تهديد ميشود، اين نكته قابل ذكر است كه تصويب اين قرارداد در داخل اسراييل با مخالفتهاي جدي مواجه بوده است.
مورد بعدي اين است كه «يساوي فريج» يكي از وزراي رژيم صهيونيستي در مصاحبه با شبكه اي 24 گفته است كه حتي برخي حكام عرب نيز از روي كار آمدن نتانياهو هراس دارند و همچنين تا اين لحظه پوتين پيروزي نتانياهو را تبريك نگفته و اردوغان نيز با يك تاخير هشتروزه پيروزي نتانياهو را تبريك گفته است، اين هراس حكام عرب ميتواند ناشي از خطر متزلزل شدن قراردادهايي كه در دوران لاپيد با اسراييل منعقد كردند نيز باشد.
دولت لاپيد يك موضع نسبتا معتدلتر را در قبال جنگ اوكراين در پيش گرفته بود و اين مساله دو دليل داشت:
دليل اول را ميتوان در ترس اسراييل از تيره شدن روابطش با روسيه و حضور نيروهاي روسيه در سوريه و ممانعت نيروهاي روسي از بعضي از فعاليتهاي سپاه پاسداران و حزبالله عليه رژيم صهيونيستي در خاك سوريه جستوجو كرد، حريم هوايي سوريه نيز در اختيار روسيه است و حتي روسيه ميتواند با فعال كردن سامانههاي دفاعي خود از بخشي از حملات هوايي اسراييل عليه مواضع ايران و حزبالله ممانعت به عمل آورد.
دليل دوم اين مساله بود كه اسراييل از اين مساله هراس داشت كه در صورت صدور جنگافزار به اوكراين تكنولوژي اين جنگافزارها در اختيار روسيه و به تبع آن ايران قرار بگيرد.
بايد اضافه كرد هر دو دليل در زمان نتانياهو نيز صدق ميكند، اما در صورتي كه روسيه ناگزير شود بخشي از نيروهاي خود را سوريه به جنگ اوكراين انتقال دهد، دليل اول تضعيف ميشود و احتمال افزايش كمكهاي اسراييل به اوكراين افزايش مييابد، ضمن در نظر گرفتن اين مساله كه جاي خالي روسيه را در سوريه ايران و حزبالله پر خواهد كرد و اين مساله نيز در دوران نتانياهو تنش و رقابت منطقهاي بين ايران و اسراييل را افزايش خواهد داد.
مورد بعدي اين مساله است كه بنيامين نتانياهو و حزب ليكود در مبارزات انتخاباتي بارها از كمك نكردن دولت مستقر اسراييل به اوكراين انتقاد كردهاند، نتانياهو گفته است كه كمك بيشتري به اوكراين خواهد كرد.
از اظهارنظرهاي نتانياهو و اعضاي حزبش ميتوان دريافت كه نتانياهو كمكهاي خود را به اوكراين افزايش خواهد داد، اما بديهي است كه سياستهاي كلي اسراييل نيز داراي خطوط قرمز خود است و نتانياهو نيز به اندازهاي به اوكراين كمك خواهد كرد كه در درجه نخست تكنولوژي تجهيزات نظامي اسراييل به دست ايران نيفتد، در درجه دوم روابط اين كشور با روسيه بهطور كامل قطع نشود، از ديرباز روسيه و رژيم صهيونيستي بنا به وجود يك لابي قوي اسراييل در روسيه و جمعيت يهودي روسيه و وجود ثروتمندان يهودي در روسيه داراي روابط خوبي بودهاند، ميتوان تحليل كرد كه ممكن است در دوران نتانياهو كمكهاي مالي رژيم صهيونيستي به اوكراين براي ادامه جنگ تداوم خواهد داشت، اما از برخورد جدي با روسيه پرهيز خواهد كرد.
اما در قبال ايران بايد گفت كه يكي از اعضاي ستاد نتانياهو به نام «تزاچي هانگبي» گفته است كه دولت جديد دستور كار حمله به تاسيسات هستهاي ايران را دارد، گانتز وزير دفاع لاپيد نيز گفته است كه اسراييل قدرت حمله به تاسيسات نظامي ايران را دارد، اما موضوعي كه ميتوان گفت، اين است كه بخشي از اين سخنان داراي مصرف داخلي هستند اما دور از ذهن به نظر نميرسد همانند سال 1399 رژيم صهيونيستي حملات پراكندهاي را به تاسيسات هستهاي ايران انجام بدهد، اما مسالهاي كه وجود دارد، اين است كه دولت نتانياهو نهايت سنگاندازي خود را در مسير مذاكرات هستهاي انجام خواهد داد و ايران فرصت طلايي يكسال گذشته را در غياب نتانياهو براي احياي برجام از دست داده است.
در نهايت در رابطه با ايالات متحده نيز بايدن در طول فعاليتهاي سياسي خود روابط طولاني را با اسراييل داشته است و خصومتي با نتانياهو ندارد اما از برخي انتصابها در دولت جديد اسراييل ممكن است رضايت نداشته باشد، اما مساله بازگشت نتانياهو به قدرت ميتواند يك پيام خطرناك را به ترامپ و هوادارانش مخابره كند كه امكان بازگشت به قدرت پس از يك شكست وجود دارد و در صورتي كه ترامپ در فرآيند حزبي حذف نشود و به قدرت بازگردد با توجه به روي كار آمدن همزمان نتانياهو روزهاي دشواري در انتظار منطقه غرب آسیا است.