4500 مورد مرگ بر اثر استنشاق هواي آلوده به ذرات معلق 2.5 ميكرون در تهران در سال 1400
ايلنا: محمدصادق حسنوند؛ رييس مركز تحقيقات آلودگي هواي دانشگاه علوم پزشكي تهران با اشاره به ميزان افزايش آلاينده‌هاي هوا در پايتخت و بسياري كلان‌شهرها، در تشريح نسبت ميان غلظت اين آلاينده‌ها با افزايش بيماري‌ها گفت: «براي تشخيص آلودگي هوا دو شرايط وجود دارد، نخست اينكه ما اطلاعات را از ايستگاه‌هاي سنجش و پايش و گاهي هم براساس ديد افقي و مشاهدات اين موضوع را دريافت مي‌كنيم. براساس داده‌ها و گايدلاين‌هاي سازمان جهاني بهداشت، سال گذشته در بيش از ۷۰ درصد روزهاي سال غلظت آلايندگي ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون بيشتر از استانداردهاي جهاني بوده است و با توجه به اينكه كار خاصي هم براي كاهش اين آلايندگي‌ها انجام نشده است روزها همچنان آلوده است. در مركز تحقيقات آلودگي هواي دانشگاه علوم پزشكي تهران، هرساله برآورد اثرات منتسب به آلودگي هوا بر شهروندان انجام مي‌شود، اين برآوردها هم براي شهر تهران و هم براي تمامي كشور انجام و گزارش‌هاي آن به نهادها و مراكز مرتبط ارسال مي‌شود. بر اساس آخرين برآوردهاي اين مركز، براي شهر تهران در سال ۱۴۰۰ حدود 4500 نفر مرگ منتسب به آلودگي هوا براي ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون داشته‌ايم. بسياري از مطالعات نشان داده است كه آلودگي هوا موجب بيماري‌هاي تنفسي، قلبي و عروقي، بروز ديابت و ايجاد بيماري‌هاي زمينه‌اي مي‌شود. از سوي ديگر مواجهه افراد با هواي آلوده موجب حساس‌تر شدن افراد به بيماري‌هايي مانند كرونا شده است. ميزان مرگ افراد به دليل كرونا در مناطقي كه هواي آلوده‌تري داشته‌اند بيشتر بوده است. اگر يك روز نسبت به روز قبل ۵ ميكروگرم به غلظت آلاينده‌ها در هوا افزوده شود، ۱۵ تا ۲۰ درصد حملات آسم در افراد افزوده مي‌شود. اين حملات آسمي ممكن است در سيستم بيمارستاني ثبت نشود به اين دليل كه بسياري از افراد در زمان اين حملات ممكن است با اسپري تنفسي، التهاب خود را كاهش دهند. در بيماري‌هاي قلبي و عروقي نيز اگر امروز بر غلظت آلاينده‌ها افزوده شود ممكن است اثر آن يك يا دو روز ديگر مشخص شود، لذا به ازاي افزايش هر ۵ ميكروگرم غلظت آلاينده‌ها، در يك بازه تاخيري ۴۸ساعته حدود ۱۲ درصد بر حملات قلبي و ساير مشكلات قلبي و عروقي افزوده مي‌شود. براي توفان‌هاي گرد و غبار، معيار ذرات معلق كمتر از ۱۰ ميكرون است. در حال حاضر در شهر تهران و كل كشور ايستگاه‌هايي داريم كه هم ذرات 2.5 ميكرون و هم ذرات 10 ميكرون را سنجش و اندازه‌گيري مي‌كنند. مشكل ما صرفا ذرات 2.5 ميكرون نيست، بلكه ذرات 10 ميكرون نيز هستند كه منابع آن خارجي نيست. در حال حاضر حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد سهم آلودگي شهر تهران را ذرات 10 ميكرون تشكيل مي‌دهند كه منابع آن مراتع لم يزرع و بيابان‌هاي اطراف تهران هستند. از سال ۱۳۸۵ ايستگاه‌هاي سنجش آلودگي، ميزان دي‌اكسيد گوگرد را در هوا نشان مي‌دهند. گوگرد معمولا به عنوان يك افزودني در سوخت‌ها وجود دارد، داده‌هاي ايستگاه‌ها در رابطه با دي‌اكسيدگوگرد از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۰ يك روند ثابت بوده اما از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ غلظت دي‌اكسيدگوگرد يك روند كاهشي را نشان مي‌دهد كه دليل اين موضوع به كاهش تركيب گوگرد در سوخت‌ها بر مي‌گردد. از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ دوباره ميزان دي‌اكسيد گوگرد در هوا يك روند افزايشي به واسطه استفاده از سوخت مازوت در صنايع و نيروگاه‌ها را نشان مي‌دهد. به‌رغم اين ميزان افزايش همچنان ميزان دي‌اكسيد گوگرد در هوا، كمتر از ميزان استاندارد آن است. سوختن گوگرد از دو طريق مي‌تواند به افراد آسيب بزند؛ نخست دي‌اكسيد گوگرد توليدشده به صورت مستقيم مي‌تواند به دستگاه تنفسي افراد آسيب بزند. دوم اينكه دي اكسيد گوگرد در هوا با نيتروژن تركيب شده و ذرات‌ريزي را تشكيل مي‌دهد كه به آن ذرات ثانويه مي‌گويند. اين ذرات ثانويه مي‌تواند وارد دستگاه گردش خون شده و موجب بيماري‌هاي تنفسي، قلبي و عروقي، مرگ و حتي سرطان شود»