يك روز قبل از شروع جام جهاني به اين سوال پاسخ دهيد
آيا آماده هستيد؟
گروه ورزش
تيتر بيشتر رسانه‌هاي ورزشي دنيا يك روز قبل از شروع جام جهاني قطر ۲۰۲۲ اشاره به اين سوال دارد كه آيا آماده هستيد؟ مخاطب اين سوال هم هواداران هستند هم تيم‌ها.
صدها هزار نفر در اين چند روز خودشان را به قطر رساندند و ميليون‌ها ميليون بيننده تلويزيوني در اقصي نقاط دنيا قرار است ميخ شوند پاي تلويزيون تا بعد از چهار سال و چند ماه شاهد يك دوره ديگر از برگزاري مسابقات جام جهاني باشند. مسابقاتي كه براي نخستين‌بار در منطقه خاورميانه برگزار مي‌شود.
از همين حالا گمانه‌زني‌ها براي پيدا كردن مدعيان كسب عنوان قهرماني، درخشش‌هاي احتمالي و نتايج دور از انتظار آغاز شده است. همه مي‌دانند اينجا جام جهاني است و هر اتفاقي ممكن است در آن رقم بخورد.
فضاي جام جهاني هميشه شبيه به فيلم‌هايي است
كه براساس جهان بيني تصادف ساخته مي‌شوند. فيلم‌هايي نظير «قفل، انبار و دو بشكه باروت» به كارگرداني گاي ريچي كه سال ۱۹۹۸ ساخته شد يا فيلمي كه همين اواخر با نام «قطار سريع‌السير» به كارگرداني «ديويد ليچ» روي پرده سينماها رفت.
فضاي اين‌گونه فيلم‌ها بسيار شلوغ و سرشار از تصادم است. جزييات روندهاي كلي را مي‌سازد و انگيزه و كنش شخصيت‌ها روي برنامه‌هاي ديگران اثر مي‌گذارد. كاراكترها معمولا نقشه‌هاي بسيار درستي مي‌كشند تا به هدف برسند اما اراده و خواست يك نفر ديگر و نقشه‌هايي كه او كشيده همه‌چيز را خراب مي‌كند. حرف كلي اين است كه تنها تلاش يك نفر به تنهايي براي رسيدن به هدف كافي نيست و در اين دنياي متكثر علاوه بر اراده يك فرد بايد مجموعه‌اي از اتفاقات دست به دست هم بدهند تا رخدادي به وقوع بپيوندد. قديمي‌ها براي ترسيم اين وضعيت از دو عبارت «هنر» و «بخت بلند» استفاده مي‌كنند. همان‌طور كه نيكولو ماكياولي انديشمند ايتاليايي كه جاي خالي كشورش در جام جهاني حسابي حس مي‌شود چند صد سال قبل در كتاب «شهريار» گفته بود.
جام جهاني فوتبال بهترين عرصه براي رديابي تلفيق شانس و اراده است. تورنمنتي با حضور ۳۲ تيم كه سرشار از انگيزه‌هاي مختلف با توانايي‌هاي متفاوت هستند و همه مي‌خواهند موفقيت شخصي خود را به دست آورند. يكي همين كه در جام جهاني حاضر است به خود مي‌بالد. ديگري با كسب يك تساوي هم راضي است و يكي ديگر مي‌خواهد براي اولين‌بار راهي مرحله حذفي جام جهاني شود. تيم‌هايي هم هستند كه هر چيزي به جز قهرماني براي‌شان شكست محسوب مي‌شود.
وقتي از تيم‌ها سوال مي‌شود آيا آماده هستيد يعني آيا همه آنچه در توان داشته‌ايد براي مهيا شدن گذاشته‌ايد يا نه. بايد قبول كرد كه قطر ۲۰۲۲ به دليل قرار گرفتن در فصل پاييز همه برنامه‌ريزي‌هاي معمول دنياي فوتبال را به‌هم زده است. ستاره‌ها تا همين يك هفته پيش درگير بازي‌هاي ليگ بودند و تنها هفت روز براي ريكاوري و هماهنگي فرصت داشتند. پس شايد امسال شرايط آماده‌سازي يا همان هنر بازي به طور كامل شكل نگرفته باشد. خود اين مساله مي‌تواند روي سرنوشت كلي مسابقات اثر مستقيم بگذارد.
در اين ميان گويا بخت بلند هم براي خيلي از تيم‌ها محلي از اعراب نداشته. بسياري از بزرگان به دليل همين شرايط فشرده با مصدوميت مواجه شدند و جام جهاني را از دست دادند. برخي تيم‌ها مثل سنگال تك ستاره ارزشمندشان را در خانه جا گذاشتند و به مسابقات آمدند. اين يعني اگر سرمربي سنگال تمام هنر خود را هم به كار گرفته باشد از كمك شانس بي‌بهره مانده.
از آن طرف وقتي از تماشاچيان سوال مي‌شود آيا آماده‌ايد براي جام جهاني؛ ناظر بر اين است كه مهياي تماشاي اين حجم از زد و خورد با نتايج غيرقابل پيش‌بيني هستيد؟ واكنش‌تان چيست اگر بار ديگر قهرمان دوره قبل در مرحله گروهي حذف شد؟ اگر ديديد برزيل هفت‌تايي شده چي؟ اگر قطر به عنوان ميزبان شگفتي‌سازي كرد چه كار مي‌كنيد؟ وضعيت روحي‌تان حين تماشاي تكرار بازي قرن بين امريكا و ايران كه باز هم در سخت‌ترين شرايط سياسي ميان دو كشور برگزار مي‌شود چگونه است؟
جام جهاني از فردا با بازي قطر و اكوادور آغاز مي‌شود و يك ماه چشم‌ها را به خود خيره خواهد كرد. اتفاقات جورواجور مثل سكانس‌هاي يك فيلم شلوغ رخ مي‌دهد تا در پايان جام طلايي بر فراز دستان يك نفر بالا برود. يك ملت شاد شوند و بقيه به همان لذت درگير بودن در چنين رويدادي بسنده كنند. آيا كسي مي‌تواند مشخص كند آن تيم بلند بخت كدام تيم است؟ آيا ماهي و شتر و هشت‌پاي پيشگو مي‌توانند از آينده‌اي كه يك ماه ديگر خواهد بود خبر بدهند؟
تيم ايران هم يكي از سي و دو تيم حاضر در جام جهاني است؛ يكي از شخصيت‌هاي فيلم قطر ۲۰۲۲. شخصيتي كه انگيزه‌ها، توانايي‌ها و ضعف‌هاي خودش را دارد. تيمي كه در مسابقات انتخابي از هنر و بخت بلند برخوردار بود و به راحتي بليت سفر به قطر را به دست آورد اما در چند وقت گذشته شرايطي را تجربه كرده كه شايد در شرايط عادي نبايد تجربه مي‌كرد. حالا اين تيم در مرحله گروهي با سه تيمي بازي خواهد كرد كه هر كدام وضعيت خاص خودشان را داشته‌اند. انگليس با چند مصدوم آمده ولي انگيزه‌اي جز قهرماني ندارد. امريكا آمده از گروهش بالا برود درست مثل ايران و ولز مي‌خواهد بعد از مدت‌ها غيبت در بزرگ‌ترين رويداد ورزشي خودي نشان بدهد.
تمام اين انگيزه‌ها قرار است در فاصله ۱۰ روز مقابل هم قرار بگيرند و برآيند آن با معجوني از شانس و توانايي مي‌تواند تاريخ‌سازي تيم ملي ايران براي نخستين‌بار باشد يا يك ناكامي ديگر براي تكرار جمله «همين كه در جام جهاني حضور پيدا كرديم خودش موفقيت است.»
هر بازي جام جهاني بخشي از پازل نتيجه نهايي را خواهد ساخت و اين دور تكراري مدام از كل به جز و از جز به كل خواهد رفت. رفت و برگشتي كه يك ماه به طول خواهد انجاميد و در اين مدت مستطيل‌هاي سبز سرزمين كويري قطر مي‌شود مركز جهان. اين ديگر ليگ قهرمانان اروپا با آن سطح كيفي فوق‌العاده يا جام ملت‌هاي يك قاره يا مسابقات باشگاهي يك كشور نيست. اينجا جام جهاني است. آن‌قدر بزرگ كه براي شروع آن بايد اعلام آمادگي كرد. حالا شما به اين سوال پاسخ بدهيد كه «آيا آماده‌ايد؟»