دو ركورد تورمي در آبان ماه

گروه اقتصادي

گزارش مركز آمار ايران نشان مي‌دهد: در آبان امسال، هزينه‌هاي مربوط به درمان و مسكن بيشترين افزايش را نسبت به ماه قبل ثبت كرده‌اند و در اين ميان خانوارهاي روستايي بيش از خانوارهاي شهري در معرض افزايش هزينه‌ها بوده‌اند. در ميانه پاييز 1401، تورم ماهانه تقريبا با يك واحد درصد كاهش به 2.1 درصد رسيد. در كنار اين افت، تورم نقطه‌اي نيز كاهشي 0.5 واحد درصدي داشته و به 48.1 درصد تنزل پيدا كرده است. همسويي دو شاخص به نوعي نشان مي‌دهند وضعيت كلي تورم در كشور روندي كاهشي را در نيمه خزان داشته، اما تفكيك اجزاي شاخص قيمت مصرف‌كننده به دو بخش مهم نشان‌دهنده ركوردهاي بي‌سابقه بوده است؛ اجاره و بهداشت و درمان. در ميان اقلام غيرخوراكي، هزينه‌هاي بهداشت و درمان در كل كشور در آبان 4 درصد نسبت به مهر افزايش داشته كه اين افزايش باز هم در ميان خانوارهاي روستايي بيشتر بوده و به 4.3 درصد رسيده است. هزينه‌هاي مسكن و اجاره نيز وضعيت مشابهي دارد. به گونه‌اي كه افزايش هزينه‌هاي اجاره در كل كشور و در ميان خانوارهاي شهري 3.7 درصد بوده اما در ميان خانوارهاي روستايي 4 درصد است. همچنانكه هزينه‌هاي آموزش، پوشاك و تفريح و فرهنگ نيز در ميان خانوارهاي روستايي افزايش بيشتري داشته است. تورم 3.7 درصدي اجاره در آبان ماه، دومين ركورد را در ميان گروه‌هاي اصلي تورم اين ماه به جاي گذاشته است. ضمن اينكه تورم نقطه‌اي 39.1 درصدي اعلام شده از سوي مركز آمار در بخش اجاره مسكن، از ابتداي سال 1391 تاكنون سابقه نداشته و همچنان شيب صعودي به خود گرفته است. رشد بالاي قيمت اجاره در عين حال تورم بخش مسكن را نيز به بالاترين سطح يك دهه ارتقا داده كه نشان از بيشترين رشد قيمت‌ها در اين حوزه داشته است. در كنار ركوردزني بخش اجاره، تورم بهداشت و درمان نيز به سطح بالايي رسيده است. برخي كارشناسان مسكن مي‌گويند رشد قيمت‌ها در مسكن با فاصله‌اي مشخص، حالا به شاخه اجاره رسيده و نشانه بيشترين فشار قيمتي سالانه بر مستاجران است.

روندي كه تداوم دارد
اين روندي است كه از ابتداي امسال، براي تورم اجاره‌بها شكل گرفته است. سال 1401 با تورم ماهانه بيش از 2 درصد براي بخش مسكن شروع شد. مقايسه اين تورم با فروردين سال‌هاي گذشته نشان مي‌دهد هيچ‌گاه تورم اين ماه در يك دهه اخير به اين اندازه بالا نبوده است. خرداد ماه امسال نخستين نشانه‌هاي تورم عجيب و غريب در بخش اجاره ديده شد. تورم اجاره در اين ماه به بالاترين سطح در چهار ماه گذشته خود رسيد و 3 درصد ثبت شد.   تورم بخش مسكن در تيرماه سال جاري بر اثر رشد بي‌سابقه اجاره به بالاترين سطح يك دهه رسيده و بيشترين سهم را در بالا بردن تورم نقطه‌اي در آن ماه داشته است. در تيرماه امسال، تورم نقطه به نقطه اجاره‌بها، به 31.4 درصد رسيده و در كنار بخش مسكن ركورددار يك دهه بوده است. بانك مركزي نيمه شهريور ماه امسال گزارش داد كه تورم ماهانه اجاره نقاط شهري در مرداد امسال برابر با 4.7 درصد ثبت شده و به بالاترين سطح 6 ماه رسيده است. تورم اجاره در پايان تابستان 1401 بالانشيني خود را تمديد كرد. اين شاخص در تهران و نقاط شهري شهريور ماه تقريبا در سطح 4.6 درصد بوده كه هم‌ارز با مرداد بالاترين سطح تورم ماهانه اجاره در سال جاري بوده است. سرايت ركورد تورم اجاره به اين ماه را برخي در ادامه رونق فصلي اين بازار در پايان تابستان مي‌دانستند. اما همزمان با تورم عمومي و تورم بخش مسكن رخ داده، در ميانه‌هاي پاييز، روند رو به رشد تورم اجاره ادامه يافته است.  بانك مركزي به تازگي در گزارشي كه از وضعيت شاخص‌هاي كلان اقتصادي منتشر كرده عنوان مي‌كند كه رشد نقدينگي در مهر ماه معادل 1.5 درصد بوده و سطح نقدينگي به 5 هزار و 677 هزار ميليارد تومان رسيده و به گفته بانك مركزي اين كمترين رشد ماهانه در يك‌سال و نيم گذشته است. اين خبر خوبي است. اما بايد بدانيم كه در همين آمارها آمده كه رشد پايه پولي ديگر شاخص پولي مهم، روندي عكس را طي كرده و با ثبت رشد ماهانه ۳.۲۱ درصدي، بيشترين رشد در ۷ ماه ابتدايي سال را رقم زده است. در واقع «هسته تورم‌ساز» در اقتصاد ايران همچنان به كار خود ادامه مي‌دهد و اتفاقا با رشد ماهانه نزديك به 4 درصدي فضاي خلق پول پرقدرت را افزايش مي‌دهد. در چنين شرايطي، اميدوار بودن به ايست و كاهش تورم اجاره‌بها كه دنباله‌روي تورم عمومي است؛ چندان چشم‌انداز درستي به نظر نمي‌آيد. 

ركوردزني در تورم بهداشت و درمان
در عين حال بايد توجه شود تورم بهداشت و درمان با 4 درصد ركورد‌دار بيشترين افزايش در تورم آبان ماه بوده است. بررسي سالانه اين گروه نيز نشان مي‌دهد تورم نقطه‌اي بهداشت و درمان در آبان 1401 برابر با 41.5 درصد بوده كه در يك‌سال گذشته بي‌سابقه بوده و در 10 سال اخير در زمره بالاترين ركوردها قرار داشته است. پيش از اين با شيوع كرونا اين شاخص سيري صعودي به خود گرفته بود و اكنون كه به نوعي اين ويروس در كشور كنترل شده، هنوز هم در حال افزايش است.