سوت پرحاشيه نامزد قضاوت فينال جام جهاني

پربيراه نيست اگر بگوييم عليرضا فغاني، يكي از مورد اعتمادترين داوران براي فيفاست كه كميته داوران آن ترجيح مي‌دهد سوت قضاوت مسابقات سخت را به دست او بدهد تا خيالش از بابت داوري بازي راحت باشد. كما اينكه قضاوت او در ديدار‌هاي مهم در جام‌هاي جهاني، المپيك و...گواه اين موضوع است؛ از آغاز جام جهاني قطر هم نام اين داور ايراني به عنوان يكي از گزينه‌هاي اصلي داوري فينال مطرح بوده و او تا اينجاي كار دو بازي حساس برزيل- صربستان و پرتغال- اروگوئه را سوت زده. مهم‌ترين چالش فغاني در بازي دوم بين پرتغال و اروگوئه بود كه او تقريبا شب بدون اشتباهي را پشت سر گذاشت، اما يك صحنه از اين بازي حسابي جنجالي شد تا عملكرد داور ايراني زير ذره‌بين قرار بگيرد. در دقايق پاياني بازي و در حالي كه شاگردان سانتوس با چنگ و دندان مشغول محافظت از تك گل خود در برابر حملات انتحاري اروگوئه بودند، فرناندز در دقيقه 90 در نزديكي‌هاي محوطه جريمه حريف صاحب توپ شد. او با ظرافت خاصي توپ را از بين پاهاي خيمنز عبور داد و در پي ايجاد موقعيتي مناسب براي شوت‌زني از داخل محوطه بود كه صحنه مشكوكي رقم خورد. مدافع اروگوئه براي دفع توپ فرناندز تكل بلندي زد و توپ پس از عبور از بين پاهاي او با دستش برخورد كرد. فغاني در ابتدا ادامه بازي را اعلام كرد، اما در ادامه با مشورت اتاق VAR صحنه را مجددا مورد بررسي قرار داد. در ادامه آن به اتفاقي انجاميد كه فغاني به كمك VAR آن صحنه را پنالتي تشخيص داد تا پرتغال گل دوم را هم زده و اندك اميد اروگوئه براي جبران از بين برود.
اين تصميم فغاني با انتقاد شديد اروگوئه همراه شد، چراكه آنها معتقد بودند دست خيمنز در راستاي بدنش و براي اهرم كردن آن بوده و برخورد عمدي با توپ نداشته؛ در قوانين فيفا هم اين‌گونه ذكر شده كه اگر دست بدون حركت اضافي و در راستاي بدن براي اهرم كردن باشد، خطا نيست، اما اگر دست حركتي اضافي داشته باشد، داور مي‌تواند اعلام پنالتي كند كه فغاني هم بر همين اساس اعلام پنالتي كرد.
همين موضوع در ادامه باعث شد پاي اين سوژه به فضاي مجازي و شبكه‌هاي خارجي هم كشيده شود و بحث بر سر درست يا غلط بودن تصميم فغاني، بالا بگيرد. اروگوئه‌اي‌ها اعتقاد داشتند كه توپ به صورت تصادفي به دست خيمنز برخورد كرده است؛ موافقان اين عقيده در شبكه‌هاي اجتماعي نيز عكسي از راهنماي خطاي هند جديد توسط فيفا را منتشر كرده و تصميم فغاني را متضاد آن دانستند. در فضاي مجازي هم اكثر فوتبال‌دوستان اروگوئه اين تصميم فغاني را اشتباه دانسته‌اند، اما در ميان آنها هستند نفراتي كه عقيده دارند اين داور به درستي عليه تيم‌شان اعلام پنالتي كرده است. چيزي كه معترضان به تصميم فغاني به آن استناد مي‌كنند، جملاتي است كه در جديدترين راهنماي پنالتي به آنها تاكيد شده است. در تصويري كه فيفا به عنوان مثال انتخاب كرده، هند پنالتي در لحظه تكل زدن، زماني رخ مي‌دهد كه از دست براي بيشتر كردن سطح بدن استفاده مي‌شود. در صورتي كه حين تكل زدن، دست از بدن حمايت كند، برخورد توپ به آن پنالتي محسوب نمي‌شود. همين موضوع نهايتا ديدگاه‌هاي مختلفي را پديد آورد، اما مطمئنا زاويه ديد فغاني در شرايط مناسب‌تري قرار داشته و اتاق وار هم مي‌توانسته مشاوره درستي به او بدهد تا بهترين تصميم را بگيرد.

واكنش‌ها به تصميم فغاني 
بازار صحبت و تحليل اين تصميم داور ايراني در فضاي مجازي حسابي داغ بود تا جايي كه كارشناسان و فوتبال‌دوستان مختلفي به آن واكنش نشان دادند. ماوئوريزيو پيستوچي، كارشناس و مفسر ايتاليايي يكي از همين افراد بود كه در توييتي تصميم فغاني را خلاف قوانين هند فيفا دانست. همچنين لارس پولمن، فوتبال‌نويس كه از هواداران فغاني هم است، نوشت: فغاني بهترين داور دنياست، اما اين تصميم خيلي عجيب بود، مگر اينكه دوباره قوانين عوض شده باشد! در همين راستا، حسين عسكري، كارشناس و پيشكسوت داوري كشورمان در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت: «عليرضا فغاني يكي از بهترين داوران دنياست كه سابقه مشخصي دارد و در سه جام جهاني حضور داشته و در جام قبل با 4 قضاوت يك عملكرد مناسب ثبت كرد.» او افزود: «سيستم كميته داوران فيفا مانند ايران نيست، بلكه سازوكار دارد؛ آنها به عملكرد افراد نگاه مي‌كنند و كاري ندارند چه فردي با چه نام و نشاني قرار است داور باشد، بلكه بر اساس عملكرد او قضاوت يك بازي را بر عهده‌اش مي‌سپارند.» عسكري گفت: «در اين دوره از جام جهاني تا جايي كه من ديده‌ام، آن صحنه‌هاي آهسته و اسلوموشن را براي مخاطب نشان نمي‌دهند و نمي‌توان قضاوت مناسبي داشت.» او ادامه داد: «از طرفي زاويه ديدي كه داور دارد مطمئنا بهترين زاويه است، اگرچه گاهي ممكن است يك صحنه از ديد داور دور بماند، اما در صحنه‌هايي كه داور حضور دارد بهترين ديد را دارد و مي‌تواند تصميم مناسبي بگيرد.» اين كارشناس داوري گفت: «وقتي در يك صحنه اتاق وار به داور اطلاع مي‌دهد كه صحنه را ببيند حتما اتفاقي افتاده، هرچند بعضي مدعي شده‌اند كه قانون فيفا صراحتا گفته اگر دست تكيه‌گاه به توپ بخورد هند نيست، درست است قانون اين را گفته اما به اين سادگي هم نيست. قانون گفته اگر بازيكني حركت اضافه‌اي با دست خود داشته باشد و توپ به دستش بخورد، خطاي هند است.»  ايشان يادآور شد: «تصاويري كه ما ديديم اينها را نشان نداد و من نمي‌توانم به صراحت بگويم هند بوده يا نه، چون تصوير كامل را نشان ندادند، اما يقينا با توجه به توانايي و تجربه فغاني وقتي تصوير را ديده، حتما اتفاقي افتاده. اگر تصوير را نمي‌ديد احتمال اشتباه بود، اما وقتي تصوير را ديد و كمك داور ويديويي به او اطلاع داده يقينا اتفاقي افتاده.» او در پايان گفت: «اين داوران پيش از جام جهاني چند روز در قطر حضور داشته و كلاس داشتند و نكات به آنها گوشزد شده و مطمئنا بهترين تصميم را مي‌گيرند.» جدا از صحنه پنالتي قضاوت عليرضا فغاني در بازي با اروگوئه يك نكته جالب ديگر هم داشت. در صحنه گل نخست پرتغال در حالي كه همه تصور مي‌كردند توپ با ضربه سر رونالدو وارد دروازه شده، عليرضا فغاني گل را به نام برونو فرناندش ثبت كرد. بعد از بازي نيز مشخص شد توپ قبل از ورود به دروازه با سر سي‌آر سون برخوردي نداشته، اما اين تشخيص بعد از بازبيني‌هاي مكرر و حتي استفاده از تكنولوژي انجام گرفت. ولي فغاني با چشماني تيزبين در همان لحظه نخست متوجه اين مساله شد و در گزارش خود به فيفا نيز ذكر كرد گل به نام هافبك تيم ملي پرتغال بايد به ثبت برسد.   عليرضا فغاني بعد از دور اول مسابقات بر اساس اعلام رسانه‌ها بالاترين نمره را بين داوران به دست آورد و بهترين داور شناخته شد. حال بايد ديد بعد از اين چه شرايطي براي داور درجه يك كشورمان رقم خواهد خورد. خيلي از كارشناسان در مرحله نخست معتقدند يكي از ديدارهاي حساس مرحله يك‌هشتم نهايي به عليرضا فغاني سپرده خواهد شد.