تولد و مرگ آلتا ويستا

سال 1993 ميلادي فقط 130 وب‌سايت اينترنتي وجود داشت، اما اين عدد در گذر از نيمه‌هاي همان دهه از مرز 600 هزار وب‌سايت گذشت. انقلابي روي داده بود و اين انقلاب مثل همه انقلاب‌هاي ديگر به سمت تغيير بسياري چيزها مي‌رفت. چون اين انقلاب، انقلاب اطلاعات بود، نخستين تغييرات در همين بخش خودش را نشان داد و روش‌هاي يادگيري و تحقيق را زيرورو كرد. به قولي «ناگهان اطلاعاتي كه قبلا فقط در كتاب‌ها يافت مي‌شد حالا به‌صورت آنلاين راحت و رايگان در اينترنت در دسترس بود.» اما دسترسي به آنچه هر فرد دنبالش بود، ميان انبوه اطلاعات عرضه‌شده و در دنيايي از سايت‌هاي رنگارنگ، به واسطه‌اي كارآمد نياز داشت. موتورهاي جست‌وجو در پاسخ به اين نياز متولد شدند. مشهورترين‌شان همان گوگل است كه امروزه اغلب‌مان مثل بسياري از مردم گوشه و كنار دنيا از آن استفاده مي‌كنيم، اما اگر دهه شصتي يا قديمي‌تر باشيد، احتمالا موتور جست‌وجوي ياهو! و بينگ را هم به ياد مي‌آوريد. بيشتر ما، آن اوايل كه تازه كار كردن با اينترنت را كشف كرده بوديم از ياهو! استفاده مي‌كرديم و اولين ايميل‌هاي‌مان را هم در آن ساخته بوديم. بعد گوگل از راه رسيد و رقباي حاضر در ميدان را، تقريبا يكجا و همزمان باهم كنار زد. اما اواسط دهه 1990 ميلادي موتور جست‌وجوي ديگري هم به نام آلتا ويستا وجود داشت كه دسامبر 1995 در چنين روزي شروع به كار كرد. اين موتور جست‌وجو اكنون بخشي از تاريخچه فناوري اطلاعات است و بسياري حتي نام آن را هم نشنيده‌اند، اما زماني نه‌چندان طولاني مرجع بسياري از كاربران اينترنت بود. تمرا اور در كتاب «انقلاب اطلاعات» مي‌نويسد «يكي از مشهورترين موتورهاي جست‌وجوي قديمي به دليلي غير از جست‌وجوي وب ايجاد شد. مديران شركت ديجيتال اكويپمنت كورپوريشن (دي‌اي‌سي) به دنبال راه‌حلي مي‌گشتند تا قدرت ريزپردازنده بسيار سريع آلفاي خود را نمايش دهند. در سال 1994 براي نشان دادن آن، محققان تمام محتواي وب را روي يك كامپيوتر واحد ريختند و برنامه‌اي نرم‌افزاري ساختند كه مي‌توانست سريعا به تمام صفحات وب دسترسي پيدا كند، جست‌وجو كند و اطلاعات را فهرست‌وار ارايه كند.» بيشتر از 300 هزار نفر همان روز نخست راه‌اندازي آلتا ويستا به وب‌سايت آن رفتند و قدرت جست‌وجويش را محك زدند. آلتا ويستا در نخستين سال فعاليتش 4 ميليارد جست‌وجو را ثبت كرد و طبق آماري، تا سال 1997 روزي حدود 25 ميليون بازديدكننده داشت. دوران قدرت‌نمايي و برتري اين موتور جست‌وجو بسيار كوتاه بود و پيش از پايان همان دهه ميلادي، در رقابت با ياهو! ناكام ماند. ياهو! آوريل سال 1994 شروع به كار كرد و تا مدتي زورش به آلتا ويستا نمي‌رسيد، اما بعد مزاياي ديگري را عرضه و كاربران اينترنت را جذب خودش كرد. «ياهو! براي هميشه راه دسترسي مردم به اطلاعات و استفاده از آن را تغيير داد. ياهو! به كاربران خدمات گوناگوني از جمله ايميل، شبكه‌هاي چت، دفترچه يادداشت، تقويم و كتابچه آدرس ارايه مي‌كرد و همچنين سروريس‌هاي اطلاعاتي مهمي كه شامل اخبار، ورزش، سرمايه‌گذاري، موسيقي، فيلم و بازي مي‌شد. به اين ترتيب براي اولين‌بار كاربران وب با ورود به فقط يك سايت مي‌توانستند از وضعيت آب و هوا آگاه شوند، براي سفر برنامه‌ريزي كنند، به دنبال كار يا خانه بگردند، درباره يك محصول اطلاعات به دست آورند و حتي از اين طريق دوست پيدا كنند.» طبيعي بود كه آلتا ويستا رقابت را به ياهو! ببازد. باخت و اين باخت را هم پذيرفت. مالكانش در سال 2011 اين سايت را به شركت ياهو! فروختند و سال 2013 نيز با تصميم مديران ياهو! كاملا بسته شد. آنچه بعدتر به سر خود ياهو! آمد ماجراي ديگري است.