براي زنده نگه داشتن بي‌خانمان‌ها به پتو، لباس گرم مواد غذايي نياز داريم
موسسات حمايت از كارتن‌خواب‌هاي شهر تهران
در گفت‌وگو با «اعتماد» براي مردم پيام فرستادند
بنفشه سام‌گيس
به دنبال خبر تاييدنشده‌اي كه درباره يخ زدن و مرگ يك مرد كارتن‌خواب در سرماي زير صفر شنبه شب تهران به خبرنگار اعتماد رسيد، مديران موسسات و انجمن‌هاي حمايت از كارتن‌خواب‌ها و بي‌خانمان‌هاي پايتخت، در گفت‌وگو با «اعتماد» از مردم خواستند علاوه بر ارسال اقلام امدادي همچون پتو و لباس گرم و مواد اوليه مناسب براي تهيه غذاي گرم، در صورت مشاهده بي‌خانمان‌ها با شماره 137 تماس بگيرند تا گشت فوريت‌هاي اجتماعي شهرداري تهران، براي انتقال فرد بي‌خانمان به يك مكان امن از گزند يخبندان و سرما اقدام كند. عصر ديروز و همزمان با بارش برف در اغلب مناطق پايتخت، دماي هوا در مركز تهران به يك درجه زير صفر رسيد و با ادامه بارش‌ها، سازمان هواشناسي درباره يخبندان و كولاك به دليل كاهش شديد دما هشدار داد. در حالي كه انتظار مي‌رود تا پايان هفته آينده، شب‌ها و روزهاي بسيار سردي در تهران داشته باشيم، مسوولان سه موسسه و انجمن حمايت از كارتن‌خواب‌ها به «اعتماد» گفتند كه از هفته گذشته و با كاهش دماي هوا تا مرز صفر، شبگردي‌ها براي توزيع لباس و غذاي گرم، پتو و اقلام امدادي مثل كاورها و تن‌پوش‌هاي آلومينيومي يا از جنس پشم شيشه براي جلوگيري از نفوذ هواي سرد را آغاز كرده‌اند و به مناطق شمال و جنوب و غرب تهران مي‌روند تا با ديدن كوچك‌ترين شعله آتش به عنوان شناخته‌شده‌ترين نشانه حضور يك بي‌خانمان، اين اقلام را به او برسانند.
علي حيدري؛ مديرعامل انجمن «پايان كارتن‌خوابي» كه در ايام عادي سال، يك روز در هفته به افراد نيازمند، بي‌بضاعت و بي‌خانمان غذاي گرم مي‌دهد و اواسط دهه 1390، فعاليت خود را با استقرار يك دستگاه يخچال در ميدان شوش با هدف توزيع دايمي غذا براي نيازمندان آغاز كرد، به «اعتماد» مي‌گويد: «ما توزيع شبانه غذا را از 4 شب قبل شروع كرديم. محدوده فعاليت‌مان منطقه 12 است و علاوه بر غذاي گرم، پتو و لباس گرم هم به بي‌خانمان‌ها مي‌دهيم.»
حيدري مي‌گويد كه توزيع شبانه حداقل 300 ظرف غذا و لباس گرم و اقلام امدادي براي كارتن‌خواب‌ها، تا زماني كه دماي شبانه هواي تهران زير صفر باشد ادامه خواهد داشت. مشاهدات اين مدير حامي بي‌خانمان‌ها از آنچه در اين شب‌ها شاهد بوده، از تشديد فقر كارتن‌خواب‌ها بابت حداقل‌هايي براي زنده ماندن حكايت دارد و مي‌گويد: «در همين چند شب كه بين بي‌خانمان‌ها گشتيم و يك ظرف غذا به دست‌شان داديم، متوجه شديم وضع اقتصادي‌شان، بسيار بدتر از چند ماه قبل شده. بسيار بدتر. هم تعداد بي‌خانمان‌ها بيشتر شده و هم خانواده‌هاي كارتن‌خواب به جمع‌شان اضافه شده‌اند. تعداد زيادي مادر و فرزند، پدر و فرزند يا والدين و فرزند بي‌خانمان و بي‌سرپناه ديديم كه طي اين همه سال كه مشغول كاريم، اين شدت نيازمندي و فقر، بي‌سابقه بود.»
حبيب بهرامي؛ مديرعامل موسسه كاهش آسيب «سيماي سبز رهايي» كه بيش از 17 سال است در غرب و شمال و جنوب غرب پايتخت به معتادان بي‌سرپناه خدمات كاهش آسيب و حمايتي ارايه مي‌دهد هم، از 10 روز قبل با غذا و لباس گرم و پتو و كاورهاي ضدحريق محافظت‌كننده از سرما، به سراغ كارتن‌خواب‌هاي پنهان در بيغوله‌ها و پاتوق‌ها و خرابه‌هاي اتوبان آزادگان و پونك و احمدآباد مستوفي رفته و به «اعتماد» مي‌گويد كه با هماهنگي شهرداري و شوراي شهر و اداره بهزيستي شهر قدس (منطقه 22) موفق شده براي سرپناه شبانه‌اي كه در اين محدوده دارد، مجوز پذيرش شبانه‌روزي بگيرد تا در اين هواي سرد، هم بي‌خانمان‌هايي كه در ساعات روز به سرپناه شبانه مراجعه مي‌كنند، امكان ورود و اسكان در يك مكان گرم و امن داشته باشند و هم آنهايي كه در ساعات شب به سرپناه شبانه آمده‌اند، بتوانند در ساعات روز هم در اين مكان مسقف بمانند.
بهرامي از مردم مي‌خواهد با ديدن فرد بي‌خانمان، حتما با شماره تلفن 137 تماس بگيرند تا گشت فوريت‌هاي اجتماعي شهرداري براي انتقال اين افراد به يك محل گرم و امن و نجات جانش از يخ‌زدگي و مرگ اقدام كند و مي‌گويد توزيع شبانه غذا و لباس گرم بين كارتن‌خواب‌ها را تا گرم شدن هوا ادامه خواهد داد و خطاب به همه ياوران و ناجيان جان بي‌خانمان‌ها مي‌گويد: «بايد از مردمي كه در اين شرايط سخت، براي نجات جان انسان‌هاي فراموش‌شده‌اي مثل كارتن‌خواب‌ها، به ما كمك‌هاي نقدي و غير نقدي مي‌رسانند، ممنون باشيم.»
بهرامي هم مثل حيدري، مشاهدات تلخي دارد؛ مشاهداتي حاكي از سقوط با شتاب بيشتر و روي شيب تندتر: «امسال شدت سرما بسيار بيشتر از پارسال است و با وجود آنكه تعدادي از معتادان بي‌خانمان به اردوگاه‌هاي درمان اجباري رفته‌اند اما هنوز تعداد زيادتري در خرابه‌ها و بيابان‌ها و كنج ديوارها و كوچه‌ها هستند كه بايد به آنها كمك برسانيم و از مرگ و يخ‌زدگي در اين هواي سرد نجات‌شان دهيم. در اين شب‌هايي كه براي كمك‌رساني به بي‌خانمان‌ها رفتيم متوجه حقيقت بسيار تلخي شديم؛ چون مصرف مت امفتامين (شيشه) بين كارتن‌خواب‌ها افزايش داشته، آسيب‌هاي رواني ناشي از مصرف شيشه هم بين كارتن‌خواب‌ها شدت بيشتري پيدا كرده است.»
اكبر رجبي؛ مديرعامل موسسه خيريه «طلوع بي‌نشان‌ها» كه از اواخر دهه 1380، هفته‌اي يك شب براي كارتن‌خواب‌هاي تهران غذاي گرم مي‌برد و بارها در سردترين شب‌هاي زمستان، براي نجات بي‌خانمان‌هاي پايتخت از يخ‌زدگي اقدام كرده، به «اعتماد» مي‌گويد كه از ديشب، ذخيره چوب و هيزمي كه در انبارهاي موسسه براي ايام سرد سال نگهداري مي‌كنند را بيرون آورده‌اند و همراه با غذا و لباس گرم و پتويي كه به مدت 15 شب، بين كارتن‌خواب‌هاي تهران توزيع خواهد شد، چند تكه هيزم و چوب هم به دست‌شان مي‌رسانند كه شعله آتش كنار پاي‌شان خاموش نشود. از ديشب، «مجمع خيرين يا ريگران زندگي » هم 14 دستگاه اتوبوس در اختيار «طلوع بي‌نشان‌ها» گذاشته تا در ميدان‌هاي اصلي شهر و نزديك به پاتوق‌هاي مصرف مواد يا مراكز تجمع بي‌خانمان‌ها مستقر شوند و براي اسكان شبانه كارتن‌خواب‌ها فعال باشند. اكبر مي‌گويد اين اتوبوس‌ها در ميدان‌هاي تجريش، شوش، خاوران، فرحزاد، امام حسين، راه‌آهن و مناطق خلازير، يافت‌آباد، يادگار امام، نيايش، پل مديريت و دروازه‌غار مستقر شده علاوه بر اينكه 15 خودروي سواري و ون متعلق به موسسه طلوع هم تا صبح در سطح شهر مي‌گردد و به محض مشاهده كارتن‌خواب بي‌سرپناه، او را به گرمخانه‌هاي سيار منتقل مي‌كند تا از سرما در امان باشند. اكبر مي‌گويد قرار است روي بدنه اتوبوس‌ها، اين جملات نوشته شود «پناه يكديگر باشيم، برادر و خواهر همدرد من، براي پناه و زندگي قدم بر چشم ما بگذاريد»
اين 14 دستگاه اتوبوسي كه نيكوكاران تهراني در اختيار موسسه «طلوع بي‌نشان‌ها» قرار مي‌دهند، به موازات 10 گرمخانه سيار متعلق به شهرداري تهران فعاليت خواهد كرد. ديروز يك مقام مسوول در شهرداري تهران به «اعتماد» گفت كه با آغاز كاهش دماي تهران تا زير صفر، 10 دستگاه اتوبوس شركت واحد به عنوان گرمخانه سيار در ميدان‌هاي تجريش، آزادي، امام حسين، شوش و راه‌آهن مستقر شده كه تا حدود 400 نفر ظرفيت دارد علاوه بر اينكه 20 گرمخانه هم در 22 منطقه شهر تهران فعال است و بي‌خانمان‌ها مي‌توانند به اين مراكز مراجعه كنند تا از سرماي هوا در امان باشند.
خبرنگار اعتماد بامداد شنبه و با حضور در ميدان‌هاي شوش و راه‌آهن شاهد بود كه كارتن‌خواب‌هاي بي‌پناه، هم اين گرمخانه‌هاي سيار را مي‌شناسند و هم به‌شدت نياز است كه بر تعداد اين گرمخانه‌هاي سيار اضافه شود چرا كه تا ساعاتي بعد از نيمه‌شب، ظرفيت دو دستگاه اتوبوس مستقر در ميدان راه‌آهن تكميل شد و امكان پذيرش جديد نداشت و كارتن‌خواب‌هايي كه از ميدان شوش خودشان را به ميدان راه‌آهن رسانده بودند هم، مي‌گفتند اتوبوس‌هاي مستقر در ميدان شوش پر شده و جاي خالي نداشته و آنها در دماي منفي سه درجه، فاصله دو ميدان را پياده آمده‌اند به اميد جاي خالي در گرمخانه سيار ميدان راه‌آهن چون حتي گرمخانه‌هاي ثابت مستقر در ميدان شوش و ميدان گمرك، پر شده بود.