بورس تهران نگران چيست؟
شاخص بورس تهران با افت بيش از 4 هزار و 600 واحدي براي دومين روز پياپي با بازدهي منفي به کار خود پايان داد. روز گذشته پس از چند بار رفت و برگشت، شاخص کل بورس در نهايت با کاهش ۰.۲۸ درصدي مواجه شد و شاخص هموزن نيز ۰.۳۹ درصد از ارتفاع خود را از دست داد. البته در نيمه دوم در تلاش براي جبران افت روزانه خود بودند و بخشي از آن را نيز جبران کردند. سوال اين است که در شرايط افزايش نرخ دلار در بازار آزاد که عمدتا با رشد تقاضا در بازارهاي دارايي همراه ميشود؛ بازار سهام از چه چيزي نگراني دارد؟ در حال حاضر براي پاسخ به اين سوال چند عامل در نظر گرفته ميشود؛
اولين عامل، فاصله گرفتن نرخ دلار در سامانه نيما با نرخ دلار در بازار آزاد است. نرخ سامانه نيما براي شرکتها و صنايع بزرگ بورسي اهميت بسياري دارد و در حال حاضر با هر جهشي که نرخ دلار در بازار آزاد پيدا ميکند، فاصله بين دو نرخ موجود نيز افزايش پيدا کرده و طبيعي است که اين اتفاق تبعاتي براي صنايع بزرگ دارد. صنايعي مانند پتروشيميها مجبور به عرضه دلار صادراتي خود به سامانه نيما هستند که قيمت دلار در آن بسيار پايينتر از نرخ فعلي دلار در بازار آزاد است. عامل دوم، تصويب کليات لايحه بودجه 1402 در مجلس است که به نگراني سهامداران اضافه کرده. اثرات بندهاي مرتبط با بورس در اين لايحه در روند معاملاتي گروههاي بزرگ قابل مشاهده است. صنايع بزرگ بورسي در جدال با نرخهاي خوب بازارهاي جهاني هستند، اما سقف نرخ خوراک پتروشيميها پس از اظهارنظرهاي بسيار زياد درنهايت از عدد ۷ هزار توماني خبر ميدهد. اين درحالي است که سقف ۵ هزار توماني در سال ۱۴۰۱ با نقدهاي بسياري همراه بود و برخي از پتروشيميها از جمله متانولسازها را تا تعطيلي و شناسايي زيان نيز هدايت کرده است. افزايش ۴۰ درصدي سقف نرخ خوراک پتروشيميها و رسيدن آن به ۷ هزار تومان، افزايش ۱۰ واحد درصدي نسبت نرخ گاز صنايع به خوراک پتروشيميها، بازگشت دوباره عوارض و ماليات صادراتي بر محصولات خام و نيمه خام و... سيگنالهاي منفي هستند که از لايحه بودجه سال آينده به بورس مخابره ميشوند. عامل سوم را احتمالا مسائل سياسي و اظهارات مختلفي بايد در نظر گرفت که در روزهاي گذشته بيشتر شنيده ميشود. تنش ميان ايران و پارلمان اروپا با تصميمات جديد در حال بالا گرفتن است و بازار سرمايه جايي نيست که اينگونه خبرها و اظهارات تند و تيز را فراموش کند.