فرسايش دموكراسي مسري است
چرا ايالات متحده اغلب كمتر به عنوان يك مروج دموكراسي شناخته شده و بيشتر او را خطري براي دموكراسي مي‌دانند
پل پیلار
پل آر. پيلار استاد دانشگاه و عضو سابق آژانس اطلاعات مركزي امريكا (CIA) است كه 28 سال در اين نهاد خدمت كرده است. پيلار سابقه تدريس در دانشگاه جرج تاون را دارد و اكنون مقالاتي را در نشريه نشنال اينترست منتشر مي‌كند. او در تازه‌ترين نوشتارش به بررسي تاثيرگذاري تحولات سياسي داخلي ايالات متحده بر رژيم اسراييل و برزيل پرداخته است.
اعتماد آنلاين | نقش پيشرو ايالات متحده در پرورش دموكراسي در سراسر جهان مي‌تواند به يك يا دو روش اجرايي شود. يكي اين است كه با استفاده از هريك از چندين ابزار سياست خارجي، رويدادها را در يك كشور خارجي در مسيري كه به نفع دموكراسي است، شكل دهيم. زمينه سياست امريكا براي چنين تلاش‌هايي از دستور كار حقوق بشر جيمي كارتر تا اهداف ستيزه‌جويانه‌تر براي گسترش دموكراسي نومحافظه‌كاران را شامل مي‌شود. نيل به چنين اهدافي مي‌تواند شامل متقاعد كردن رهبران دولتي از طريق ديپلماسي يا استفاده از سياست هويج و چماق با دو ابزار متفاوت كمك و تحريم باشد. در صورت حركت به سمت دموكراسي كمك در كار خواهد بود و در صورت عقب‌نشيني به سمت استبداد كارت مجازات روي ميز قرار مي‌گيرد. كار دو سازمان مرتبط با احزاب سياسي ايالات متحده - موسسه بين‌المللي جمهوري‌خواهان و موسسه ملي دمكرات‌ها - مانند آموزش مهارت‌هاي سياسي به نامزدهاي بالقوه در انتخابات آزاد، نشان‌دهنده تلاش فعال ايالات متحده براي ترويج دموكراسي در خارج از كشور است.
راه اساسي ديگري كه ايالات متحده مي‌تواند از طريق آن بر قوت يا ضعف دموكراسي در ساير كشورها تاثير بگذارد، تبديل شدن به يك الگو است. اين مفهوم به استعاره جان وينتروپ از شهري درخشان روي تپه‌اي برمي‌گردد كه در دوران مدرن رونالد ريگان دوباره زنده شد. برخي از تحليلگران استدلال مي‌كنند كه اين روش موثرتري است كه از طريق آن ايالات متحده مي‌تواند بر چشم‌انداز دموكراسي در ساير كشورها تاثير بگذارد. ايالات متحده به عنوان يك ابرقدرت، هر نمونه‌اي كه خواسته يا ناخواسته، خوب يا بد - معرفي كند مسلما قدرتمند خواهد بود.
در چنين شرايطي نمونه ساختن از تلاش‌هاي امريكا براي ترويج دموكراسي و تبليغ آن از واكنش احتمالي كساني كه ممكن است فعاليت‌هاي بيشتر براي ترويج دموكراسي را مداخله در امور داخلي كشور ديگري بدانند، جلوگيري مي‌كند.
امروز داستان اصلي در مورد دموكراسي در سراسر جهان، پيشرفت آن نيست، بلكه افول آن است. بيشتر تحليل‌ها درباره دلايل اين كاهش، بر شرايط و تحولات داخلي كشورهايي متمركز است كه دموكراسي در آنها بيشتر مورد حمله قرار گرفته است. اما فرسايش دموكراسي هم مانند پيشرفت آن شامل تاثيراتي است كه از مرزهاي بين‌المللي عبور مي‌كند.
باز هم، ايالات متحده يك بازيگر اصلي در اين روند است و باز هم، نفوذ هم از طريق عمل مستقيم و هم از طريق مصداق‌ها و الگوبرداري‌ها اعمال مي‌شود. به عنوان نمونه، حمله به دفاتر دولتي در پايتخت برزيل توسط حاميان رييس‌جمهور سابق ژاير بولسونارو در اوايل ماه جاري، نمايش خشونت‌آميزي از يك «الگوبرداري از نمونه امريكايي» بود. اين حمله از حمله دو سال قبل به ساختمان كنگره ايالات متحده توسط حاميان دونالد ترامپ كپي‌برداري شد، حتي برخي از لباس‌هايي كه شورشيان به آن علاقه داشتند نيز مانند لباس‌هايي بود كه حاميان ترامپ بر تن داشتند. هر دو حمله تلاش‌هايي از سوي حاميان يك فرد عامي شكست‌خورده بود كه تلاش مي‌كرد با سخنراني‌هاي پوپوليستي و دست راستي نتيجه يك انتخابات آزاد را باطل كند. خود بولسونارو - «ترامپ مناطق استوايي» - از رييس‌جمهور سابق امريكا به‌ويژه با ادعاهاي تقلبي او در مورد تقلب در انتخابات تقليد كرد.
اقدام مستقيم فراملي نيز بخشي از افول دموكراتيك جهاني بوده است و باز هم امريكا سهم مهمي در اين مساله دارد. بولسونارو و ترامپ هر دو بخشي از موج گسترده‌تر رژيم‌ها، احزاب و جنبش‌هاي ملي‌گراي قومي بودند كه به بيگانه‌هراسي علاقه داشتند و خود را پوپوليست معرفي مي‌كردند. هرچند كه چنين جنبش‌هايي در ظاهر ضد بين‌المللي هستند اما كمك‌هاي آنها به هم فراتر از مرزهاي ملي و در‌هم‌تنيدگي متقابل بين گروه‌ها قابل توجه بوده است. استيو بنن، استراتژيست ارشد سياسي سابق دونالد ترامپ نقش رهبر را در سازماندهي همكاري ميان احزاب و گروه‌هاي ملي‌گراي قومي راست تندرو، عمدتا در اروپا، برعهده داشته است.
بارزترين مورد اروپايي در لغزش از دموكراسي به استبداد رژيم مجارستاني به رهبري ويكتور اوربان بوده است. مجارستان تحت رهبري اوربان تنها كشور عضو اتحاديه اروپا است كه سازمان ديدبان «خانه آزادي» آن را آزاد ارزيابي نمي‌كند، بلكه آن را فقط «تا حدي آزاد» معرفي مي‌كند. اتحاديه اروپا تا حد زيادي در به عقب راندن ديكتاتوري در مجارستان ناموفق بوده زيرا حزب قانون و عدالت در لهستان مسير اكثر اقدامات عليه اوربان را مسدود كرده است. اوربان و حزب او كه «فيدس» نام دارد بخشي از پديده فراملي راست‌افراطي و قومي- ناسيوناليستي هستند و باز هم راست امريكايي نقش بزرگي در اين مقوله ايفا كرده است. ترامپ و اوربان از كمپين‌هاي انتخاباتي يكديگر حمايت كردند و ترامپ در سال 2019 با نخست‌وزير مجارستان در كاخ سفيد ملاقات كرد. آن ديدار اولين‌باري بود كه اوربان از سال 1998 چنين امتيازي را از سوي امريكا دريافت مي‌كرد. تاكر كارلسون از فاكس‌نيوز يك هفته برنامه‌هاي خود را از مجارستان اجرا كرد و كنفرانس «كنش سياسي محافظه‌كاران» يكي از جلسات خود را در سال گذشته در آنجا برگزار كرد. اخيرا مفسران امريكايي زماني كه مي‌خواهند درباره فرسايش دموكراسي در خارج از كشور صحبت كنند به دولت راست افراطي بنيامين نتانياهو در اسراييل اشاره مي‌كنند. نتانياهو بخشي از همان جبهه بين‌المللي قومي- ناسيوناليست راست‌گراي اوربان و بنن است.
يكي از نگراني‌هاي مفسراني كه نسبت به تاثيرپذيري فضاي سياسي امريكا بر اسراييل هشدار مي‌دهند، تمايل به حفظ روابط خارق‌العاده ايالات متحده و اسراييل است. آنها نگرانند كه حركت بيشتر اسراييل به سمت افراط‌گرايي باعث تضعيف حمايت سياسي در ايالات متحده از اين رابطه شود. تحليل آنها از سياست ايالات متحده حداقل تا حدي درست است، اما آنها ناديده مي‌گيرند كه چگونه خود رابطه، با توجه به ويژگي فوق‌العاده‌اش، به چرخش‌هاي شديد در سياست اسراييل كمك كرده است. برخي از تحركات دولت جديد نتانياهو، از جمله تلاش براي تضعيف قوه قضاييه، ممكن است در واقع محتواي دموكراتيك فرآيندهاي سياسي در جمعيت غالب قومي- مذهبي اسراييل را كاهش دهد. اما حتي قبل از آن تحركات، «دموكراسي» برچسبي نبود كه به‌طور موجهي بتوان آن را به كشوري اطلاق كرد كه حقوق سياسي ميليون‌ها نفر از ساكنان اين سرزمين را ناديده مي‌گيرد. از آنجايي كه دولت‌هاي متوالي ايالات متحده به حمايت غيرقابل موجه از دولت‌هاي اسراييل در اين چند دهه ادامه داده و به تحكيم اين سيستم آپارتايد كمك كرده‌اند، تندروهاي اسراييلي تشويق شده‌اند كه بدون پرداخت هيچ بهاي سياسي در همان مسير حركت كنند. دولتي كه از انتخابات پاييز گذشته اسراييل سربرآورد تنها آخرين مورد از زنجيره‌اي بود كه از سال‌ها قبل تشكيل شده بود. در سراسر ساختار سياسي اسراييل آگاهي قوي نسبت به اهميت رابطه با ايالات متحده وجود دارد. اگر ايالات متحده آن رابطه را به گونه‌اي ديگر مديريت مي‌كرد، به احتمال بسيار زياد انتخابات اخير اسراييل و دولت برآمده از آن، با آنچه امروز وجود دارد بسيار متفاوت بود. ايالات متحده همچنان هم به دليل تبديل شدن به يك الگو و هم از طريق اقدامات مستقيم خود در خارج از كشور بيشترين تاثير را بر دموكراسي‌ها در سراسر جهان دارد. اما در هر دو اين حالت‌ها، اغلب كمتر به يك مروج دموكراسي تبديل شده و بيشتر او را خطري براي دموكراسي دانسته‌اند.