ادامه از صفحه اول
پيامدهاي اقتصادي اعتراضات پاييز ۱۴۰۱
ليكن اقتصاد از كانال نااطميناني‌هاي ايجاد شده در شرايط كنوني و انتظارات حاصل از اين نااطميناني به صورت غيرمستقيم از ناآرامي‌ها تاثير مي‌پذيرد.
تشديد تحريم‌هاي اقتصادي و كاهش احتمال دستيابي به توافق هسته‌اي از مواردي است كه به دنبال نا آرامي‌ها حاصل شده و آثار آن بر اقتصاد و زندگي جامعه ايراني در ميان و بلندمدت و به صورت غيرمستقيم خودنمايي خواهد كرد. در تحليل آثار اقتصادي، تحليل ميزان جامعيت اثرپذيري افراد از آثار اقتصادي نيز حايز اهميت است. به عبارتي توجه به جامعه اقتصادي در قالب مصرف كنندگان و توليدكنندگان از آثار اقتصادي ناآرامي‌ها در تمامي ابعاد آن تاثير مي‌پذيرند. نكته حايز اهميت اين است كه در درك تاثيرات اقتصادي اين جامعه مي‌بايست به عوامل روانشناختي و رفتاري مصرف كنندگان و توليدكنندگان توجه داشت. آنچه در علم اقتصاد از نااطميناني تاثير مي‌پذيرد و مي‌تواند به انتظارات متفاوت ختم شود، آنچنان كه آثار خود را در فقر و يا رفاه مصرف كننده و نيز ركود يا رونق توليد نمايان مي‌كند. (ادامه دارد...)
ماه رجب را دریابیم! (1)
عمرها بایست تا دَم پاک شد
تا امین مخزن افلاک شد
خود گرفتی این عصا در دست راست
دست را دستان موسی از کجاست؟
(مثنوی، دفتر دوم، بیت۱۴8-۱۴6)
دم به معنای آنی در دهر، با دم که انسان بدان زنده است، نه تنها مشترك لفظی‌اند بلکه در ژرفا نیز با یکديگر نسبت پیدا می‌کنند. اگر می‌خواهیم آن «آن» فرار دیر یاب لغزنده را، یقین گمشده را دریابیم، می‌بایست دمی پاک داشته باشیم و دم پاک محصول عمری مراقبت است!
ماه رجب چنین فرصتی است. ماه بعثت و امام و ولایت است. نبوت و امامت، گوهری مشترك دارند؛ چنانکه در آیه مباهله، در سوره آل عمران، آیه شماره ۶۱ تعبیر «انفسنا» برای پیامبر به عنوان نبی و برای علی علیهم السلام به عنوان ولی و امام به کار رفته است. ماه رجب فرصتی است تا ما هم به رستاخیز درون خویش بیندیشیم و بپردازیم. به تعبیر عین القضات همدانی، شاهد تولد دوباره خویشتن خویش باشیم که البته اصل این ایده و اندیشه از مسیح عليه السلام است. تعبیر شگفت‌انگیز «تولد دوباره» از اوست. مسیح جواب داد: «اگر تولد تازه پیدا نکنی، هرگز نمی‌توانی ملکوت خدا را ببینی. اینکه می‌گویم عین حقیقت است»!
(انجیل يوحنا، باب سوم، آیه سوم)
بعثت همان تولد دیگر است. فرا رفتن از ماده و مُلک و تن و ورود در قلمرو معنی و ملكوت. به تعبیر حافظ از پوسته خویش و از خویش برون آمدن و کاری عاشقانه کردن!
شهر خالی ست ز عشاق بود کز طرف
مردی از خویش برون آید و کاری بکند؟
بدیهی است که در این بیت، واژه « مرد » به معنی انسان است و نه منحصر در جنس مذكر. در واقع ما در جستجوی معنا هستیم. می‌خواهیم خودمان را پیدا کنیم. آن هم در روزگاری که عصر اشتغالات سطحی است! ببینید جهان و جامعه در این دهه‌های اخیر تا چه حدی دچار انبوه گذران بیهوده و بی‌معنی عمر شده است!؟ به تعبیر ميشل فوکو (۱۹84- ۱۹26) گویی جهان بی‌روح شده است. برای گریز از جهان بی‌روح، می‌بایست از کمیت «زمان» به کیفیت «دهر» پناه ببریم. تا معنای تازه‌ای برای زندگی پیدا کنیم. اگر دین و مذهب، یا هر آيینی بتواند با چنین تفسیری به زندگی ما نشاط و تکاپو و کمال ببخشد، بعثت در زندگی ما اتفاق افتاده است. امام و ولایت، در حقیقت تداوم بعثت و نگهدارنده و جای‌کننده آن است.
مساله‌اي كه شناخته نشد
ملاحظه مي‌شود كه نه تنها متولدين ۶ ماه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به سال پيش از آن اضافه نشده است كه كمتر هم شده است، حدود5/3 درصد زاد و ولد كمتر شده است، در حالي كه در سال ۱۴۰۰ نسبت به ۱۳۹۹ اندكي افزايش داشته است.
اين نشان مي‌دهد كه با تزريق اين پول‌ها نمي‌توان مشكل زاد و ولد را حل كرد. جالب اين است كه اين سياست در روستاها هم اثرگذاري لازم را نداشته است.
اين رويكرد در جامعه ايران پاسخ نمي‌دهد، تنها راه براي افزايش فرزندآوري رفع موانع اقتصادي آن و بهبود شرايط اقتصادي اميد به آينده است. هنگامي كه دهه ۱۳۹۰ با افول اقتصاد مواجه شديم، بايد منتظر اين وضعيت مي‌بوديم.
بسيار روشن است كه به‌رغم افزايش اندك در تعداد ازدواج‌ها در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ تعداد آنها در شش‌ماه اول ۱۴۰۱ در مقايسه با مدت مشابه سال پيش حدود ۱۴ درصد كمتر شده است، يعني اين مشوق‌هاي اقتصادي مساله را حل نكرده است و احتمالا تا پايان سال اين روند كاهشي ادامه خواهد يافت.
روشن است كه اهداف قانون جواني جمعيت و فرزندآوري محقق نشده است، زيرا هيچ ربطي به واقعيت فرزندآوري نداشته است و در ادامه نيز وضعيت بدتر خواهد شد. تنها راه بهبود وضع اقتصادي و ايجاد شرايط اجتماعي مناسب براي تشكيل خانواده مطابق معيارهاي جوانان است.